Czyściec leśny
| ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | okrytonasienne | |
Klasa | Magnoliopsida | |
Nadrząd | astropodobne | |
Rząd | jasnotowce | |
Rodzina | jasnotowate | |
Rodzaj | czyściec | |
Gatunek | czyściec leśny | |
Nazwa systematyczna | ||
Stachys sylvatica L. Sp. pl. 2:580. 1753 |
Czyściec leśny (Stachys sylvatica L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych. Czyściec leśny występuje na terenie Europy oraz obszarach Azji o umiarkowanym klimacie[3]. W Polsce jest pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich.
Morfologia
- Pokrój
- Roślina wysokości do 1 m, o nieprzyjemnym zapachu.
- Łodyga
- Rozgałęziona, czasem pojedyncza, prosto wzniesiona lub podnosząca się. Miękko owłosiona, w górnej części pokryta gruczołkami. Posiada pełzające kłącze oraz długie, podziemne rozłogi.
- Liście
- Ogonkowe, ułożone nakrzyżlegle. Blaszka liściowa sercowata, zaostrzona, o grubo piłkowanym brzegu, obustronnie owłosiona.
- Kwiaty
- Zebrane w grona na szczytach łodyg, złożone z 4–6 nibyokółków, osadzonych w kątach zielonych, równowąskich podsadek. Kwiaty ciemnokarminowe lub czerwonofioletowe. Kielich dzwonkowaty, o 5 ząbkach i 10 nerwach pokrytych gruczołkami. Korona dwuwargowa, górna warga niepodzielna, dwukrotnie krótsza od dolnej. Dolna warga złożona z trzech zaokrąglonych klap. Wewnątrz korony pojedynczy słupek z dwudzielnym znamieniem i 4 dwusilne pręciki. Kwitnie od czerwca do września. Kwiaty są wyraźnie przedprątne i zapylane przez owady, które roślina zwabia intensywną barwą kwiatów.
- Owoce
- Gładkie, trójkanciaste rozłupki, długości do 2 mm. Rozsiewane są przez wiatr i zwierzęta.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Rośnie przeważnie na obszarach o klimacie oceanicznym i suboceanicznym. W Polsce od niżu po regiel górny. Gatunek azotolubny, preferuje gleby świeże. Występuje w górskich olszynach, grądach i buczynach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia.[4]
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-12-27].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- African Plant Database: 144978
- BioLib: 41072
- EoL: 579661
- EUNIS: 174023
- Flora of China: 200020452
- FloraWeb: 5766
- GBIF: 2927282
- iNaturalist: 129850
- IPNI: 460020-1
- ITIS: 32322
- NCPI: 53175
- The Plant List: kew-195698
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:460020-1
- Tela Botanica: 65969
- Tropicos: 17600383
- USDA PLANTS: STSY2