Czyżów Szlachecki
| wieś | |
 Pałac w Czyżowie Szlacheckim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) | 317[1] |
| Strefa numeracyjna | 15 |
| Kod pocztowy | 27-630[2] |
| Tablice rejestracyjne | TSA |
| SIMC | 0811550[3] |
Położenie na mapie gminy Zawichost _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Zawichost") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego  | |
 50°49′43″N 21°46′37″E/50,828611 21,776944 | |
Czyżów Szlachecki – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Zawichost[3][4].
Prywatna wieś szlachecka Czyżów położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego[5].
Do 1954 roku siedziba gminy Czyżów Szlachecki. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czyżów Szlachecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 755.
Miejscowość leży na trasie 
zielonego szlaku rowerowego im. Witolda Gombrowicza.
Zabytki
- Późnobarokowy pałac z połowy XVIII wieku; wybudowany przez kasztelana połanieckiego Jana Aleksandra Czyżowskiego; przebudowany na przełomie XVIII i XIX wieku; fronton pałacu ozdobiony jest rzeźbami nawiązującymi do mitologii greckiej wykonanymi przez jezuickiego rzeźbiarza Tomasza Huttera; w środkowej części fasady bogato zdobiony portal z koroną i herbem szlacheckim Topór. Początkowo w miejscu pałacu, Michał z Czyżowa, kasztelan sandomierski ufundował zamek, prawdopodobnie w 1412 roku. Zamek zbudowano na skarpie sztucznie podwyższonego wzgórza. Z rozbiórki ruin zamku, zniszczonego podczas wojen szwedzkich, uzyskano materiał budowlany, z którego około 1740-1750 roku wystawiono pałac[6][7]. Pałac wraz z parkiem zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.781/1-2 z 8.10.1946, z 4.12.1957, z 23.06.1967 i z 20.05.1977)[8].
Przyroda
Z wsią graniczy rezerwat przyrody Zielonka o pow. 21,08 ha utworzony w 1974 r. Zespół leśny tworzą: lipa drobnolistna, dąb szypułkowy, wiąz, brzoza, osika w wieku 100-150 lat. Na terenie rezerwatu występują wąwozy lessowe[7][9].
Zobacz też
- Czyżów
- Czyżów Plebański
- Czyżówka (rzeka)
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 23 [dostęp 2022-09-17]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 202 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapy, plany, Warszawa 1993, k. 3.
- ↑ Opis i zdjęcia pałacu
- ↑ a b Czyżów na stronach Sandomierskich klimatów
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 57 [dostęp 2017-03-11].
- ↑ Rezerwat przyrody Zielonka w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody. [dostęp 2010-08-24].
Linki zewnętrzne
- Czyżów (2) Cz. szlachecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 889.
- Panoramy 360° pałacu w Czyżowie Szlacheckim
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Sandomierz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.90 N
- S: 50.50 N
- W: 21.33 E
- E: 21.88 E
Zielony szlak rowerowy
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pałac w Czyżowie Szlacheckim w gminie Zawichost.