Czyżykowo (Tczew)

Czyżykowo
Państwo	Polska
Miasto	Tczew
Położenie na mapie Tczewa Czyżykowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Czyżykowo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Czyżykowo
Położenie na mapie powiatu tczewskiego Czyżykowo
54°04′39″N 18°48′14″E/54,077500 18,803889

Czyżykowo – osiedle miasta Tczewa, położone na południe od centrum miasta, graniczące od strony wschodniej bezpośrednio z Wisłą. Umownie za rejon osiedla Czyżykowo przyjmuje się obszar ograniczony od wschodu Wisłą, od zachodu ulicami Bałdowską i Jarosława Iwaszkiewicza, od północy ulicami Krasińskiego i Czyżykowską, aż do południowej granicy miasta do działek rekreacyjnych.

Historia do II wojny światowej

Wieś Czyżykowy istniała już w XIV w., do dzisiaj zachowały się budynki dawnej wsi pochodzące z XIX w., wybudowane z charakterystycznej czerwonej cegły. Budynki znajdują się w okolicach ulic Czyżykowskiej, Gen. Henryka Dąbrowskiego i Polnej. W niecce ul. Czyżykowskiej znajduje się ceglany budynek dawnej, wiejskiej szkoły podstawowej (obecnie budynek mieszkalny). Z racji bogatych zasobów gliny, w okolicy obecnych garaży przy ul. Ceglarskiej już od XIV w. funkcjonowała cegielnia. Z zachowanych dokumentów archiwalnych wiadomo, że produkowano tam między innymi: cegły dla miasta Gdańska (w latach 1379–1381) i Zamku Krzyżackiego w Malborku (w latach 1413–1414), dachówki dla Kościoła Mariackiego w Gdańsku (w latach 1320–1330) i dla Zamku Krzyżackiego w Malborku (w 1412 r.). Cegielnia istniała jeszcze na przełomie XIX i XX w. W średniowieczu istniał we wsi dwór krzyżacki, którego dokładna lokalizacja nie jest znana. Być może kontynuacją lokalizacyjną dworu był majątek ziemski na Czyżykowie, który istniał do połowy XX w. Pozostały po nim pojedyncze zabudowania i część ceglanego ogrodzenia. Najokazalszym budynkiem, który pozostał po majątku jest dawna chlewnia przy ul. Ceglarskiej (niedaleko Wisły), przebudowana obecnie na mieszkalny budynek wielorodzinny. Pałacyk majątku uległ spaleniu w 1945 r.

Historia po 1945

Po II wojnie światowej dynamiczny rozwój Tczewa stworzył zapotrzebowanie na lokalizację nowego osiedla o zabudowie wielorodzinnej. Postanowiono wykorzystać naturalną drogę rozwoju Tczewa wzdłuż Wisły, gdzie najbliższą lokalizacją nadwiślańską były okolice wsi Czyżykowo. Pierwsze budynki nowego osiedla powstały na początku lat 60. XX w. wzdłuż ul. Konarskiego i lokalizacyjnie były kontynuacją budowy osiedla według niemieckiego projektu powstałego w latach 1940–1945, które to z kolei było kontynuacją przedwojennej zabudowy ulicy Staszica i Bałdowskiej. Budynkami wielorodzinnymi zabudowano prawie całą naturalną skarpę nadwiślańską ograniczoną, patrząc obecnie, ulicami Nadbrzeżną, Czyżykowską i niecką nadwiślańską (określaną obecnie jako „niecka na Czyżykowie”). Od 1965 r. zaczęły kursować autobusy komunikacji miejskiej łącząc Czyżykowo z centrum miasta (obecny Plac Hallera) i dworcem PKP. Do 1976 r. nie było obecnie istniejącej pętli autobusowej, gdyż autobusy jeździły ul. Nowowiejską, skręcały w ul. Czyżykowską i wracały obecną ul. Starowiejską.

Osiedle obecnie

Obecnie na osiedlu Czyżykowo znajduje się pętla autobusowa, gospodarstwo ogrodnicze z magazynami do przechowywania owoców (Czyżykowo wybudowanie), szkoła podstawowa, trzy szkoły ponadpodstawowe. Władze miasta planują zagospodarować nieckę nadwiślańską, określaną jako „niecka na Czyżykowie”. Planowana jest tam budowa terenów rekreacyjnych. Wizją rozwoju Tczewa i Czyżykowa, która od czasu do czasu jest publicznie artykułowana, jest utworzenie jeziora rekreacyjnego na polach zalewowych Wisły u ujścia rzeczki Drybok. Na terenie osiedla działalność prowadzi zbór Świadków Jehowy Tczew-Czyżykowo^[1].

Przypisy

Bibliografia

• „Historia Tczewa” pod redakcją Wiesława Długokęckiego, Kociewski Kantor Edytorski, Tczew 1998