Czynnik XIII

Schemat reakcji katalizowanej przez transglutaminazę
Budowa homodimeru czynnika XIII z krwi ludzkiej

Czynnik XIII (FXIII, czynnik stabilizujący fibrynę, czynnik Laki-Loranda) – czynnik krzepnięcia, który jest enzymem (transglutaminazą, EC 2.3.2.13) katalizującym (przy obecności jonów wapnia) jedną z ostatnich reakcji w kaskadzie krzepnięcia, polegającą na utworzeniu wiązań między cząsteczkami fibryny. W wyniku tej reakcji powstaje nierozpuszczalny w wodzie skrzep.

Czynnik Laki-Loranda (czynnik LL) to dawna nazwa, która pochodzi od węgierskich biochemików, którzy w 1948 roku odkryli ten enzym: Laszlo Loranda i Kolomana Laki[1].

Genetyka

Proenzym (dawniej zymogen) FXIII jest glikoproteiną o masie cząsteczkowej około 320 kD, stanowiącą heterotetramer utworzony przez dwie podjednostki A i dwie podjednostki B. Podjednostki A i B kodują dwa różne geny:

  • gen podjednostki A F13A znajduje się w locus 6p25-p24. Podjednostka A odpowiada za aktywność transglutaminazową FXIII: katalizuje reakcję przyłączenia grupy alkilowej do atomu azotu reszt glutaminowych, które następnie reagują z resztami lizynylowymi innej cząsteczki fibryny. Masa cząsteczkowa podjednostki A wynosi około 83 kD.
  • gen podjednostki B F13B znajduje się w locus 1q31-q32.1. Nie odkryto dotąd aktywności enzymatycznej kodowanego przezeń białka, być może podjednostka B jest tylko nośnikiem podjednostki A. Masa cząsteczkowa białka wynosi około 76,5 kD.

Przypisy

  1. ↑ K. Laki, L. Lóránd, On the Solubility of Fibrin Clots, „Science”, 108 (2802), 1948, s. 280, DOI: 10.1126/science.108.2802.280, PMID: 17842715 [dostęp 2021-08-25] (ang.).

Linki zewnętrzne

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Substancja lecznicza w klasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej (ATC)
B02: Leki przeciwkrwotoczne
B02A – Leki przeciwfibrynolityczne
B02AA – Aminokwasy
B02AB – Inhibitory proteinaz
B02B – Witamina K i inne leki hemostatyczne
B02BA – Witamina K
B02BB – Fibrynogen
B02BC – Leki hemostatyczne
do stosowania miejscowego
B02BD – Czynniki krzepnięcia
B02BX – Inne leki hemostatyczne
działające ogólnie

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
1ggt.jpg
Autor:

Deposition authors: Yee, V.C., Pedersen, L.C., Trong, I.L., Bishop, P.D., Stenkamp, R.E., Teller, D.C.;

visualization author: User:Astrojan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Coagulation factor XIII homodimer, Human blood