Czystość

Czystość – w licznych systemach religijnych i obyczajowych cnota, dzięki której człowiek jest zdolny kontrolować swoje pragnienia seksualne i mądrze nimi zarządzać. Wymaga ona panowania nad sobą, formacji charakteru i ducha poświęcenia.

Cnota chrześcijańska

W chrześcijaństwie czystość jest cnotą uzdalniającą osobę do przeżywania małżeństwa i dziewictwa w sposób moralnie piękny, zgodny z ich dobrem. Jest ona tradycyjnie uznawana za jeden z konkretnych przejawów cnoty umiarkowania[1].

Kościół rzymskokatolicki

Istota

Istotą cnoty czystości w chrześcijaństwie jest zdolność do zachowania porządku moralnego w miłości, dzięki postawie czci wobec świętości, która obecna jest w sakramencie małżeństwa oraz w życiu w dziewictwie poświęconym Chrystusowi. Cześć ta ma naturę religijną, duchową[2]. Według Augustyna z Hippony jest ona możliwa wyłącznie dzięki wierze[3].

W różnych stanach

W katolicyzmie wszyscy wierzący powołani są do życia w czystości, w sposób zależny od stanu, w jakim żyją:

  • w przypadku małżonków polega na współżyciu seksualnym wyłącznie w obrębie małżeństwa (nierozerwalnego i monogamicznego związku osób różnych płci), nadaniu mu pełni różnorodnych znaczeń, na przeciwstawieniu się wszelkiej formie banalizacji i instrumentalizacji drugiej osoby oraz na otwartości na życie, zgodnie z wolą Bożą;
  • dla narzeczonych oznacza powstrzymywanie się od współżycia seksualnego przed zawarciem sakramentu małżeństwa (czystość przedmałżeńska);
  • od osób bezżennych wymaga się całkowitego powstrzymania się od współżycia seksualnego i wysublimowania seksualności, czyli nastawienia jej na jakość afektywną i duchowość[4].

Praktyczne zastosowanie czystości musi się liczyć ze zróżnicowaniem ludzkich sytuacji i z gotowością do akceptowania etapów wzrastania, które nie są dla wszystkich identyczne i które muszą być wspomagane działaniem łaski Bożej. Czystość nie dotyczy jednak tylko zewnętrznej sfery kontaktów seksualnych, ale przede wszystkim czystości wewnętrznej: serca i umysłu, do czego dążyć trzeba w każdym stanie, wieku i sytuacji życiowej[5].

Świadkowie Jehowy

Świadkowie Jehowy uważają, że pojęcie czystości dotyczy czystości fizycznej, umysłowej, moralnej i duchowej (rozumianej jako niedopuszczenie do łączenia nauk biblijnych z innymi, sprzecznymi z Biblią poglądami i praktykami)[6].

Chcą zachowywać czystość, dlatego wystrzegają się m.in.: wszystkich niedozwolonych stosunków płciowych poza obrębem małżeństwa zawartego zgodnie z Biblią (cudzołóstwa, rozpusty)[7]. Kategorycznie wystrzegają się mieszkania pod jednym dachem z osobą niebędącą jeszcze partnerem małżeńskim; wystrzegają się życia w konkubinacie, a przedmałżeńskie kontakty seksualne uznają za grzech rozpusty[8]. Uważają, że chcąc być czystym pod względem moralnym należy unikać też niemoralnych rozmów, pornografii[9], masturbacji[10]. Wystrzegają się również innych nieczystości: pijaństwa[11] – samo umiarkowane spożywanie napojów alkoholowych jednak nie jest zakazane[12], palenia i zażywania tytoniu[13], zażywania narkotyków i innych środków odurzających, wulgaryzmu[14] oraz jakichkolwiek form okultyzmu (m.in. wróżbiarstwa, spirytyzmu, przesądów, horoskopów, astrologii czy magii) (1 P 1:16; Rz 12:2; 2 Kor 7:1; Pwt 18:9–13; 1 Kor 10:21, 22; Gal 5:20, 21)[15]. Przywiązują wagę do schludnego wyglądu – ubioru i fryzury (1 Tm 2:9, 10; 1 Kor 10:31)[16]. Unikają rozrywki związanej z przemocą, niemoralnością czy okultyzmem[17].

Uważają, że wtedy są moralnie czyści, kiedy ich myśli, słowa i czyny są czyste w oczach Jehowy Boga, który w Biblii nakazuje unikać wszelkiego rodzaju nieczystości seksualnej oraz niemoralności[18]. W przypadku, gdy jakiś Świadek Jehowy popełni jakiś poważny grzech, a nie okaże szczerej skruchy i żalu za swoje złe postępowanie[19], wtedy tzw. komitet sądowniczy złożony ze starszych zboru, może go wykluczyć ze społeczności. Ponieważ dalsze nieczyste, niemoralne postępowanie miałoby zły wpływ na inne osoby w zborze. Istnieje możliwość powrotu, jeśli zmieni swoje postępowanie (do czasu powrotu będzie traktowany jak osoba wykluczona, co oznacza unikanie z nim wszelkich kontaktów)[20].

Przypisy

  1. Por. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, II-IIae q143 co
  2. CSSR, The Virtue of Chastity - Sins Against Chastity, s. 286 (ang.).
  3. Małżeństwo i pożądliwość I, 3.4, s. 351. PL 44, 415; por. K. Broszkowski OP, Wiara jako źródło chrześcijańskiej powściągliwości – rozdz. 4.2.1. pracy doktorskiej Świętość sakramentu małżeństwa wobec konsekwencji grzechu pierworodnego w nauczaniu św. Augustyna z Hippony, (maszynopis komputerowy) Warszawa: UKSW 2008, s. 189.
  4. Św. Josemaria, Powołanie chrześcijańskie
  5. "Czystość stanowi cnotę"
  6. Jak możemy zachowywać czystość w oczach Boga?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! – interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
  7. Co Biblia mówi na temat seksu?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! – interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
    *Watchtower, Czy Biblia może mi pomóc prowadzić szczęśliwe życie rodzinne?, jw.org.
  8. Watchtower, Co Biblia mówi o życiu ze sobą przed ślubem?, jw.org, 13 stycznia 2020.
    *Watchtower, Czy Świadkom Jehowy wolno umawiać się na randki?, jw.org, 6 sierpnia 2015.
    *Płeć (życie płciowe), [w:] Prowadzenie rozmów na podstawie Pism [online], jw.org, s. 239, 240.
    *Watchtower, Czy biblijne normy dobra i zła mają dziś jakąkolwiek wartość?, jw.org.
    *Co Biblia mówi na temat seksu?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
    *Co Biblia mówi o stanie wolnym i małżeństwie?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! — interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
  9. Watchtower, Co Biblia mówi o pornografii? Czy cyberseks jest zły?, jw.org.
    *Watchtower, Czy pornografia to grzech przeciwko Bogu?, jw.org.
  10. Możesz zwyciężyć w walce z masturbacją, [w:] „Trwajcie w miłości Bożej”, Towarzystwo Strażnica, s. 218-219, ISBN 83-86930-95-0.
    *Jak zerwać z nawykiem masturbacji?, [w:] Pytania młodych ludzi, tom 1, Towarzystwo Strażnica, s. 178-182, ISBN 978-83-61557-22-7.
    *Dziesięć pytań — biblijne odpowiedzi, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, jw.org, 1 listopada 2011, s. 4–7.
  11. Watchtower, Co Biblia mówi na temat alkoholu? Czy picie go jest grzechem?, jw.org.
    *Co Biblia mówi o piciu alkoholu?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! – interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
  12. Watchtower, Alkohol. Czy picie alkoholu to coś złego?, „Przebudźcie się!”, jw.org, sierpień 2013.
  13. Watchtower, Czy palenie jest grzechem?, jw.org.
  14. Buduj innych słowami, [w:] Zawsze bądź blisko Jehowy [online], jw.org, s. 159–168.
    *Czego nas uczy Biblia?, [w:] Czego Jehowa nienawidzi?, Towarzystwo Strażnica, s. 130, 131.
  15. Jehowa chce, żeby Jego słudzy byli czyści, [w:] Zawsze bądź blisko Jehowy [online], jw.org, s. 86–96.
    *Watchtower, Czego naprawdę uczy Biblia?, Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, 2005, s. 96–105, ISBN 83-86930-79-9.
    *Watchtower, Czego nas uczy Biblia?, Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, 2018, s. 221.
  16. Dlaczego nasz wygląd ma znaczenie?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! – interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
  17. Wybieraj rozrywkę, która podoba się Jehowie, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! – interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
  18. Dodatki. Czystość moralna, [w:] Zawsze bądź blisko Jehowy [online], 2019.
    *Możemy zachować czystość moralną, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, jw.org, czerwiec 2015, s. 26–30.
    *„Wszystko róbcie na chwałę Bożą”, [w:] Zorganizowani do spełniania woli Jehowy [online], 2019, s. 130.
  19. Watchtower, Czym jest prawdziwa skrucha?, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, październik 2021, s. 2, ISSN 1234-1150.
    *Co powinieneś zrobić, jeśli popełnisz poważny grzech?, [w:] Już zawsze ciesz się życiem! – interaktywny kurs biblijny [online], 2021.
  20. Watchtower, Nasz Bóg jest „bogaty w miłosierdzie”, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, październik 2021, s. 8, ISSN 1234-1150.

Bibliografia

  • Häring B. CSSR: The Virtue of Chastity - Sins Against Chastity. W: Tenże: The Law of Christ. Moral Theology for Priests and Laity. E. G. Kaiser CPPS (przekład z j. niem.). T. 3 (Teologia moralna szczegółowa). Cork: 1967, s. 286-312. (ang.).
  • Augustyn z Hippony: Małżeństwo i pożądliwość (księga I). W: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz. Krzysztof Kościelniak OFMConv (przekład), Augustyn Eckmann (red.). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, s. 343-390.

Zobacz też