Czystogarb

Czystogarb

wieś
Kościół filialny pw. Dobrego Pasterza
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Komańcza
Liczba ludności (2020)	276[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-543[2]
Tablice rejestracyjne	RSA
SIMC	0354258[3]
Położenie na mapie gminy Komańcza Czystogarb
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Czystogarb
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Czystogarb
Położenie na mapie powiatu sanockiego Czystogarb
49°21′32″N 22°01′27″E/49,358889 22,024167

Cerkwisko

Czystogarb (j. łemkowski Чыстогорб, w latach 1977–1981 Górna Wieś) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza^[3][4]. Leży we wschodniej części Beskidu Niskiego w dolinie potoku Barbarka i jej dopływu, przy drodze wojewódzkiej nr 897.

Historia

Nazwa wsi:

• gwarowo: Czystohorb, Garbolin, Garb, Puszcza;
• historycznie: 1524 Czistohorb, 1563 Czystohorba, 1665–1877 Czystohorb, 1898 Horb
• w latach 1977–1981 Górna Wieś.

Wieś lokowana została na prawie wołoskim 17 sierpnia 1524 przez starostę sanockiego Mikołaja Wolskiego. Osadźcami byli Fiodor i Tymko synowie kniaźia z Komańczy^[5]. Wieś królewska Czystohorb położona na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[6], w drugiej połowie XVII wieku należała do starostwa krośnieńskiego^[7].

W 1819 władze austriackie sprzedały Czystogarb prywatnym właścicielom. Około 1539 miejscowość była w posiadaniu Mikołaja Herburta Odnowskiego. Do 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego a następnie sanockiego w Galicji. W okresie zaborów funkcjonowała we wsi szkoła. W 1898 miejscowość liczyła 724 mieszkańców (głównie Rusinów) oraz 105 domów, pow. wsi wynosiła 15,54 km². Do 1914 powiat sądowy w Sanoku, gmina Bukowsko. Przed II wojną światową wieś zamieszkiwało ponad 860 osób w tym blisko 100 Cyganów zajmujących się handlem końmi. Po 1944 miejscowa ludność ukraińska została wysiedlona na Ukrainę w ramach wymiany ludności. Wieś zasiedlono osadnikami z całej Polski. U schyłku lat pięćdziesiątych powstał PGR znacznie rozbudowany w następnych latach. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

We wsi znajdowała się drewniana cerkiew pw. św. Michała Archanioła. Zbudowali ją huculscy cieśle w 1900; trzykopułową wzorowaną na cerkwiach ukraińskich. Świątynia spłonęła w 1946^[8]. Od 1947 wieś należy do parafii rzymskokatolickiej w Wisłoku Wielkim. W 1991 zbudowano kościół filialny pw. Dobrego Pasterza.

Według danych na koniec 2011 na ogólną liczbę 276 mieszkańców było 124 kobiety i 152 mężczyzn^[9][10].

Przypisy

Bibliografia

• WitoldW. Grzesik WitoldW., TomaszT. Traczyk TomaszT., Od Komańczy do Bartnego, Warszawa: Stanisław Kryciński, 1992, ISBN 83-85531-01-7, OCLC 749436962 .
• JanuszJ. Michalak JanuszJ., W dorzeczu Osławy, Krosno: Roksana, 1997, ISBN 83-905940-6-4, OCLC 749741114 .

Linki zewnętrzne

• Czystohorb, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 886 .
• Czystogarb - strona gminy Komańcza
• Kościół Dobrego Pasterza www.polskaniezwykla.pl
• Kapliczka-Czystogarb www.Zabytki-Podkarpacie.pl