Dźwina

Dźwina

(c) Alex Zelenko, CC BY-SA 4.0 Dźwina na terenie Białorusi
Kontynent	Europa
Państwo	Rosja  Białoruś  Łotwa
Rzeka
Długość	1020 km
Powierzchnia zlewni	87,9 tys. km²
Średni przepływ	678 m³/s przy ujściu
Źródło
Miejsce	wzgórza wyżyny Wałdaj w zachodniej Rosji, na północny zachód od Andrieapola
Wysokość	221 m n.p.m.
Współrzędne	56°51′19,9″N 32°32′30,1″E/56,855541 32,541688
Ujście
Recypient	Zatoka Ryska
Współrzędne	57°03′42,8″N 24°01′32,9″E/57,061900 24,025800
Mapa
Mapa Dźwiny (kolor ciemnoniebieski) przepływającej przez Witebsk (16), Dyneburg (17) i Rygę (18).
Położenie na mapie Europy źródło ujście

Dźwina (łot. Daugava, biał. Дзвіна – Dzwina lub Заходняя Дзвіна – Zachodniaja Dzwina, ros. Западная Двина – Zapadnaja Dwina, lit. Dauguva, liw. Väina, niem. Düna, dawna nazwa: Rubon) – druga (po Wiśle) pod względem długości rzeka uchodząca do Bałtyku. Przepływająca przez Rosję, Białoruś i Łotwę, mająca swoje źródła na wzgórzach Wałdaju w zachodniej Rosji, na północny zachód od miasta Andrieapol, uchodząca do Zatoki Ryskiej.

Charakterystyka

Początkowo płynie w kierunku południowym, poniżej miasta Witebsk (Białoruś) przyjmuje kierunek północno-zachodni. Przepływa północnym skrajem Wyżyny Białoruskiej, uchodzi do Zatoki Ryskiej, na terytorium Łotwy. Długość 1020 km, powierzchnia dorzecza 87,9 tys. km².

Główne dopływy:

• prawe: Dryssa, Ewikszta, Ogre
• lewe: Mieża, Dzisna, Lelupa, Wielesa

Przepływa przez Andrieapol w Rosji, Witebsk i Połock na Białorusi oraz przez Rygę, Salaspils i Dyneburg na Łotwie.

Historia

Pomiędzy górną Dźwiną i górnym odcinkiem Dniepru znajduje się obszar zwany Bramą Smoleńską, który miał strategiczne znaczenie w wielu konfliktach zbrojnych.

Podczas wojny polsko-rosyjskiej w latach 1577–1582, Stefan Batory przeprowadzał w 1579 roku mobilizację w Świrze, gdzie zbierał konnicę, a w Postawach – artylerię. Sądzi się, że oddziały pancerne król przewoził szlakiem wodnym, a mianowicie: Miadziołka – Birwita – Dzisna – zachodnia Dźwina^[1].

W latach 1918 (1922) – 1939 była to rzeka graniczna między Polską a ZSSR oraz dalej między Polską a Łotwą.

Zobacz też

• rzeki Europy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dźwina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 306 .
• Dźwina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 467 .
• Archiwalne zdjęcia rzeki w bibliotece Polona

Dźwina w Rydze