Dąbie (województwo lubuskie)
| Artykuł | 52°0′45″N 15°9′19″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°1'N, 15°9'E |
| - błąd | 2299 m |
| Odległość | 621 m |
| wieś | |
 Urząd Gminy Dąbie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności | 417 |
| Strefa numeracyjna | 68 |
| Kod pocztowy | 66-615 |
| Tablice rejestracyjne | FKR |
| SIMC | 0909006 |
Położenie na mapie gminy Dąbie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Dąbie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego _location_map.png "Mapa lokalizacyjna powiatu krośnieńskiego") | |
 52°00′45″N 15°09′19″E/52,012500 15,155278 | |
| Strona internetowa | |
Dąbie (niem. Gersdorf[1]) – wieś w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dąbie, przy szosie Zielona Góra – Krosno Odrzańskie i Dąbie – Nowogród Bobrzański. Siedziba Urzędu Gminy Dąbie.
Wiele nazw miejsc i terytoriów, gdzie rosły lub jeszcze rosną dęby, określano jako Dąbie (model nazewniczy na -ьje, por. Brzezie, Brzeście). Funkcjonował zresztą staropolski wyraz dąbie = 'teren z dębami'. Nazwa wsi była notowana w 1499–1500 r. jako Dawbe; można by ją rekonstruować także jako Dęby, ew. Dębe[2].
Położenie
Dąbie jest położone na Wysoczyźnie Czerwieńskiej. Około 2 km na południowy wschód 2 jeziora: Dąbie (o powierzchni lustra wody 31 ha i długości linii brzegowej 3020 m – woda w Jeziorze Wielkim jest zaliczana do I klasy czystości. i Pławie. Jeziora otaczają lasy sosnowe. Miejscowość leży w widłach rzek Odry i Bobru.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1376 r. Duży wpływ na Dąbie miał znany ród von Knobelsdorff. W latach 1447 i 1449/1500 odnotowano mieszkających tu przedstawicieli wspomnianego rodu. Jan von Knobelsdorff w 1530 roku był właścicielem połowy wsi, a czterej synowie Kaspra von Knobelsdorffa cztery lata później władali Dąbiem jako dobrem po nim odziedziczonym[1].
W 1478 między Dąbiem a wsią Pław miała miejsce bitwa w czasie głogowskiej wojny sukcesyjnej. Teren Dąbia związany jest z ziemią krośnieńską. Po okresie rozbicia dzielnicowego teren znalazł się pod panowaniem dynastii Hohhenzollernów.
Wieś z dwiema siedzibami szlacheckimi została w 1632 roku zniszczona przez pożar[3][1]. Kościół z wieżą został odbudowany przez rodzinę Knobelsdorffów, a do 1662 roku zostały przez nią utrzymane zrujnowane majątki. W dobrach senioratu od około 1700 roku do połowy XIX w. mieszkała tu rodzina von Schönaich. Jako właścicielkę dóbr w Dąbiu odnotowano w 1879 roku wdowę Jeschke. Znajdowała się w tym czasie we wsi fabryka krochmalu[1].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:
- kościół filialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, z połowy XIII wieku, gotycki, na co wskazuje kształt budowli oraz zachowane pierwotne okno szczelinowe[5], murowany z rudy darniowej i kamienia polnego. Kościół został przejęty przez protestantów w XVI wieku, a w jego wnętrzu dokonano nieznanych przeróbek. Zdewastowany w czasie wojny trzydziestoletniej[5]. Podczas przebudowy w 1674 obniżono dach o około 3 m[6][5]. W drugiej połowie XIX wieku dokonano gruntownych zmian w elewacji[7][5]. Dach wieży został uzupełniony o lukarny. Po przejęciu kościoła przez katolików po 1945 roku usunięto balkony, ołtarz i ambonę, a w latach 70 z wieży zdjęto chorągiewkę z datą 1710[5]. Od zachodu kwadratowa wieża z dzwonnicą, a od wschodu zakrystia. Należy do parafii Pław. Kościół stoi na dawnym cmentarzu grzebalnym, który był otoczony kamiennym murem. Cmentarz zlikwidowano przed 1945 rokiem, a mur zastąpiono siatką. Obecnie plac przykościelny otoczony jest płotem betonowym przy którym pozostawiono opaskę kamienną złożoną z fragmentów dawnych nagrobków[5].
Kultura
W Dąbiu znajduje się Gimnazjum Publiczne im. Henryka Sienkiewicza. W tym samym budynku znajduje się również Gminna Biblioteka Publiczna.
 Budynek Gimnazjum Publicznego w Dąbiu |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 219.
- ↑ Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1984, s. 68. ISBN 83-04-01090-9.
- ↑ Zniszczona została wieża kościoła i całkowicie 20 domów
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 11. [dostęp 2013-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
- ↑ a b c d e f Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 220.
- ↑ W tym samym czasie lub później nad zakrystią wzniesiono drugą kondygnację
- ↑ Wczesnogotyckie okna zastąpiono większymi neogotyckimi.
Bibliografia
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 219–220. ISBN 978-83-919914-8-0.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.18 N
- S: 51.33 N
- W: 14.40 E
- E: 16.60 E
Autor:
Mapa powiatu krośnieńskiego, Polska
Autor: Barbara Sikora, Licencja: CC BY 3.0
Kościół filialny pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Dąbiu, województwo lubuskie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map