Dąbrowa Mała (województwo kujawsko-pomorskie)

Artykuł

52°58′28″N 18°15′13″E

- błąd

38 m

WD

52°58'N, 18°12'E

- błąd

20470 m

Odległość

1071 m

Dąbrowa Mała
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

inowrocławski

Gmina

Rojewo

Liczba ludności (III 2011)

10[1]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

88-111[2]

Tablice rejestracyjne

CIN

SIMC

0094455

Położenie na mapie gminy Rojewo
Mapa konturowa gminy Rojewo, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa Mała”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego
Mapa konturowa powiatu inowrocławskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa Mała”
Ziemia52°58′28″N 18°15′13″E/52,974444 18,253611

Dąbrowa Mała – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, w gminie Rojewo.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 10 mieszkańców[1]. Jest zdecydowanie najmniejszą miejscowością gminy Rojewo (druga spośród najmniejszych wsi, Jurancice, liczą 42 mieszkańców).

Położenie

Dąbrowa Mała to wieś niesołecka usytuowana na południowym skraju Puszczy Bydgoskiej, na północno-zachodnim skraju gminy Rojewo w powiecie inowrocławskim. Od zachodu graniczy z Chrośną (gmina Solec Kujawski, od wschodu z Osiekiem Wielkim i Zawiszynem (gmina Rojewo), a od południa poprzez pas lasu z Dąbrową Wielką (gmina Nowa Wieś Wielka).

Pod względem fizyczno-geograficznym leży w obrębie Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej w mezoregionie Kotlina Toruńska[3].

Charakterystyka

Dąbrowa Mała to niewielka wieś, położona w enklawie pośród Puszczy Bydgoskiej. Znajduje się w obrębie ostańców erozyjnych kęp morenowych w obrębie Kotliny Toruńskiej, które ciągną z zachodu na wschód od Dobromierza, poprzez Dębinkę, Leszyce i Chrośnę. W związku z tym notuje się tu lepsze gleby, niż typowe dla Puszczy Bydgoskiej piaski wydmowe. Zajmowane przez wieś obniżenie odwadnia Kanał Chrośniański uchodzący do Zielonej Strugi. Bór sosnowy na północ i południe od wsi porasta pas wydm śródlądowych o wysokości względnej dochodzącej do 15 m.

Historia

Wiek XVIII

Wieś Dąbrowa Mała, należąca do starostwa bydgoskiego, powstała w 1752 roku, kiedy otrzymała kontrakt osadniczy olęderski na 50 lat nadany przez wójta bydgoskiego Maurycego Brühla[4]. Wieś w 1753 r. zamieszkiwało 4 gospodarzy, który uprawiali 3 włóki ziemi uprawnej. Osadnicy oprócz opłaty podatków (czynsz, pogłówne, hiberna, gajowe, młynowe), obowiązani byli wozić drewno do dworu oraz zaopatrywać się w piwo i gorzałkę z karczmy zamkowej[4]. Wieś wzięła nazwę od pobliskiej, starszej wsi olęderskiej Dąbrowa (założonej około 1690 r.), którą odtąd nazywano Dąbrową Wielką. Inwentarz wójtostwa bydgoskiego z 1766 r. podaje, że we wsi znajdował się folwark, na którym mieszkało 2 gospodarzy (Paweł Rezon, Michał Bollke), oczynszowany rocznie na 278 złotych polskich. Ponadto za osobnym przywilejem wójta Maurycego Brühla z 1756 r. we wsi osadzono kolejnych 5 olędrów, którzy zobowiązani byli płacić rocznie 211 złotych[4]. Nowi gospodarze posiadali 4 i ½ włók ziemi uprawnej. Z mapy topograficznej Friedricha von Schröttera (1798-1802) wynika, że wieś zajmowała wykarczowaną polanę w Puszczy Bydgoskiej na południe od Chrośnej i na zachód od Leszyc.

Wiek XIX

Wieś rozrosła się wskutek napływu kolonistów niemieckich[5]. Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że we wsi Dąbrowa Mała (niem. Klein Dombrowo) w powiecie bydgoskim mieszkało 149 osób (wszyscy ewangelicy) w 19 domach[6]. Według opisu Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 r. wieś i folwark Dąbrowa Mała należały do rządowej domeny bydgoskiej[7]. Kolejny spis z 1860 r. podaje, że we wsi mieszkało 144 osób (143 ewangelików, 1 katolik) w 23 domach. We wsi istniała szkoła elementarna[8]. Pod koniec XIX wieku nazwę miejscowości zniemczono na Mittenwalde. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego dla roku 1884 podaje, że Dąbrowa Mała (niem. Elsendorf) była wsią położoną na południowo-wschodnim krańcu powiatu bydgoskiego. Mieszkało tu 192 osób (190 ewangelików, 2 katolików) w 22 domach[9]. Jak wynika z podziału wyznaniowego, przytłaczającą większość mieszkańców stanowili Niemcy.

Wiek XX

W styczniu 1920 roku na mocy traktatu wersalskiego miejscowość znalazła się w granicach odrodzonej Polski. Przywrócono wówczas polską nazwę miejscowości Dąbrowa Mała. W okresie międzywojennym miejscowość wchodziła w skład powiatu bydgoskiego. Spis ludności z dnia 30 września 1921 r. wykazał, że wieś Dąbrowa Mała liczyła 164 mieszkańców (2 Polaków, 162 Niemców), którzy zamieszkiwali 34 domy[5]. Była to obok Chrośny i Dąbrowy Wielkiej wieś o największym udziale Niemców w populacji. Do 1934 r. była gminą wiejską o powierzchni 247 ha[a]. Istniało tu 24 gospodarstwa należące do mniejszości niemieckiej, które obejmowały łącznie 83% powierzchni wsi[5]. Od 1934 r. wchodziła w skład gromady Chrośna w gminie Solec Kujawski[5].

Podczas okupacji niemieckiej wieś wchodziła w skład nowo utworzonej gminy Nowa Wieś Wielka[5], do czasu gdy gminę tą rozwiązano i wcielono do gminy Solec Kujawski[b]. W 1941 r. miejscowość liczyła 148 mieszkańców[10].

W latach 1945-1954 wieś podobnie jak w latach 30. XX wieku wchodziła w skład gromady wiejskiej Chrośna, w gminie Solec Kujawski[5]. Po reformie administracyjnej z 25 września 1954 r. miejscowość włączono do powiatu inowrocławskiego do nowo utworzonej gromady Rojewice. Od 1 stycznia 1973 r. wieś znajduje się w gminie Rojewo.

Uwagi

  1. ↑ Od 1928 r. w skład Starostwa Powiatowego w Bydgoszczy wchodziły 3 gminy miejskie, 6 wójtostw, 123 gminy wiejskie i 42 obszary dworskie, a od 1 kwietnia do 22 września 1934 r. – 3 gminy miejskie, 120 wiejskich i 38 obszarów dworskich
  2. ↑ W skład gminy Nowa Wieś Wielka (1940-1945) weszły wyłączone z gminy Solec Kujawski wsie: Chrośna, Dąbrowy Wielkie, Dobromierz, Leszyce, Łażyn i Nowa Wieś Wielka

Przypisy

  1. ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 218 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996
  4. ↑ a b c Kabaciński Ryszard: Inwentarze starostwa i wójtostwa bydgoskiego z lat 1753-1766 roku. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Źródła do dziejów Bydgoszczy. Nr 9. Warszawa-Poznań 1977
  5. ↑ a b c d e f Łukasz Myszka, Gmina Nowa Wieś Wielka. Z dziejów samorządu terytorialnego – do 2002 roku, Bydgoszcz: Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen, 2006, ISBN 83-89734-14-1, OCLC 749214986.
  6. ↑ Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833
  7. ↑ Jan Nepomucen Bobrowicz: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 426.
  8. ↑ Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860
  9. ↑ http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/928 dostęp 6-10-2014
  10. ↑ Deutsches Reichs-Adressbuch. Die Ostgebiete: Reichsgau Danzig-Westpreussen, Reichsgau Wartheland, Provinz Oberschlesien, Reg.-Bezirk Ziegenau und Land-Kreis Suwalki. Ausgabe 1941
Gmina Rojewo
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

Herb gminy Rojewo

Media użyte na tej stronie

Rojewo (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Rojewo, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Inowrocław County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Inowrocław County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.00 N
  • S: 52.50 N
  • W: 17.95 E
  • E: 18.65 E
POL gmina Rojewo COA.svg
Herb gminy Rojewo