Dąbrowa Narodowa

Dąbrowa Narodowa
część miasta Jaworzna
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Jaworzno

W granicach Jaworzna

6 października 1954[1]

SIMC

0940460

Położenie na mapie Jaworzna
Mapa konturowa Jaworzna, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa Narodowa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa Narodowa”
Ziemia50°13′49″N 19°13′26″E/50,230278 19,223889
Portal Polska
Dzielnice Jaworzna
Sala Królestwa Świadków Jehowy przy ul. Elektryków[2]

Dąbrowa Narodowa (wg TERYT Dąbrowa) – część miasta[3] i dzielnica miasta Jaworzno, położona między osiedlem Stałym a Jęzorem. Niegdyś była wsią w gminie Szczakowa, lecz w 1954 roku została włączona do Jaworzna[1].

Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych wymienia części miasta Dąbrowa, Dąbrowa Narodowa, oraz Dąbrówka dwa razy[3]. Poniższe wypowiedzi mogą odnosić się do jednej z tych nazw.

Historia

Nazwa Dąbrowa pochodzi od starych dębowych lasów rosnących na tych terenach dawno temu. Do 1923 roku mówiono i pisano Dąbrowa, a dopiero w czasie ustalania nazw miejscowych w 1923 roku dodano drugi człon dla odróżnienia.

Dąbrowa znana była już w XIV w. jako osada służebna biskupów z Krakowa. W 1287 roku wieś należała do parafii w Brzezince (obecnie w Mysłowicach), a potem do parafii w Jaworznie. Jeszcze w 1620 roku należała do Ligęzów była nawet królewszczyzną, lecz znowu weszła w granice klucza w Sławkowie. Część dawnej Dąbrowy zwała się Olejkami, jako że żyli tu olejkowie, zielarze–medycy. Zbierali zioła, leczyli okolicznych mieszkańców, a swoje cenne wonności wozili nawet na wawelski dwór. Przyjmowała je królowa Sońka, ostatnia żona Władysława Jagiełły i jej synowa królowa Elżbieta. Od 1790 roku istniało tu kilka kopalń-upadówek, które należały do Potockiego. Małe kopalnie rozbudowali Westenholzowie i inni bankierzy z Wiednia. Rodzina Westenholzów dorobiła się tu dużej fortuny. Wieś na tym też zyskała. Zbudowano kantyny dla górników. Powstała szkoła, kształcono tu górników, ponieważ analfabeta nie mógł obsługiwać maszyny parowej. Nauczycieli opłacała gmina i częściowo kopalnie. W 1836 roku do szkoły uczęszczało ponad 100 dzieci i 30 górników. W 1867 r. Urząd Powiatowy w Jaworznie wywłaszczył pola miejscowym gospodarzom i oddał je rodzinie Westenholzów. Ta zaś zatroszczyła się o byt swoich górników. Kto miał własne konie mógł dobrze zarobić na przewozie węgla do Ładugi na Przemszy. Większość górników żyła nadal w biedzie, pozwolono jednak na stawianie domków z rajmówki lub drewna.

Do 1934 samodzielna gmina jednostkowa. W latach 1934–1954 Dąbrowa Narodowa były gromadą w gminie Szczakowa w powiecie chrzanowskim w woj. krakowskim[4].

Podczas II wojny światowej włączona do III Rzeszy[5], gdzie 1 stycznia 1942 stała się siedzibą gminy Dąbrowa Narodowa (Amtsbezirk Dabrowa-Narodowa)[6].

Po wojnie ponownie w gminie Szczakowa[7].

W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, dotychczasowa gromadę Dąbrowa Narodowa wyłączono ze znoszonej gminy Szczakowa i włączono bezpośrednio do Jaworzna[1] (do porównania, sąsiedni Długoszyn włączono najpierw do miasta Szczakowa w 1954, a dopiero w 1956 do Jaworzna.

Ważniejsze obiekty

Kościół Najświętszej Maryi Panny Anielskiej (2019)

Przypisy

  1. ↑ a b c Uchwała Nr 16/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie krakowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
  2. ↑ a b Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-09-30].
  3. ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 sierpnia 2022
  4. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 533
  5. ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
  6. ↑ Amtsbezirk Dabrowa-Narodowa
  7. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

Zobacz też

Dzielnice Jaworzna
Części miasta wg TERYT
Dzielnice
Osiedla

Herb Jaworzna

Media użyte na tej stronie

Jaworzno location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Jaworzno, Poland
Ta mapa of Jaworzno została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Jaworzno Dabrowa Narodowa church.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Saint Mary of the Angels church in Jaworzno-Dąbrowa Narodowa, Emilii Plater Street, view from bus
POL Jaworzno districts.svg
Autor: Skyblue - jpg, Darek Pojda - svg, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Districts of Jaworzno (Poland)
Sala Królestwa Jaworzno, ul. Elektryków.JPG
Autor: REZW, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kingdom Hall Jaworzno-Dąbrowa Narodowa