Dębe (powiat legionowski)

Artykuł52°29′41″N 20°55′29″E
- błąd38 m
WD52°29'N, 20°55'E, 52°32'N, 20°57'E
- błąd2293 m
Odległość1457 m
Dębe
—wieś—

Elektrownia Wodna Dębe
Państwo Polska
Województwo mazowieckie
Powiatlegionowski
GminaSerock
Liczba ludności (2020)505[1]
Strefa numeracyjna22
Kod pocztowy05-140[2]
Tablice rejestracyjneWL
SIMC0008160[3]
Położenie na mapie gminy Serock
Mapa konturowa gminy Serock, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dębe”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dębe”
Położenie na mapie powiatu legionowskiego
Mapa konturowa powiatu legionowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Dębe”
Ziemia52°29′41″N 20°55′29″E/52,494722 20,924722

Dębe – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim, w gminie Serock[3][4].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa warszawskiego.

Położenie

Dębe leży na pograniczu Wysoczyzny Ciechanowskiej i Kotliny Warszawskiej[5], nad Narwią[6]. Na północ od wsi przebiega droga krajowa nr 62, a przez samą miejscowość – droga wojewódzka nr 632 Legionowo – Nasielsk[5].

Historia

Wieś w 1827 liczyła 105 mieszkańców w 16 domach[7]. Na przełomie XIX i XX wieku Rosjanie zbudowali w miejscowości betonowy fort według proj. Konstantina Wieliczki[6]. Załoga fortu odparła ataki bolszewików 13 sierpnia 1920[6]. W ciągu drogi wojewódzkiej nr 632 znajduje się zapora i elektrownia wodna Dębe, oddane do użytku w 1963 roku[6].

Dawny majątek

W XVIII w. w Dębem powstał dwór należący do rodziny Poniatowskich. Po upadku Księstwa Warszawskiego władze carskie przekazały skonfiskowany majątek jednemu z rosyjskich generałów. Ten nieopodal dworu, przy głównej drodze wsi zbudował na własny użytek niewielką cerkiewkę w kształcie baszty[8]. Budynek zwany przez miejscowych „Okrąglakiem” zachował się do czasów dzisiejszych.

W 1858 r. majątek w Dębem kupili Konstanty i Weronika z Załusków (primo voto Skotnicka) Zgleniccy. Liczył on wówczas 20 włók, czyli około 336 hektarów. Synem państwa Zglenickich był inżynier Witold Zglenicki - geolog, nafciarz, ojciec nafty bakijskiej, darczyńca Kasy im. Mianowskiego, pochowany w pobliskiej Woli Kiełpińskiej.

Od 1924 r. majątek należał do rodziny Krzywickich i uchodził za wzorowo prowadzony. Po 1945 r. zniszczony w czasie wojny majątek rozparcelowano pomiędzy służbę folwarczną. Wśród pozostałości parku znajduje się Ośrodek Szkoleniowy Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury (poprzednio Ośrodek Doskonalenia Kadr Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej).

Dawna cerkiewka w Dębem

Gospodarka i szkolnictwo

W okolicy rozwija się sadownictwo. We wsi znajduje się zespół szkół[6]. Tutejsze technikum gospodarki wodnej ukończył aktor Paweł Wawrzecki.

Turystyka

Dębe leży na skraju Jeziora Zegrzyńskiego. Przez Dębe przebiega niebieski szlak pieszy z Choszczówki do Nieporętu, a w miejscowości biorą początek szlaki: zielony (do Zaręb) i żółty do Zegrzynka[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Strona gminy. Statystyka ludności na dzień 2020-12-31 [dostęp 2021-01-17]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 219 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b c Juliusz Uliasz, Dariusz Wiśniewski, Anna Tekiel, Elżbieta Mlącka: Legionowo: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2006. ISBN 83-7135-228-X.
  6. ↑ a b c d e Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak: Mazowsze Północne. Warszawa: Sport i Turystyka, 1998, s. 195-196. ISBN 83-7200-144-8.
  7. ↑ Dębe, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 12.
  8. ↑ Henryk Sienkiewicz: Cerkwie w krainie kościołów. Prawosławne świątynie na Mazowszu. Warszawa: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, Wydawnictwo TRIO, 2006, s. 21. ISBN 978-83-60623-04-6.
Gmina Serock
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

Herb gminy Serock

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Serock (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Serock, Polska
Dębe, dawna cerkiew tzw. Okrąglak.jpg
Autor: Wojciech Bieńkowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dębe (gm. Serock, pow. Legionowo) - tzw. "Okrąglak" - dawna cerkiew przy miejscowym majątku będącym w I poł. XIX w. w rękach rosyjskich
Powiat legionowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu legionowskiego, Polska
Debe power plant.jpg
(c) Hiuppo z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Elektrownia wodna Dębe koło Warszawy.