Dłubanie w nosie

Inne specyficzne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym
ilustracja
ICD-10

F98.8
Dłubanie w nosie

Dłubanie w nosie (rhinotillexis; gr. rhinos → nos, tillexis → nałóg dłubania) – czynność wydobywania z nosa zaschniętej wydzieliny lub ciał obcych, bądź przemieszczania obiektów w nosie za pomocą palca.

Powody dłubania w nosie

Błony śluzowe nosa stale wydzielają wilgotny śluz. W kontakcie z powietrzem wydzielina schnie, wywołując swędzenie.

Powszechność

W sondażu przeprowadzonym w 1995 wśród 1000 przypadkowych dorosłych otrzymano 254 odpowiedzi. 91% respondentów przyznało się do częstego dłubania w nosie (ale tylko 75% było przekonanych, że robią to wszyscy), a dwie osoby zadeklarowały, że spędzają na tym odpowiednio 15–30 minut i 1–2 godziny dziennie[1]. W badaniu na grupie 200 nastolatków zachowanie takie występowało niemal u wszystkich badanych, średnio 4 razy dziennie[2].

Ryzyko powikłań

Dłubanie w nosie niesie ze sobą pewne zagrożenia. Zranienia (przeczosy) mogą wywołać infekcje, krwawienie z nosa (w 25% przypadków[2]), a w rzadkich przypadkach perforację przegrody nosowej[3]. Z powodu specyficznego unaczynienia żylnego nosa i otaczających go tkanek, infekcja może rozprzestrzenić się z nosa do mózgu – z tego powodu obszar od kącików ust po szczyt piramidy nosa, włącznie z nosem i kością szczękową, znany jest jako trójkąt śmierci. Scenariusz ten jest jednak bardzo mało prawdopodobny przy zwyczajnym dłubaniu.

Dłubanie w nosie jako zaburzenie

Obsesyjne dłubanie w nosie określa się mianem rhinotillexomanii. W klasyfikacji ICD-10 zaklasyfikowane zostało jako F98.8: inne specyficzne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym.

Postrzeganie społeczne

Choć dłubanie w nosie to czynność powszechna, w większości kultur uważane jest za tabu. O ile wielu osobom zdarza się dłubać w nosie, obserwowanie tej czynności u innych powoduje mieszane uczucia wstrętu i rozbawienia[4].

Dłubanie w nosie uważane jest za „niehigieniczne”. Rzeczywiście, czynność ta nie służy czyszczeniu nosa w sensie higienicznym, lecz udrożnieniu dróg oddechowych, gdyż najważniejszą funkcją wydzieliny nosowej jest filtrowanie wdychanego powietrza z zanieczyszczeń stałych. W porównaniu z dłubaniem, wydmuchiwanie nosa w chusteczkę nie jest uważane za aż tak niehigieniczne.

Przypisy

  1. Jefferson JW., Thompson TD. Rhinotillexomania: psychiatric disorder or habit?. „The Journal of clinical psychiatry”. 2 (56), s. 56–9, luty 1995. PMID: 7852253. 
  2. a b Andrade C., Srihari BS. A preliminary survey of rhinotillexomania in an adolescent sample.. „The Journal of clinical psychiatry”. 6 (62), s. 426–31, czerwiec 2001. PMID: 11465519. 
  3. Caruso RD., Sherry RG., Rosenbaum AE., Joy SE., Chang JK., Sanford DM. Self-induced ethmoidectomy from rhinotillexomania.. „AJNR. American journal of neuroradiology”. 10 (18). s. 1949–50. PMID: 9403460. 
  4. Scott H. Hemenover, Ulrich Schimmack. That's disgusting! …, but very amusing: Mixed feelings of amusement and disgust. „Cognition & Emotion”. 5 (21), s. 1102-1113, Sierpień 2007. DOI: 10.1080/02699930601057037. 

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.