Długopole-Zdrój

Długopole-Zdrój

wieś
Dom zdrojowy
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Bystrzyca Kłodzka
Wysokość	370–400[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	568[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-520[3]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0851324
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka Długopole-Zdrój
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Długopole-Zdrój
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Długopole-Zdrój
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Długopole-Zdrój
50°14′52″N 16°37′52″E/50,247778 16,631111

Zakład Przyrodoleczniczy „Karol”

Park zdrojowy

Źródło wody mineralnej w parku zdrojowym

Dawny kościół ewangelicki, obecnie kawiarnia

Tunel kolejowy

Przystanek kolejowy w Długopolu-Zdroju

Długopole-Zdrój (niem. Bad Langenau) – wieś uzdrowiskowa w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

Położenie

Długopole-Zdrój to mała miejscowość o długości około 1 km, leżąca nad Nysą Kłodzką, w Obniżeniu Bystrzycy Kłodzkiej, na wysokości około 370–400 m n.p.m.^[1]

Podział administracyjny

W latach 1945–1954 siedziba gminy Długopole Zdrój. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Zmiana nazwy

W 1946 roku wprowadzono urzędowo nazwę Długopole Zdrój, zastępując poprzednią niemiecką nazwę Bad Langenau^[4].

Historia

Najstarsze wzmianki o Długopolu pochodzą z 1346 roku i mówią o nadaniu tutejszego sołectwa von Glubosom z Zamku Szczerba^[5]. W roku 1381 znajdujący się w pobliżu młyn należący do von Glubosów został przez nich podarowany jako uposażenie szpitalowi w Bystrzycy Kłodzkiej. Młyn wypracowywał dla szpitala zyski aż do ok. 1630 r. Od 1563 roku aż do wojny trzydziestoletniej na terenie uzdrowiska znajdowała się kopalnia ałunu^[1]. W czasie Wojny Trzydziestoletniej po zawaleniu się sztolni Gab Gottes (Stąpanie Boga) zaczęła wypływać woda zawierająca kwas węglowy i uniemożliwiła dalsze wydobycie ałunu. W 1705 r. dr C. Ohm podaje w spisie źródeł leczniczych Śląska i Hrabstwa Kłodzkiego źródło żelaziste Długopola. W 1762 r. miejscowy młynarz Wolf umieścił nieopodal swego domu kadź do kąpieli zasilaną przez żelazistą wodę^[5].

W 1802 r. powstaje już właściwe uzdrowisko znane w Europie jako Bad Langenau^[1]. Rozpoczęto prowadzenie leczniczych kąpieli. Do 1817 r. teren uzdrowiska znajdował się w ręku rodziny Wolf, a następnie został zakupiony przez podkomorzego miasta Habelschwerdt (ob. Bystrzyca Kłodzka). Wybudowano pierwszy zakład kąpielowy z 16 kabinami wyposażonymi w drewniane wanny. W 1819 r. wybudowano nad źródłem Emilia drewnianą pijalnię wód oraz drewniany dom zdrojowy^[1]. W 1839 r. uzdrowisko zostało sprzedane dr. Juliusowi Hancke z Wrocławia^[5]. Wtedy następuje najbardziej intensywny rozwój uzdrowiska. Dzięki inwestycjom powstawały pensjonaty, urządzenia lecznicze oraz miejsca rekreacyjne (powiększono powierzchnię Parku Zdrojowego)^[5]. Od 1844 r. wykonywało się w Długopolu zabiegi borowinowe^[1]. W 1875 r. doprowadzono do uzdrowiska linię kolejową, a w 1882 r. powstał dworzec^[5]. W 1876 r odkryto nowe źródło wody Eliza, a w 1904 r. Renata^[1]. W latach 1926–1945 uzdrowisko było własnością Leo Langego, a następnie Paula Polloka, jego zięcia. Aż do 1945 r. uzdrowisko działało tylko w sezonie letnim^[1]. W tym czasie liczba miejsc dla kuracjuszy wynosiła 700.

W czasie II Wojny Światowej uzdrowisko przystosowano do wybudowanego leśnego szpitala wojskowego. Działania wojenne nie zniszczyły miejscowości jednak urządzenia sanatoryjne zostały skradzione bądź wywiezione w głąb Niemiec.

Po roku 1945 Długopole-Zdrój stało się samodzielną miejscowością. W 1946 r. część pensjonatów i szpitali uzdrowiskowych przejęło Państwowe Przedsiębiorstwo Uzdrowiskowe Długopole-Zdrój. Intensywnie rozwija się od 1956, kiedy otwarto tam ośrodek rehabilitacyjny przeznaczony do rehabilitacji osób po wirusowym zapaleniu wątroby. W latach 1958–1964 odrestaurowano Zakład Przyrodoleczniczy. W 1970 r. oddany został po rewitalizacji do użytku park zdrojowy. W 1966 r. uzdrowisko połączono z innym znanym uzdrowiskiem z terenu Kotliny Kłodzkiej, Lądkiem-Zdrój w jeden zespół organizacyjno-administracyjny. W 1997 r. uzdrowisko nawiedziła powódź tysiąclecia czyniąc wielkie szkody.

Demografia

W roku 1988 miejscowość miała 570 stałych mieszkańców. Trzynaście lat później (w marcu 2001 r.) ich liczba mieszkańców spadła do 568 osób.

Uzdrowisko

Dla uzdrowiska Długopole-Zdrój określono następujące profile lecznicze: choroby ortopedyczno-urazowe, choroby naczyń obwodowych, choroby układu trawienia, choroby reumatologiczne, cukrzyca, choroby krwi i układu krwiotwórczego^[6].

Atrakcją zabiegową są tzw. suche kąpiele dwutlenkiem węgla. Występują tu szczawy alkaiczne. Podstawową działalnością jest leczenie i rehabilitacja osób z chorobami wątroby. Poza tym prowadzona jest rehabilitacja kobiet po mastektomii, leczy się cukrzycę, nerwicę, choroby gastryczne. Łagodny klimat służy astmatykom, oraz osobom z chorobami układu krążenia^[5].

Na terenie uzdrowiska znajdują się 3 szpitale uzdrowiskowe (Mieszko, Ondraszek, Dąbrówka), sanatorium uzdrowiskowe (Fortuna), przychodnia uzdrowiskowa, zakład przyrodoleczniczy. Uzdrowisko Długopole-Zdrój posiada park zdrojowy z pijalnią, pijalnię w zakładzie przyrodoleczniczym oraz ścieżki zdrowia^[7].

Na obszarze uzdrowiska znajdują się 3 źródła wody leczniczej – należą do nich ujęcia^[8]:

• „Emilia” – woda słabo zmineralizowana 0,08% wodorowęglanowa, wapniowa, magnezowa, radonowa, żelazista
• „Kazimierz” – woda mineralna 0,11% wodorowęglanowa, wapniowa, magnezowa, sodowa, żelazista
• „Renata” – woda mineralna 0,13% wodorowęglanowa, wapniowa, magnezowa, sodowa, krzemowa, żelazista.

Zabytki

W wojewódzkim rejestrze zabytków na liście zabytków wpisane są obiekty:^[9]:

• kościół ewangelicki, z XIX/XX wieku, po 1945 roku był w nim magazyn, następnie został przebudowany na pensjonat i kawiarnię^[5],
• park uzdrowiskowy z początku XIX wieku, z publicznym ujęciem wody mineralnej^[5],
• łazienki, obecnie Zakład Przyrodoleczniczy „Karol”, ul. Zdrojowa 16, z 1839 roku, przebudowany w latach 1870–1871,
• drewniana hala spacerowa, obecnie Dom Zdrojowy, ul. Zdrojowa 8, z początku XX wieku, przebudowana w 1930 roku.

Inne zabytki^[1]:

• liczne domy mieszkalne i pensjonaty z XIX i XX wieku,
• w Parku Zdrojowym znajduje się pamiątkowy głaz z 1960 roku, upamiętniający XV-lecie wyzwolenia miejscowości.

Turystyka

Przez miejscowość przebiega Główny Szlak Sudecki ze Świeradowa-Zdroju do Prudnika (odcinek z Przełęczy Spalona do Wilkanowa^[5]).

Zobacz też

• Tunel w Długopolu-Zdroju
• Nazwy miejscowości z członem Zdrój

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1.
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona