Dźajpalguri

Dźajpalguri
Jalpaiguri, জলপাইগুড়ি
	Municipality
	Przydomek: JPG
Państwo	Indie
Stan	Bengal Zachodni
Dystrykt	Dźajpalguri
Powierzchnia	12,97 km²
Wysokość	75 m n.p.m.
Populacja (2011); • liczba ludności; • gęstość	; 107 341; 8276 os./km²
Nr kierunkowy	3561
Kod pocztowy	735101
	Położenie na mapie Bengalu Zachodniego (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dźajpalguri
	Położenie na mapie Indii (c) Uwe Dedering z niemieckiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0 Dźajpalguri
	26°31′23″N 88°43′00″E/26,523056 88,716667
	Strona internetowa

Dźajpalguri^[1] (ang. Jalpaiguri, wym. [ʤ æ l p a ɪ ˈ g ʊ ə r i] lub Jaipalguri; beng. জলপাইগুড়ি trl. Jôlpāiguṛi; hindi जलपाईगुड़ी, trl. Jalpāīguṛī; nep. जलपाईगुडी) – stolica i największe miasto dystryktu Dźajpalguri(ang.) w Indiach. Jest ono położone nad brzegiem rzeki Tista(ang.), w historycznym regionie Dooars(ang.), pomiędzy Himalajami a równinami Bangladeszu.

Położenie

Dźajpalguri leży w północno-wschodnich Indiach, na prawym brzegu rzeki Tista, w wąskim przesmyku pomiędzy Himalajami i Bhutanem a Bangladeszem. Współrzędne geograficzne Dźajpalguri to: 26,52°N; 88,73°E. Miasto jest położone mniej więcej na wysokości 75 m n.p.m.^[2], a jego powierzchnia wynosi 12,97 km²^[3].

Miasto Dźajpalguri jest stolicą i największym miastem dystryktu Dźajpalguri położonego w regionie Bengal Północny (ang. North Bengal), północnej części indyjskiego stanu Bengal Zachodni (ang. West Bengal)^[3].

Środowisko naturalne

Rzeka Tista w Dźajpalguri

Dźajpalguri leży na drobno- i średnioziarnistych osadach fluwialnych zdeponowanych przez Tistę. Zostały one naniesione w holocenie i utworzyły ok. 200-300-metrowej miąższości warstwę o wyraźnej stratyfikacji wewnętrznej (wynikającej z różnych warunków sedymentacji poszczególnych epizodów osadzania materiału). Rzeźba terenu Dźajpalguri i jego okolicy składa się przede wszystkim z niewielkich wzgórz poprzecinanych potokami oraz ułożonymi południkowo dolinami wypływających z Himalajów rzek^[4].

Dźajpalguri leży w oddziaływaniu klimatu subtropikalnego w strefie klimatów umiarkowanych ciepłych. W klasyfikacji klimatów Köppena jest on oznaczony jako Cwa. Najcieplejszym miesiącem jest sierpień ze średnią temperaturą 27,9 °C, najchłodniejszy jest styczeń ze średnią temperaturą 16,9 °C. Średnie opady w roku wynoszą 3242 mm (lub według innych źródeł 3508 mm^[3] albo 3160 mm^[5]). Największe są w lipcu (819 mm), najmniejsze w grudniu (2 mm)^[6]. Średnia wilgotność względna powietrza wynosi 82%^[5].

Historia

Najstarsze wzmianki o obszarze dzisiejszego Dźajpalguri są zawarte w Mahabharacie i dotyczą X w. p.n.e. Wspomniany jest tam potężny król Bhagadatta(ang.), który brał udział w wojnie Kurukszetra. Władał on królestwem Pragjyotisha(ang.), które rozciągało się u podnóża Himalajów, od rzeki Brahmaputry aż po Nepal. Dalsza historia tego obszaru przez długie wieki była związana z Królestwem Kamarupa(ang.). Obszar ten był zwany Duars lub Dooars, co znaczy drzwi lub przejście pomiędzy Bhutanem a dolinami rzecznymi. W średniowieczu obszar Dźajpalguri był centrum królestwa Kamata(ang.) (od XVI w. również nazywanym królestwem Koch). W czasach nowożytnych był on także częścią Bhutanu. Brytyjczycy przejęli kontrolę nad Dooars w 1865 r. Wschodnią część regionu dołączono do dystryktu Goalpara w Assamie, zachodnią zaś w 1869 r. wydzielono jako nowy dystrykt Dźajpalguri^[7].

Miasto Dźajpalguri (ang. Jalpaiguri Municipality) powstało w 1885 r., kiedy to istniejące wcześniej miasteczko osiągnęło populację prawie 8 tys. mieszkańców. Rozrost plantacji herbaty w okolicy oraz strategiczne położenie w pobliżu granic z Buthanem i Bangladeszem sprzyjało powstaniu efektywnej administracji lokalnej, która dbała o rozwój ekonomiczny i bezpieczeństwo okolicy. Miasto zwiększyło swoją powierzchnię w 1967 r. i 1995 r.^[8]^[9]

Istnieją dwa wytłumaczenia nazwy Dźajpalguri. Pierwsze z nich tłumaczy, że nazwa pochodzi z języka bhutanskiego, gdzie je-le-pe-go-ri oznacza miejsce, gdzie handluje się ciepłymi ubraniami, co sugeruje handlową funkcję miejscowości. Drugie tłumaczenie łączy słowa „Jalpai”, co znaczy drzewo oliwne, i „Guri”, co znaczy miejsce^[10]^[7].

Demografia

Miasto Dźajpalguri, według spisu statystycznego z 2011 r. liczyło 107 341 mieszkańców, 53 708 mężczyzn i 53 633 kobiet. Gęstość zaludnienia wynosiła 8276 osób/km², współczynnik wzrostu populacji wynosił 7% w przeciągu 10 lat^[3]. Dzieci w wieku 0-6 lat stanowiły 7,8%. Na 1000 mężczyzn przypadało 999 kobiet, co jest wartością wyższą od średniej dla całego stanu, gdzie na 1000 mężczyzn przypadało tylko 950 kobiet. Analfabetami było 9,36% społeczności miasta (w całym stanie było to 23,74% ludności), 6,86% mężczyzn i 11,85% kobiet. Pracowało lub prowadziło własny biznes 29 597 mężczyzn i 7694 kobiet^[11].

22,14% populacji miasta należało do tzw. zarejestrowanych kast (ang. Scheduled Castes), 0,91% należało do tzw. zarejestrowanych plemion (ang. Scheduled Tribes), czyli grup społecznych o najniższym statusie^[11].

Najczęściej używanymi językami w Dźajpalguri są bengalski, hindi, angielski, sadri (nagpuri) i bidżori^[2].

Gospodarka

Gospodarka regionu oraz miasta Dźajpalguri, będącego jego zapleczem, opiera się na głównie na przemyśle drzewnym, plantacjach herbaty i turystyce (jest ona określana jako trzy „T”: ang. Tea, Timber and Tourism).

Najważniejszym elementem gospodarki regionu są plantacje herbaty. Odkąd Brytyjczycy rozpoczęli uprawę krzewów herbacianych, bardzo szybko stało się to podporą gospodarki Dźajpalguri, dając zatrudnienie zarówno miejscowym, jak i napływającym z całych Indii pracownikom i przyczyniając się do rozwoju miasta. Walory przyrodnicze przedpola Himalajów oraz bliskość samych gór przyciągają turystów, do obsługi których prężnie się rozwinął przemysł turystyczny. Stosunkowo duża ilość lasów w dystrykcie jest podstawą dla przemysłu drzewnego. Znaczna część pozyskanego drewna służy do produkcji mebli w wielu rozmieszczonych w mieście niewielkich manufakturach^[12].

Transport

Stacja kolejowa Dźajpalguri

Ze względu na strategiczne położenie sieć transportowa w dystryktach Dardżyling(ang.) i Dźajpalguri ma duże znaczenie dla łączenia wschodnich stanów z resztą Indii, a także dla sąsiednich krajów, takich jak Nepal, Bhutan i Bangladesz.

Najbliższym lotniskiem, leżącym ok. 50 km od Dźajpalguri, jest port lotniczy Bagdogra. Zapewnia on połączenia m.in. z Delhi, Kolkatą i Gauhati. W samym Dźajpalguri jest kilka lokalnych stacji kolejowych, takich jak Jalpaiguri Station lub Jalpaiguri Road Station, które zapewniają połączenia kolejowe z innymi częściami kraju. Dużo większe znaczenie dla połączeń kolejowych z praktycznie całymi Indiami ma dworzec kolejowy New Jalpaiguri położony na obrzeżach Śiliguri, ok. 40 km od Dźajpalguri, który jest jednym z najważniejszych węzłów kolejowych w Indiach. Transport zbiorowy w obrębie dystryktu, do sąsiednich dystryktów lub do Sikimu zapewniają połączenia autobusowe obsługiwane zarówno przez NBSTC(ang.) (North Bengal State Transport Corporation), jak i mniejszych, prywatnych operatorów. W obrębie miasta i najbliższej okolicy bardzo popularnym środkiem transportu są autoriksze i riksze rowerowe. Na postojach taksówek można wynająć auto z kierowcą^[13].

Kultura

Bogata historia oraz rozwój ekonomiczny regionu powodujący napływ imigrantów z różnych części Indii skutkowały powstaniem w mieście różnorodnej, kosmopolitycznej kultury.

Dźajpalguri jest znane z wielu festiwali. Są to zarówno ponadregionalne festiwale z okazji religijnych świąt hinduskich, jak i lokalne, ludowe festiwale szeroko czerpiące z etnicznej/plemiennej kultury danego regionu. Do ważniejszych można zaliczyć (nazwy w języku angielskim): Durga Puja (pol. Durgapudźa), Kali Puja, Jalpesh Festival, Teesta Burir Puja, Manosha Puja i Hutt Ghurni^[14].

Religia

Według spisu powszechnego z 2011 r. zdecydowana większość, bo 96,16% ludności, wyznaje hinduizm. Na drugim miejscu są muzułmanie, których jest 2,94%. Kolejne grupy wyznaniowe to: chrześcijanie – 0,42%, buddyści – 0,35%, wyznawcy dźinizmu – 0,06% i sikhowie – 0,03%^[11].

Zobacz też

Przypisy

↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski: Azja Południowa. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2005, s. 40, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. ISBN 83-239-9018-2.
↑ ^a ^b About Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Jalpaiguri Municipality. IndiKosh – All about India. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
↑ Geography of Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-28)]. (ang.).
↑ ^a ^b Jalpaiguri. North Bengal Development Department. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).
↑ Climate: Jalpaiguri. Climate-Data.org. [dostęp 2017-03-08]. (ang.).
↑ ^a ^b History of Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).
↑ Jalpaiguri Municypal Corporation. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).
↑ About Us. jalpaigurimunicipality.org. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ Manis Kumar Raha: Matriliny to Patriliny: A Study of the Rabha Society. Gian Publishing House, 1989, s. 22. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Jalpaiguri Population Census 2011. [w:] Population Census 2011 [on-line]. Census Organization of India. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
↑ Business in Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).
↑ Transport in Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).
↑ Culture of Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[ksng-1] Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski: Azja Południowa. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2005, s. 40, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. ISBN 83-239-9018-2.

[JolAbout-2] About Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).

[indikosh-3] Jalpaiguri Municipality. IndiKosh – All about India. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).

[JolGeogr-4] Geography of Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-28)]. (ang.).

[NBDD-5] Jalpaiguri. North Bengal Development Department. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

[klimat-6] Climate: Jalpaiguri. Climate-Data.org. [dostęp 2017-03-08]. (ang.).

[JolHist-7] History of Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

[Muni-8] Jalpaiguri Municypal Corporation. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).

[Jau-9] About Us. jalpaigurimunicipality.org. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[nazwa-10] Manis Kumar Raha: Matriliny to Patriliny: A Study of the Rabha Society. Gian Publishing House, 1989, s. 22. (ang.).

[demo-11] Jalpaiguri Population Census 2011. [w:] Population Census 2011 [on-line]. Census Organization of India. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).

[JolBiz-12] Business in Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

[JolTran-13] Transport in Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

[JolCul-14] Culture of Jalpaiguri. jalpaigurionline.in City Guide. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne