Dźiwanmukta

Dźiwanmukta (dewanagari, trl. jīvanmukta „Wyzwolony za życia”) – hinduistyczny tytuł odnoszący się do człowieka, który jeszcze żyje w ciele fizycznym, ale jest już wyzwolony z kołowrotu wcieleń (samsary).

Tradycja hinduizmu uznaje, że czyny dźiwanmukty nie podlegają konwencjonalnym zasadom moralności. Gdy człowiek zrealizował swoją wewnętrzną naturę Absolutu, jego działania są zgodne z ostatecznym źródłem wszelkich wartości[1]. Adi Śankara w hymnie Uczcij Gowindę. Młot na zaślepienie naucza, że dźiwanmukta jest wolny od trzech podstawowych pragnień (tradycyjnych w naukach hinduizmu z okresu wedyjskiego):

  1. pragnienia majątku,
  2. pragnienia syna,
  3. pragnienia świata[2].

Stan ten porównywany bywa do „Człowieka doskonałego” (al-insan al-kamil, al-insān al-kāmil), będącego miniaturą „Rzeczywistości Muhammada” (Haqiqa Muhammadija, h.aqiqa muh.ammadiyya) z nauk Ibn Arabiego[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Piotr Michalik: Bohater czy grzesznik? Uwagi na temat tantrycznego antynomizmu. W: Wartości etyczne w różnych tradycjach religijnych. Marta Kudelska (red.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005, s. 104. ISBN 83-233-2027-6.
  2. ↑ Anna Rucińska: Hymny Siankary. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Miniatura, 2006, s. 153. ISBN 83-7081-710-6.
  3. ↑ Mistyczny labirynt islamu – sufizm. W: Piotr Kłodkowski: Homo mysticus hinduizmu i islamu. Mistyczny ruch bhakti i sufizmu.. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1998, s. 153–156, seria: Świat Orientu. ISBN 83-86483-72-5.