Dźwięcznik

(c) ElmoHoo z angielskojęzycznej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0

malowany dźwięcznik suzafonu (zespołu Virginia Pep Band)

Dźwięcznik, czara głosowa – wylot (zakończenie) instrumentu dętego, które nadaje dźwiękom wydawanym przez poszczególne instrumenty dęte specyficzną barwę, w zależności od kształtu i materiału, z którego został wykonany^[1].

odkręcana czara głosowa klarnetu

gruszkowaty dźwięcznik oboju miłosnego

Dźwięcznik może mieć różny kształt:

• kielichowaty – np. trąbka, tuba
• stożkowy – np. klarnet
• gruszkowaty – np. obój miłosny
• prosty – np. fagot

W instrumentach dętych blaszanych zwykle występuje dźwięcznik o kształcie kielichowatym, natomiast w instrumentach drewnianych przeważają dźwięczniki o kształcie stożkowym lub gruszkowatym.

Różne kształty dźwięcznika wykształciły się około XVI–XVIII wieku. Wcześniej w instrumentach dętych występowały jedynie dźwięczniki stożkowate.

Pierwowzorem dźwięcznika były rogi- instrumenty silnie związane z dawną kulturą pasterską oraz myśliwską i wykonywane pierwotnie z rogów zwierzęcych. Później zaczęto wykonywać także rogi z drewna (różniące się nazwą i szczegółami budowy w zależności od regionu pochodzenia), a technikę ich wyrobu wykorzystano m.in. do budowania dźwięczników w trombitach.

Zobacz też

• wentyl
• krąglik
• instrumenty dęte
• aerofony

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)
• Instrumenty Beskidu Śląskiego (pol.). [dostęp 2009-10-24].