Dżaba (Hajfa)

Dżaba
‏جبع‎
Państwo	Mandat Palestyny
Dystrykt	Dystrykt Hajfy
Wysokość	50 m n.p.m.
Populacja (1945); • liczba ludności	; 1140
Data zniszczenia	26 lipca 1948
Powód zniszczenia	atak Sił Obronnych Izraela
Obecnie	Gewa Karmel
	Położenie na mapie Mandatu Palestyny Dżaba
	32°39′05″N 34°57′44″E/32,651389 34,962222
	Strona internetowa

Dżaba (arab. جبع) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Hajfy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela w dniu 26 lipca 1948 roku.

Położenie

Dżaba leżała na zachodnich zboczach masywu góry Karmel, w odległości 18,5 kilometrów na południe od miasta Hajfa i 2,5 kilometrów od wybrzeża Morza Śródziemnego. Według danych z 1945 roku do wsi należały ziemie o powierzchni 7012 ha. We wsi mieszkało wówczas 1140 osób^[1].

własność gruntów	powierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie	4759
Żydzi	0
publiczne	2253
Razem	7012

Rodzaj użytkowanych gruntów	Arabowie (hektary)	Żydzi (hektary)
uprawy oliwek	710	0
uprawy nawadniane	450	0
uprawy zbóż	4255	0
nieużytki	2247	0
zabudowane	60	0

Historia

W 1596 roku we wsi mieszkało 99 mieszkańców, którzy płacili podatki z uprawy pszenicy, jęczmienia, oliwek, oraz i hodowli kóz i uli^[2].

W okresie panowania Brytyjczyków Dżaba była dużą wsią. We wsi znajdował się meczet oraz szkoła dla chłopców (istniała od 1885)^[1].

Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała te tereny państwu żydowskiemu. Wieś Dżaba znalazła się w obrębie arabskiej enklawy, która przecinała nadmorską drogę i linię kolejową z Tel Awiwu do Hajfy. Położone w tym obszarze trzy wsie arabskie Ajn Ghazal, Idżzim i Jaba nazywano „Małym Trójkątem”. Wioski te odmówiły współpracy z Arabską Armią Wyzwoleńczą, ale jednocześnie odmawiały zawarcia porozumienia z Izraelczykami. Ze względów bezpieczeństwa wszystkie żydowskie konwoje musiały omijać ten obszar i wybierały dłuższą drogę przez położoną na wschodzie wadi Milk. Droga ta przebiegała stosunkowo blisko pozycji wojsk irackich i również była niebezpieczna. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej żydowskie oddziały przeprowadziły operację Szoter, w trakcie której w dniu 26 lipca 1948 roku wieś Dżaba została zdobyta. Po ustaniu walk wysiedlono mieszkańców wsi, a następnie wyburzono domy^[1].

Kontrowersje wokół masakry

Sekretarz Generalny Ligi Państw Arabskich Abdul Rahman Azzam wydał oświadczenie, w którym oskarżył Żydów o popełnienie zbrodni wojennej w trakcie i po ataku na „Mały Trójkąt”. W szczególności twierdzono, że we wsi At-Tira spalono żywcem 28 osób. Siły Obronne Izraela odrzuciły te zarzuty, ale przyznały, że ich żołnierze znaleźli 25-30 ciał w „zaawansowanym stanie rozkładu” we wsi Ajn Ghazal. Ciała te zostały pochowane. Pochowano także około 200 ciał znalezionych w okolicy trzech wiosek po bitwie^[3]^[4]. W dniu 28 lipca 1948 roku Mediator Organizacji Narodów Zjednoczonych w Palestynie, hrabia Folke Bernadotte wydał oświadczenie, w którym stwierdził, że „nie ma dowodów na poparcie oskarżenia o masakrę”. Obserwatorzy UNTSO przeprowadzili inspekcję w rejonie walk i nie znaleźli żadnych dowodów masakry. Przeprowadzili oni także rozmowy z uchodźcami z trzech wiosek, którzy przebywali w obozie w Dżaninie. Stwierdzono brak 62 zabitych i 63 zaginionych mieszkańców wiosek, jednak relacje uchodźców nie potwierdziły oskarżenia o masakrze^[5]. W dniu 8 września Folke Bernadotte opublikował jeszcze bardziej szczegółowy raport, w którym stwierdził, że atak na wioski był nieuzasadniony i naruszał zawieszenie broni, jednak nie doszło tam do żadnej masakry ludności. Raport potępił Izrael za przeprowadzenie rozbiórki arabskich wiosek i zażądał wydania zezwolenia na powrót uchodźców do swoich wiosek, oraz udzielenia im pomocy w odbudowie domów^[3].

Miejsce obecnie

W miejscu wioski Dżaba powstał w 1949 roku moszaw Gewa Karmel. Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Dżaba:

„W obszarze można zobaczyć sterty gruzu i kamieni. Na części wzniesieniu wciąż stoi sanktuarium. W okolicy rośnie las sosnowy”^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Welcome To Jaba' (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-29].
↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlangen: Erlanger Geographische Arbeiten, 1977, s. 158.
↑ ^a ^b Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem, 1947-1949. Cambridge: Cambridge University Press, 1987, s. 213-214. ISBN 0-521-33028-9.
↑ Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 440. ISBN 0-521-00967-7.
↑ Yoav Gelber: Independence versus Nakba. Zmora-Bitan/Dvir publishers, 2004, s. 252. ISBN 965-517-190-6.

[jaba-1] Welcome To Jaba' (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-29].

[2] Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlangen: Erlanger Geographische Arbeiten, 1977, s. 158.

[morris-3] Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem, 1947-1949. Cambridge: Cambridge University Press, 1987, s. 213-214. ISBN 0-521-33028-9.

[4] Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 440. ISBN 0-521-00967-7.

[5] Yoav Gelber: Independence versus Nakba. Zmora-Bitan/Dvir publishers, 2004, s. 252. ISBN 965-517-190-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Dystrykt Akki	Al-Amka Al-Bassa Al-Birwa Arab as-Samnija Chirbat Dżiddin Chirbat Iribbin Dajr al-Kasi Ad-Damun Al-Ghabisijja Ikrit Al-Kabri Kafar Inan Kuwajkat Al-Manszijja Al-Mansura Mi'ar An-Nabi Rubin An-Nahr Ar-Ruwajs As-Sumajrijja Suhmata Suruh At-Tall Tarbicha Tarszicha Umm al-Faradż Az-Zib
Dystrykt Bajsanu	Arab al-Arida Arab al-Bawati Arab as-Safa Al-Aszrafija Bajsan Al-Bira Al-Chunajzir Danna Dżabbul Farwana Al-Fatur Al-Ghazzawija Al-Hamidija Al-Hamra Jubla Kafra Kaukab al-Hawa Kumja Masil al-Dżizl Al-Mazar Al-Murassas As-Sachina As-Samirija Sirin At-Taka Tall asz-Szauk At-Tira Umm Adżra Umm Sabuna Zaba Az-Zawija
Dystrykt Beer Szewy	Audża al-Hafir Al-Chalasa Al-Dżammama Al-Imara
Dystrykt Dżaninu	Ajn al-Mansi Al-Dżaufa Ladżdżun Al-Mazar Nuris Zirin
Dystrykt Gazy	Arab Sukrir Bajt Affa Bajt Daras Bajt Dżirdża Bajt Tima Barbara Barka Al-Batani al-Gharbi Al-Batani asz-Szarki Bil’in Burajr Al-Chisas Dajr Sunajd Dimra Al-Dżaladija Al-Dżija Dżulis Al-Dżura Dżusajr Al-Faludża Hamama Hatta Hiribja Hudż Hulajkat Ibdis Irak al-Manszija Irak Suwajdan Isdud Jasur Karatija Kastina Kaufacha Kaukaba Al-Masmija al-Kabira Al-Masmija as-Sagira Al-Muharraka Nadżd Ni'ilja As-Sawafir al-Gharbija As-Sawafir asz-Szamalija As-Sawafir asz-Szarkija Simsim Summil Tall at-Turmus
Dystrykt Hajfy	Abu Szusza Abu Zurajk Ajn Ghazal Ajn Haud Arab al-Fukara Arab an-Nufajat Arab Zahrat ad-Dumajri Atlit Balad asz-Szajch Barrat Kisarja Burajka Al-Burdż Al-Butajmat Chirbat Kumbaza Chirbat Lid Chirbat as-Sarkas Chirbat Sasa Chirbat as-Sawamir Chirbat asz-Szuna Chubbajza Dalijat ar-Rauha Ad-Dumun Dżaba Al-Dżalama Al-Ghubaja al-Fauka Al-Ghubaja at-Tahta Hausza Idżzim Jadżur Kabara Al-Kafrajn Kafr Lam Kamun Kannir Al-Kasajir Kira Kisarja Al-Manara Al-Mansi Al-Mansura Al-Mazar An-Naghnaghijja Ar-Rihanija Sabbarin As-Sarafand As-Sindijana Tantura At-Tira Umm asz-Szauf Umm az-Zinat Wa’arat as-Sarris Wadi Ara
Dystrykt Hebronu	Adżdżur Bajt Dżibrin Bajt Nattif Barkusja Dajr ad-Dubban Dajr an-Nachchas Al-Dawajima Al-Kubajba Kudna Mughallis Ra’na Tall as-Safi Umm Burdż Zajta Az-Zakarija Zikrin
Dystrykt Jafy	Al-Abbasijja Abu Kabir Abu Kiszk Bajt Dadżan Bijar Adas Al-Chajrija Al-Dżammasin al-Gharbi Al-Dżammasin asz-Szarki Dżarisza Fadżdża Idżlil al-Kiblija Idżlil asz-Szamalija Jazur Kafar Ana Al-Masdżid al-Haram Al-Masudija Al-Mirr Al-Muwajlih Rantija As-Safirija Sakija Salama As-Sawalima Asz-Szajch Muwannis Wilhelma
Dystrykt Jerozolimy	En Kerem Akkur Allar Artuf Bajt Itab Bajt Mahsir Bajt Nakkuba Bajt Sul Bajt Umm al-Majs Al-Burajdż Dajr Aban Dajr Amr Dajr al-Hawa Dajr Jasin Dajr Rafat Dajr asz-Szajch Dżarasz Al-Dżura Islin Ism Allah Iszwa Al-Kabu Kalunja Kasla Al-Kastal Al-Lauz Lifta Al-Malha Nitaf Ras Abu Ammar Sara Saris Sataf Suba Sufla Szajch Badr At-Tannur Al-Umur Al-Waladża
Dystrykt Nazaretu	Indur Malul Al-Mudżajdil Saffurija
Dystrykt Ramli	Abu al-Fadul Abu Szusza Adżandżul Akir Bajt Dżiz Bajt Far Bajt Nabala Bajt Susin Bajt Szanna Al-Barrija Barfilija Baszszit Bir Ma'in Bir Salim Al-Burdż Al-Buwajra Al-Chajma Charruba Chulda Dajr Abu Salama Dajr Ajjub Dajr Muhajsin Dajr Tarif Danijal Ad-Duhajrijja Dżilja Dżimzu Al-Hadisa Idnibba Innaba Jibna Katra Kazaza Al-Kubab Al-Kubajba Kula Al-Kunajisa Al-Latrun Lidda Al-Madżar Madżdal Jaba Al-Muchajzin Al-Mansura Al-Muzajri'a An-Na’ani An-Nabi Rubin Ramla Sadżad Sajdun Salbit Sarafand al-Amar Sarafand al-Charab Szahma Szilta At-Tina At-Tira Umm Kalcha Wadi Hunajn Zakarijja Zarnuka
Dystrykt Safedu	Abil al-Kamah Al-Abisijja Akbara Ajn az-Zajtun Alma Ammuka Arab asz-Szamalina Arab az-Zubajd Bajsamun Birijja Al-Butajha Al-Buwajzijja Al-Chalisa Chan ad-Duwajr Chijam al-Walid Al-Chisas Dajszum Dallata Ad-Dawwara Ad-Dirbaszijja Ad-Dirdara Dżahula Al-Dżauna Dżubb Jusuf Fara Farradijja Fir'im Ghabbatijja Ghuraba Al-Hamra Harrawi Hunin Al-Husajnijja Jarda Kabba'a Kadas Kaddita Al-Kudajrijja Kafar Birim Kajtijja Karraza Kirad al-Bakkara Kirad al-Ghannama Lazzaza Madahil Al-Malkijja Mallaha Al-Manara Al-Mansura Mansurat al-Chajt Al-Manszijja Marus Mirun Mughar al-Chajt Al-Muftachira Al-Muntar An-Nabi Jusza An-Naima Ar-Ras al-Ahmar Sabalan Safsaf Saliha As-Salihijja As-Sammui As-Sanbarija Sa’sa Asz-Szauka at-Tahta Asz-Szuna Tajtaba Tulajl Al-Ulmanija Al-Urajfija Al-Wajzija Az-Zahirijja at-Tahta Az-Zangharija Az-Zawija Az-Zuk al-Faukani Az-Zuk at-Tahtani
Dystrykt Tyberiady	Aulam Ad-Dalhamija Chirbat al-Wara as-Sauda Ghuwajr Abu Szusza Hadasa Al-Hamma Hittin Jakuk Kafar Sabat Lubja Madhar Al-Madżdal Al-Manara Al-Mansura Al-Manszija Nasir ad-Din Nimrin An-Nukajb As-Samakija Samach As-Samra Asz-Szadżara At-Tabigha Al-Ubajdijja
Dystrykt Tulkarm	Bajjarat Hannun Al-Dżalama Chirbat al-Manszija Chirbat az-Zababida Chirbat Bajt Lid Chirbat Zalafa Fardisja Ghabat Kafar Sur Kafr Saba Kakun Al-Manszija Miska Ramal Zajta Tabsur Umm Chalid Wadi al-Hawaris Wadi Kabbani

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne