Dżafar al-Askari
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 września 1887 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 29 października 1936 |
| Minister obrony Iraku | |
| Okres | od 17 maja 1935 |
| Przynależność polityczna | Przymierze Irackie |
| Poprzednik | Raszid al-Chaudża |
| Następca | Abd al-Latif Nuri |
| Minister spraw zagranicznych Iraku | |
| Okres | od 19 października 1931 |
| Przynależność polityczna | Przymierze Irackie |
| Poprzednik | Abd Allah ad-Damludżi |
| Następca | Abd al-Kadir Raszid |
| Minister obrony Iraku | |
| Okres | od 23 marca 1930 |
| Przynależność polityczna | Przymierze Irackie |
| Poprzednik | |
| Następca | Raszid al-Chaudża |
| Premier Iraku | |
| Okres | od 21 listopada 1926 |
| Przynależność polityczna | Przymierze Irackie |
| Poprzednik | |
| Następca | Abd al-Muhsin as-Sadun |
| Premier Iraku | |
| Okres | od 22 listopada 1923 |
| Przynależność polityczna | Przymierze Irackie |
| Poprzednik | Abd al-Muhsin as-Sadun |
| Następca | |
| minister obrony Iraku | |
| Okres | od 23 października 1920 |
| Przynależność polityczna | Przymierze Irackie |
| Poprzednik | powstanie funkcji |
| Następca | Nuri as-Sa’id |
 generał | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1904–1936 |
| Siły zbrojne | Armia Imperium Osmańskiego, Siły Zbrojne Wielkiej Syrii, Irackie Siły Zbrojne |
| Jednostki | 6 Armia |
| Główne wojny i bitwy | I wojna bałkańska, II wojna bałkańska, I wojna światowa, Powstanie arabskie |
Dżafar al-Askari (ur. 1887 w Bagdadzie, zm. 29 października 1936 tamże) – iracki wojskowy i polityk.
Życiorys
Był oficerem w armii Imperium Osmańskiego. Należał do organizacji oficerów arabskich Sprzysiężenie, która w 1913 postanowiła podjąć walkę o uniezależnienie się wilajetów arabskich od Turcji[1]. W czasie powstania arabskiego dołączył do sił dowodzonych przez szarifa Mekki[2].
Wziął udział w tworzeniu struktur nowo powstającego państwa irackiego. Był członkiem irackiej delegacji na iracko-brytyjską konferencję w Kairze w 1921, na której zdecydowano o utworzeniu w Iraku monarchii konstytucyjnej i mianowaniu królem Fajsala I[2]. Al-Askari został pierwszym ministrem obrony nowo powstałego państwa i skłonił ok. 600 oficerów armii tureckiej do przybycia do Iraku i wstąpienia do jego sił zbrojnych. Tym samym wojsko irackie zdominowali arabscy sunnici[2]. W listopadzie 1923 został premierem Iraku. Sprzeciwiał się postanowieniom traktatu brytyjsko-irackiego i gdy jego przyjęcie zostało przez Wielką Brytanię wymuszone w maju 1924, zrezygnował z kierowania rządem[3].
Uważany za znakomitego administratora i rozważnego polityka, w 1926 po raz drugi stanął na czele rządu. Objął również tekę ministra spraw zagranicznych[4]. Jego gabinet upadł dwa lata później z powodu niezdolności rozwiązania problemów wewnętrznych: niepokojów wśród szyitów, nieudanego wdrażania ustawy o powszechnym poborze do wojska, niezadowolenia z powodu rozwoju relacji iracko-brytyjskich. W styczniu 1928 al-Askari sam podał się do dymisji[5]. Dwa lata później wszedł do rządu Nuriego as-Sa’ida jako minister obrony; gabinet upadł po siedmiu miesiącach od utworzenia[6].
Po raz ostatni stanowisko ministerialne objął w 1935, wchodząc do rządu Jasina al-Haszimiego jako minister obrony[7]. W czasie zamachu stanu Bakra Sidkiego bezskutecznie usiłował przekonać zamachowców, by zatrzymali marsz wojsk na stolicę kraju wobec faktu, że król Ghazi I był już gotów przystać na ich żądania i zabronił wiernym sobie siłom stawiania oporu. Sidki uznał jego wystąpienie za próbę uniemożliwienia przejęcia władzy i nakazał jego zabójstwo[8].
Jego szwagrem był Nuri as-Sa’id[2].
Przypisy
- ↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 55–56. ISBN 978-83-05-13567-2.
- ↑ a b c d Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 72–73. ISBN 978-83-05-13567-2.
- ↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 84. ISBN 978-83-05-13567-2.
- ↑ Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 238. ISBN 978-0-8108-6568-6.
- ↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 91. ISBN 978-83-05-13567-2.
- ↑ Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 341. ISBN 978-0-8108-6568-6.
- ↑ Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 343. ISBN 978-0-8108-6568-6.
- ↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 119. ISBN 978-83-05-13567-2.
Media użyte na tej stronie
Coat of arms of Iraq as adapted to new 2008 form of national flag -- standard pan-Arab "Eagle of Saladin" with shield of the tricolor of national flag (with the "Takbir" الله أكبر in Kufic text, as on the flag), holding a scroll with the words جمهورية العراق; (Jumhuriyat al-`Iraq "The Republic of Iraq").
Iraqi military ranks insignia general or first lieutenant general