Dżdżownica ziemna

Dżdżownica ziemna
Lumbricus terrestris
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

pierścienice

Gromada

siodełkowce

Podgromada

skąposzczety

Rząd

Haplotaxida

Rodzina

dżdżownicowate

Rodzaj

Lumbricus

Gatunek

dżdżownica ziemna

Dżdżownica ziemna, dżdżownica zwykła, rosówka (Lumbricus terrestris) – gatunek skąposzczeta z rodziny dżdżownicowatych (Lumbricidae). Jest gatunkiem synantropijnym, o pierwotnie palearktycznym zasięgu. Został introdukowany w wielu regionach świata. W Polsce jest gatunkiem pospolitym na obszarze całego kraju[1].

Jej ciało jest złożone z 110–180 metamerów (pierścieni), osiąga długość 90–300 mm przy średnicy 6–8 mm. Najczęściej można ją spotkać w wilgotnej glebie łąk i pól, ale także lasów, szczególnie liściastych. Dżdżowniceobojnakami, z zapłodnieniem krzyżowym. Zwierzęta te drążą korytarze, do których wciągają części roślin i ściółkę, przyczyniając się do spulchniania gleby, do zwiększenia ilości zawartego w niej powietrza i wody, przemieszczania jej składników, a wydalane przez nie substancje organiczne i mineralne również ją użyźniają. W sprzyjających warunkach występują bardzo licznie, do 700 osobników w 1 m³ gleby[2].

Dżdżownice ziemne (podobnie jak inne dżdżownicowate, (zwłaszcza kompostowiec różowy) są wykorzystywane do tzw. wermikompostowania komunalnych odpadów organicznych. Ten typ kompostowania z udziałem dżdżownic jest popularny m.in. w ośrodkach miejskich, budynkach mieszkalnych oraz miejscach pracy w Kanadzie[3].

Etymologia

Wyraz „dżdżownica” pochodzi od „dżdżu”, tj. „deszczu” - zwierzęta te wychodzą po deszczu na powierzchnię ziemi, stąd nazwa[4]. Wyraz „deżdż” to pierwotna forma polskiego słowa „deszcz”[5]. W języku polskim występuje ubezdźwięcznienie spółgłosek. W wygłosie, tj. na końcu wyrazu, spółgłoski dźwięczne przechodzą w odpowiedniki bezdźwięczne [żdż] > [szcz], por. czasownik w trybie rozkazującym „gwiżdż”, który wymawiamy jak [ɡvʲiʃʧ̑]. Nazwa „rosówka” najprawdopodobniej ma podobną etymologię; w języku staropolskim „rosa” oznaczała oprócz kropelek wody, które nad ranem pojawiają się na trawie, także deszcz.

Zobacz też

Przypisy

  1. Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
  2. Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
  3. Andrzej Wesołowski. Gąsienice do roboty!. „Recykling”. 2 (86)/2008. ISSN 1731-9927. s. 22-23. 
  4. Mirosław Bańko: Słownik Języka Polskiego PWN, Sekcja "Ciekawostki". [dostęp 2017-04-30].
  5. Mirosław Bańko: Słownik Języka Polskiego PWN, hasło "dżdżu", porady językowe. [dostęp 2017-04-30].

Media użyte na tej stronie

Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Regenwurm1.jpg
Autor: Michael Linnenbach, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ver de terre (Oligochaeta, Lumbricina)