Dżedkare

Dżedkare
władca starożytnego Egiptu
Poprzednik	Menkauhor
Następca	Unis
Dane biograficzne
Dynastia	V dynastia
Miejsce spoczynku	piramida Dżedkare w Sakkarze
Małżeństwo	Setibhor

Dżedkare – władca starożytnego Egiptu z V dynastii.

Lata panowania

• 2405-2367 p.n.e. (Kwiatkowski)
• 2410-2380 p.n.e. (Schneider)
• 2388-2356 p.n.e. (Tiradritti, De Luca)

Rodzina

Nie znamy jego koligacji rodzinnych. Niektórzy sądzą, że mógł być synem lub bratem Menkauhora, inni, że synem Neferefre, a tym samym kuzynem swojego poprzednika Menkauhora. Wiemy, że miał córki Chekeretnebti (zmarła w wieku 35 lat) i Hedżetnebu, które został pochowane w mastabach w południowym Abusir. W l. 50. XX w. na północ od jego świątyni grobowej archeolodzy odkryli zespół grobowy jego żony (Kwiatkowski), chociaż niektórzy (Schneider) twierdzą, że nie należał on do królowej.

Długość rządów

Długość jego rządów nie została dokładnie określona, chociaż na pewno panował długo – Kanon Turyński podaje 28 lat, Maneton (nazywający go Tancheresem) – 44 lata. Za tą drugą liczbą przemawia tekst z papirusu z Abusir, wspominający o 21 spisie ludności za tego władcy, a spisy odbywały się w Egipcie co 2 lata. Również wiemy, że obchodził święto sed, jedno albo więcej (wymienione „pierwsze święto sed” na naczyniu alabastrowym z Luwru). Napis z mastaby Idu w Abusir mówi o 14 spisie ludności, czyli spisie w 28 roku panowania Dżedkare.Podczas eksploracji piramidy Dżedkare archeolodzy natrafili na resztki mumii mężczyzny, który w chwili śmierci miał około 50 lat. Była to najprawdopodobniej mumia samego władcy. Wynika z tego, że Dżedkare wstąpił na tron w młodym, albo nawet bardzo młodym, wieku.

Działalność

Był władcą, który zerwał z doktryną solarną swoich poprzedników. W związku z tym nie wybudował żadnej świątyni solarnej. Różne przesłanki pozwalają wysnuć wniosek, że za jego czasów doszło do dalszego osłabienia władzy centralnej na rzecz urzędników dworskich i w poszczególnych prowincjach (nomarchowie). Dzięki odkrytym, w dużej mierze z jego czasów, papirusom z kancelarii świątyni grobowej Neferirkare I można poznać lepiej gospodarkę świątynną Starego Państwa. Z okresu jego panowania pochodzi również zbiór nauk wezyra Ptahhotepa, zapisany na Papirusie Prisse.

Prowadził ożywioną politykę zagraniczną oraz wspierał handel zagraniczny. Zabytki z jego imieniem odkryto w Wadi Maghara na Synaju, w Nubii, w Toszke, w Tomas (te ostatnie poświadczające wyprawy do kamieniołomów diorytu na zachód od Abu Simbel), a także na szlaku oazowym Dachla – Dungul i w Byblos. W jego świątyni grobowej odkryto fragment listy z wymienionymi obcymi zwierzętami, roślinami i miastami. Wysyłał wyprawy do okolicznych krajów, w tym do krainy Punt, z której statki przywoziły drogocenne towary, w tym mirrę, elektron i heban. Z jednej z takich wypraw do Sudanu lub Punt przywieziony został karzeł-tancerz, o którym jeszcze wiek później mówiono na dworze w Memfis (wspomina go raport z wyprawy Herchufa z czasów Pepiego II).

Przejęcie rządów przez jego następcę odbyło się prawdopodobnie w sposób pokojowy, a różne zniszczenia w kompleksie grobowym Dżedkare i użycie bloków kamiennych z jego świątyni grobowej w kompleksie Unisa najprawdopodobniej wiąże się z innymi przyczynami (Munro).

Piramida Dżedkare

Kompleks grobowy

Został pochowany w piramidzie w Sakkarze.

Wszystkie daty dotyczą okresu przed narodzeniem Chrystusa (p.n.e.)   Okres Dynastia Faraonowie Predynastyczny (przed ok. 3150) 0 Hsekju • Chaju • Teje • Czesz • Neheb • Wazner • Mech • Dwa Sokoły Hat-Hor • Ny-Hor • Pe-Hor • Hedż-Hor Skorpion I • Krokodyl • Iry-Hor • Ka • Skorpion II Wczesnodynastyczny (ok. 3150–2686) I Narmer • Aha • Dżer • Dżet • Den • Anedżib • Semerchet • Ka’a II Hetepsechemui • Nebre • Nineczer • Peribsen • Chasechem • Chasechemui Stare Państwo (ok. 2686–2181) III Sanacht • Neczerierchet • Sechemchet • Chaba • Neferka • Huni IV Snofru • Chufu • Redżedef • Chaefre • Dżedefhor • Nebka, Baka, Bakare • Baure, Baefre, Bafre • Menkaure • Szepseskaf • Dżedefptah V Userkaf • Sahure • Neferirkare Kakai • Szepseskare Isi • Neferefre • Niuserre Ini • Menkauhor Akauhor • Dżedkare Izezi • Unis VI Teti • Userkare • Pepi I • Merenre I Antyemsaf I • Pepi II • Merenre Antyemsaf II • Menbkare 1. Przejściowy (ok. 2181–2133) VII Neferkare (młodszy) • Neferkare Nebi • Dżedkare Szemai • Neferkare Chendu • Merienhor Neferkamin • Nikare • Neferkare Tereru • Neferkahor VIII Uadżkare Pepisonbe • Neferkamin Anu • Kakare Ibi • Neferkare • Neferkauhor Kapuibi • Neferirkare IX Meribre Cheti I • Neferkare Nebkaure • Cheti II • Setut X Merihathor • Neferkare • Uachare Cheti III • Merikare • Nebkaure Cheti IV   Okres Dynastia Faraonowie Średnie Państwo (ok. 2133–1786) XI Mentuhotep I • Intef I • Intef II • Intef III • Mentuhotep II • Mentuhotep III • Mentuhotep IV XII Amenemhat I • Senuseret I (koregent) • Amenemhat II (koregent) • Senuseret II (koregent) • Senuseret III • Amenemhat III • Amenemhat IV (koregent) • Neferusobek 2. Przejściowy (ok. 1786–1567) XIII Wegaf • Amenemhat V • Sekhemre Khutawi • Amenemhat VI • Sehetepibre • Iufeni • Amenemhat VII • Nebnun Semenkare • Hornedjheriotef • Sobekhotep I • Nedjemibre • Sebekhotep I • Reniseneb • Hor I • Amenemhat VIII • Amenemhat IX Sebekhotep II • Chendżer • Imiramesha (albo Mermesha) • Antef IV (albo Intef IV) • Set I • Panteni • Ameni Kemau • Ibi • Aakeni • Sobekhotep III • Neferhotep I • Sahathor • Sobekhotep IV • Sobekhotep V • Iaib • Ai I • Sobekhotep VI • Ini • Sankhenre Suadjetu • Ined • Neferhotep II • Hori (albo Hor II) • Sobekhotep VII • Didumes • Ibi • Se(?)kare • Senebmiu • Sekhaenre • Merkheperre • Merikare • Senweseret IV (albo Sesostris IV) • Montuemsaf • Neferhotep III • Mentuhotep V • Nerkare • Wesermontu • Sobekhotep VIII • Ini • Mentuhotep VI • Senaib • Sobekhotep IX • Wepwawetemsaf • Hor Meritaui • Sebekai • Khuiiker XIV Nehesi • Khatire • Nebfawre • Sehebre • Meridjefare • Sewadjkare II • Nebdjefare • Wbenre • (?)djefare • (?)wbenre • Awtibre • Herwibre • Nebsenre • Sekheperenre • Djedkherure • Sankhibre • Kanefertumre • Sekhem(?)re • Kakemetre • Neferibre • A(?) • Kha(?)re • Ankhkare • Semen(?)re • Djed(?)re • Senefer(?)re • Menibre • Djed(?)re • Inek(?) • I(?) • Ip(?) • Hebi • Aped • Hepw • Shemsu • Meni(?) • Wrkai • (?)kare • (?)kare • Hepu(?) (albo (?)nre) • (?)annati (albo (?)kare) • Bebnem • Iuf(?) • Seth II • Sinu • Hor III • Nibef • Penestensepti • Kherhemwetshepsut • Khuihemwet XV Maibre Szeszi/Salitis • Meruserre Jakobher • Seuserence Chain • Auserre Apopi • Nebchepeszre Apopi • Aakenenre Apopi • Aasehere Chamudi XVI Anat-Her • Weser-Anat • Semqen • Seket • Wasa (Wadj(ed)) • Qar • Seneferanchre Pepi III • Beb-ankh • Nebmaatre • Nikare II • Meribre • Aahetepre • Aaneterre • Nebwankhre • Ahetepre • Nebweserre • Khaweserre • Khaimure • Yakob-baal • Yakobner) • Yam • Amu • Nia(?) XVII Nebucheperure Antef V • Sechemre Uahchau Rehotep • Sobekemsaf I • Sechemre Sementaui Dżehuti • Mentuhotep VII • Nibirau I • Nibirau II • Semenenre • Seuserenre • Sobekemsaf II • Antef VI • Antef VII • Senachtenre Ahmose • Sekenenre Tao (albo Taa) • Kamose   Okres Dynastia Faraonowie Nowe Państwo (ok. 1567–1085) XVIII Ahmose I • Amenhotep I • Totmes I • Totmes II • Hatszepsut • Totmes III • Amenhotep II • Totmes IV • Amenhotep III • Echnaton • Semenchkare • Neferneferuaton • Tutanchamon • Aj • Horemheb XIX Ramzes I • Seti I • Ramzes II (Wielki) • Merenptah • Amenmes • Seti II • Siptah • Tauseret • Jarsu? XX Setnacht • Ramzes III • Ramzes IV • Ramzes V • Ramzes VI • Ramzes VII • Ramzes VIII • Ramzes IX • Ramzes X • Ramzes XI 3. Przejściowy (1085–730) XXI Smendes I • Amenemnesu • Psusennes I • Amenemope • Osorkon Starszy • Siamon • Psusennes II XXII Szeszonk I • Osorkon I • Harsiese I • Takelot I • Osorkon II • Szeszonk II • Takelot II • Szeszonk III • Pimaj • Szeszonk IV XXIII Padibastet • Iuput I • Szeszonk V • Osorkon III • Takelot III • Rudżamon • Iuput II • Osorkon IV   Okres Dynastia Faraonowie Epoka Późna (730–305) XXIV Tefnacht • Bakenrenef XXV Pianchi • Szabaka • Szabataka • Taharka • Tanutamon XXVI Necho I • Psametych I • Necho II • Psametych II • Apries • Ahmose II • Psametych III XXVII Kambyzes II • Dariusz I Wielki • Kserkses I • Artakserkses I • Kserkses II • Sogdianos • Dariusz II • Artakserkses II XXVIII Amyrtajos XXIX Neferites I • Achoris • Psamutis • Neferites II XXX Nektanebo I • Tachos • Nektanebo II XXXI Artakserkses III Ochos • Arses • Chabbasz • Dariusz III Hellenistyczny (305–30) Argeadzi Aleksander Wielki • Filip Arrhidaeus • Aleksander IV Macedoński (koregent) Lagidzi Ptolemeusz I Soter I • Ptolemeusz II Filadelfos • Ptolemeusz III Euergetes I • Ptolemeusz IV Filopator I • Ptolemeusz V Epifanes • Ptolemeusz VI Filometor • Ptolemeusz VII Neos Filopator II • Ptolemeusz VIII Euergetes II Fyskon • Ptolemeusz IX Soter II Lathyros • Ptolemeusz X Aleksander I (koregent) • Kleopatra III (koregentka) • Kleopatra Berenike III • Ptolemeusz XI Aleksander II (koregent) • Ptolemeusz XII Neos Dionizos • Kleopatra VI Tryfajna III • Berenike IV • Kleopatra VII Filopator • Ptolemeusz XIII (koregent) • Ptolemeusz XIV (koregent) • Ptolemeusz XV Cezarion (koregent) Rzymski (od 30) cesarze rzymscy • cesarze bizantyńscy

Bibliografia

• Książki:
  • Grimal N. „Dzieje starożytnego Egiptu”, PIW, Warszawa 2004, s. 87, ​ISBN 83-06-02917-8​
  • Kwiatkowski B. „Poczet faraonów”, Iskry, Warszawa 2002, s. 172-174, ​ISBN 83-207-1677-2​
  • Schneider Th. „Leksykon faraonów”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, s. 119, ​ISBN 83-01-13479-8​
  • Tiradritti F., De Luca A. „Skarby egipskie”, Muza SA, Warszawa, s. 24, ​ISBN 83-7200-635-0​