DEKO-9 Magic

DEKO-9 Magic
Ilustracja
Na wystawie ILA Berlin 2000
Dane podstawowe
Państwo Polska
ProducentWZL nr 3 Dęblin
Typsamolot rekreacyjno-sportowy i szkolno-treningowy, dopuszczony do akrobacji
KonstrukcjaMetalowa z pokryciem wykonanym z termokurczliwej tkaniny poliestrowej Dekonit i z miejscami w układzie tandem
Załoga1 pilot + 1 pasażer/instruktor
Historia
Data oblotu30 września 2000 r.
Dane techniczne
NapędPZL Franklin 6A-350C1R
Moc205 KM (150 kW)
Wymiary
Rozpiętość6,8 m
Długość6,5 m
Wysokość2,2 m
Powierzchnia nośna15,4 m²
Masa
Własna500 kg
Użyteczna250 kg
Startowa750 kg
Zapas paliwa100 l
Osiągi
Prędkość maks.220 km/h (119 kts IAS)
Prędkość przelotowa190 km/h (103 kts IAS)
Prędkość minimalna90 km/h (49 kts IAS)
Prędkość dopuszczalna350 km/h (189 kts IAS)
Prędkość wznoszenia12 m/s (2362 ft/min)
Pułap4000 m (13123 ft)
Zasięg700 km (378 nm)
Rozbieg120 m (393 ft)
Dobieg120 m (393 ft)
Współczynnik obciążenia konstrukcji+6/-3 g

DEKO-9 Magic – samolot akrobacyjny.

Konstrukcja samolotu

Samolot jest klasycznym dwuosobowym dwupłatem, z miejscami załogi w układzie tandem osłoniętymi jednoczęściową owiewką, oraz ze stałym podwoziem głównym i sterowanym kółkiem ogonowym.

Kadłub: Strukturę nośną kadłuba stanowi kratownica z rur duralowych łączona innowacyjnym, chronionym patentami[1][2] rozwiązaniem tzw. węzłów kompozytowych[3][4].

Skrzydła: Konstrukcja dwudźwigarową z dźwigarami wykonanymi z rur duralowych i z mocowanymi do nich tłoczonymi z blachy duralowej żeberkami.

Usterzenia: wykonane jako konstrukcja spawana z cienkościennych rur stalowych.

Podwozie: Goleń sprężysta wykonana z kompozytu szklanego jako krzywoliniowa zbieżna rura.

Pokrycie samolotu wykonano z polskiej termokurczliwej tkaniny poliestrowej Dekonit o gramaturze 140 g/m², specjalnie w tym celu opracowanej. Dla upłynnienia bryły samolotu, przejścia kadłub-kabina, usterzenia – kadłub, końcówki skrzydeł i osłony silnika wykonano z kompozytu szklanego.

Silnik sześciocylindrowy PZL Franklin 6A-350C1R produkcji PZL Rzeszów, przystosowany do lotów odwróconych i napędzający trójłopatowe śmigło MT-Propeller MTV-9-D-C/C188-18a o hydraulicznie sterowanym skoku.

Historia

Prototyp samolotu opracowano na zamówienie firmy niemieckiej Kaiser-Flugzeugbau GmbH. Budowę prototypu, badania wytrzymałościowe oraz badania w locie realizowano w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 3 Dęblin (obecnie:Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 1 S.A. oddział w Dęblinie). W celu realizacji pracy powołano Zespół Samolotów DEKO kierowany przez ppłk. mgr inż. Wiesława Pochylskiego. W skład zespołu wchodzili m.in.: inż. Kazimierz Osipiak, tech. Marek Dębek oraz tech. Jacek Capała. Powstała także Pracownia Kompozytów oraz Pracownia Prób Wytrzymałościowych. Pracownię Prób Wytrzymałościowych wyposażono w specjalnie zbudowaną klatkę do badań wytrzymałościowych samolotów lekkich oraz w namiot termiczny umożliwiający badania struktur kompozytowo-metalowych w podwyższonych temperaturach. Prace projektowe, budowa prototypów i koniecznej infrastruktury zajęły okres od 1996 do 1998 roku.

Zespół konstrukcyjny

Dr inż. Marek Dębski i mgr inż. Krzysztof Kotliński – Gł. Konstruktorzy, oraz mgr inż. Marian Jakoniuk, mgr inż. Witold Wiraszka, inż. Brunon Biernacki i dr inż. Daniel Dębski.

Obliczenia i badania wytrzymałościowe

Mgr inż Włodzimierz Urbaniak – obciążenia[5], dr inż. Andrzej Szot – obliczenia MES, mgr inż. Jerzy Mularczyk - badania wytrzymałości statycznej, mgr inż. Wojciech Chajec – analizy flatterowe, mgr inż. Jakub Kulecki - badania korkociągu na modelu samolotu w pionowym tunelu aerodynamicznym Politechniki Warszawskiej[6].

Badania w locie

Oblot samolotu i badania w locie wykonał pilot doświadczalny mgr inż. Maciej Aksler.

Prezentacja samolotu

Samolot był prezentowany na wystawach lotniczych: ILA Berlin 1998 i 2000 oraz Fredrichshafen AERO 1999 i 2001[7].

Przeznaczenie

Głównym przeznaczeniem samolotu były loty rekreacyjno- akrobacyjne oraz szkolno-treningowe.

Inne wersje samolotu

Opracowano także wersję samolotu napędzanego czterocylindrowym silnikiem Franklin 4A-235B4 o mocy 92 kW(125 KM) i z odkrytą kabiną załogi.

Prace naukowo-badawcze

Badania w locie

W trakcie budowy prototypu wykonano projekt badawczy[8]. W ramach tego projektu przeprowadzono badania wytrzymałości statycznej i zmęczeniowej izolowanych węzłów, jak i kratownicy kadłuba samolotu, jako przykładu zastosowania koncepcji węzłów kompozytowych do lotniczych struktur nośnych[9]. Wyniki tych badań zostały także poddane analizie w rozdz. 9 Composite joints as a method of fatigue strength increase of airplanes structure – idea, tests and applications raportu[10] wykonanego w ramach projektu CESAR. Kontynuacją tych badań były badania tłumienia drgań w węzłach kompozytowych zrealizowane w ramach projektu badawczego nr NN501 133738[11]. Wyniki badań zawarto w rozdziale drugim[12] monografii[13]. Więcej informacji na temat tej i innych konstrukcji DEKO przedstawiono w jednym z wykładów cyklu prezentującego polską technikę lotniczą[14].

Przed startem
Kołowanie na start

Przypisy

  1. ↑ Krzysztof Kotliński, Marek A. Dębski.: Patent nr 173 997 na wynalazek pt. Połączenia Konstrukcyjne
  2. ↑ Kotliński Krzysztof.: System for joining tubular members. United States Patent 8 266 788, 18 września 2012.]
  3. ↑ Daniel K. Dębski, Marek A. Dębski, Krzysztof M. Gołoś.: Composite Joints of Aerostructures, Transactions of the Institute of Aviation, 2002, Issuse 170-172. s. 3-27
  4. ↑ D. Dębski, M. Dębski, K. Gołoś: Fracture of new joints of aero structures, European Conference on Fracture ECF 14: Fracture Mechanics Beyond 2000, Cracow 2002
  5. ↑ Urbaniak W., Dębski M.: Loads of the DEKO-9 airplane, Instytut Lotnictwa DK9/OB/3/98 1998.
  6. ↑ Jakub Kulecki.:Wind tunel spin testing of DEKO 9 Magic aircraft. Transactions of the Institute of Aviation, 2009, Issuse 200. pp. 78-100, Poland
  7. ↑ Jane's All the Worlds Aircraft, 2003-2004 p.170.
  8. ↑ Marek A. Dębski, Daniel K. Dębski i Zespół.: Węzły kompozytowe ustrojów nośnych - projekt badawczy nr 7 T07C 026 11. Instytut Lotnictwa, Politechnika Warszawska, Warszawa 1999.
  9. ↑ Marek Dębski, Daniel Dębski: Wybrane zagadnienia wytrzymałości zmęczeniowej konstrukcji lotniczych, Copyright by Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa 2014 ​ISBN 978-83-63539-06-1​.
  10. ↑ Marek Dębski, Jan Kaźmierski , Daniel Dębski, Andrzej Szot: Fatigue Analysis Tool, Official Deliverable of Cost-Effective Small AiRcraft - Inegrated Project, CESAR - Institute of Aviation-D2.4.2-1/2007, pp 125-132.
  11. ↑ Stabilizacja i redukcja drgań w układach wirujących i ustrojach nośnych poprzez monitorowanie właściwości sprężysto-tłumiących za pomocą materiałów „inteligentnych” i kompozytowych. Projekt badawczy nr NN501 133738. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej.
  12. ↑ Daniel Dębski, Krzysztof Gołoś: Stabilizacja i redukcja drgań w układach wirujących i ustrojach nośnych poprzez monitorowanie właściwości sprężysto-tłumiących za pomocą materiałów "inteligentnych" i kompozytowych.
  13. ↑ Zbigniew Starczewski: Redukcja drgań w układach wirujących i ustrojach nośnych poprzez monitorowanie właściwości sprężysto-tłumiących za pomocą materiałów "inteligentnych" i kompozytowych, Politechnika Warszawska 2014, ​ISBN 83-89703-00-9​.
  14. ↑ Marek Dębski, Daniel Dębski: Konstrukcje DEKO, Glassówka 16.04.2016, Klub Absolwenta Politechniki Warszawskiej

Media użyte na tej stronie

DEKO-9 Flight test 8.JPG
Autor: Dedal, Licencja: CC BY-SA 3.0
Badania w locie – pilot doświadczalny mgr inż. Maciej Aksler
DEKO-9 Flight test 4.JPG
Autor: Dedal, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flight test – test pilot MSc Maciej Aksler
DEKO-9 Magic aircraft ILA 2000.jpg
samolot DEKO-9 Magic ILA 2000 Berlin
DEKO-9 Magic.JPG
Autor: Daniel K. Dębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Samolot sportowo-rekreacyjny DEKO-9 Magic