DOS-7
 | |
| Zaangażowani | Państwowe Produkcyjno-Badawcze Centrum Kosmiczne im. M. Chruniczewa |
|---|---|
| Rakieta nośna | |
| Miejsce startu | Bajkonur, Kazachska SRR |
| Opis | |
| Komponent stacji | |
| Typ elementu | moduł bazowy |
| Konstrukcja bazowa | |
| Czas trwania misji | |
| Start | 19 lutego 1986 (21:27 UTC) |
| Powrót do atmosfery | 23 marca 2001 |
| Wymiary | |
| Długość | 13,13 m |
| Średnica | 4,15 m |
| Masa całkowita | 20000 kg |
| Pojemność hermetyzowana | 90 m3 |
| Rozpiętość | 20,73 m |
DOS-7 – główny moduł radzieckiej (od 1992 rosyjskiej) stacji kosmicznej Mir, umieszczonej na niskiej orbicie okołoziemskiej w latach 1986-2001[1], zbudowany przez Zakłady Chruniczewa w Moskwie. Początkowo planowany jako kolejna stacja programu Salut, został modułem bazowym znacznie większej stacji Mir. Na potrzeby modułu, jak i całej stacji, opracowano pojazdy Sojuz-TM i Progress M.
Dane techniczne
DOS-7 swoją konstrukcję zawdzięczał stacjom Salut 6 i Salut 7. Miał długość 13 m i średnicę 4 m. Pojemność hermetyzowana wynosiła 90 m3. Masa startowa modułu miała wartość 20 ton. Moduł na starcie posiadał 2 baterie słoneczne o rozpiętości 21 m wykonane z arsenku galu, jednak po przyłączeniu modułu Kwant-1 załoga Mira domontowała trzeci panel o powierzchni 22 m2. DOS-7 posiadał również antenę do komunikacji z Centrum Kontroli Misji w Korolowie, 2 silniki do korekcji orbity umieszczone przy porcie rufowym (w kwietniu 1987 zdezaktywowane po przyłączeniu Kwanta-1),6 portów cumowniczych (z których 5 było wyposażone w nowoczesny system zbliżania Kurs, port rufowy był wykorzystany przez system Igła), a także małą blokadę próżniową wykorzystywaną przy wykonywaniu doświadczeń lub wyrzucaniu odpadów na orbitę. Na module były również zamontowane 2 miniaturowe manipulatory typu Strieła, dostarczone na pokładzie zaopatrzeniowego statku Progress.
Głównym zadaniem DOS-7 było pełnienie sekcji mieszkaniowej dla załogi Mira. Stąd na pokładzie modułu było mniej aparatury naukowej niż na poprzedniczkach stacji Mir (niezbędna aparatura została dostarczona podczas rozbudowy stacji). W module znajdowały się: toaleta, 2 kabiny sypialne, pomieszczenie rozrywkowe, sprzęt do ćwiczeń, wyposażenie medyczne i stanowisko dowodzenia stacją wyposażone w ekrany telewizyjne i radio do komunikacji z Centrum Kontroli w Korolowie.
Historia
DOS-7 został wystrzelony 19 lutego 1986 z Kompleksu nr 200 w kosmodromie Bajkonur za pomocą rakiety Proton K. Pierwsza załoga Mira zacumowała miesiąc później przy pomocy statku Sojuz T-15. Był to jedyny lot kosmiczny, w którym zadokowano do dwóch stacji na orbicie okołoziemskiej (Sojuz T-15 dokował również do Saluta 7). Rok później do DOS-7 był przyłączony moduł naukowy Kwant-1, a w 1989 moduł Kwant-2. W 1990 do DOS-7 zacumował moduł Kristałł, wyposażony w system cumowniczy APAS-89, który miał być wykorzystany w ramach programu Buran, lecz znalazł zastosowanie w 1995, podczas misji STS-71, kiedy to do modułu Kristałł po raz pierwszy zadokował amerykański wahadłowiec Atlantis.
W 1992 do Mira miał przylecieć prom Buran i wymienić moduł główny stacji na nowy, a starszy miał wrócić w ładowni promu na Ziemię i być wystawiony w muzeum lub zezłomowany, jednak wskutek rozpadu ZSRR i upadku programu Buran plany te nie doszły do skutku.
Przed misją STS-71 do DOS-7 zacumował w 1995 moduł Spiektr, który posiadał aparaturę naukową używaną w latach 1995-1998 w ramach międzynarodowego programu Shuttle-Mir prowadzonego przez Rosyjską Federalną Agencję Kosmiczną i NASA. Rozbudowę Mira zakończono w 1996 przyłączeniem do DOS-7 modułu doświadczalnego Priroda.
Koniec zarówno DOSa-7, jak i reszty elementów stacji Mir miał miejsce 23 marca 2001. Do deorbitacji stacji użyto statku Progress M1-5. O 5:44 UTC na wysokości 100 km nad wyspami Fidżi DOS-7 wraz z innymi modułami Mira rozpoczął destrukcyjne wejście w atmosferę ziemską, niszcząc wszystkie elementy stacji. Niespalone resztki Mira wylądowały na dnie Oceanu Spokojnego na półkuli południowej[2].
Ogólny przekrój modułu DOS-7
Tłumaczenie opisów:
- 1. Pojazd załogowy Sojuz TM
- 2. Blokada próżniowa
- 3. Wertykalny port cumowniczy
- 4. Antena systemu naprowadzania Kurs
- 5. Chwytniki ułatwiające spacer kosmiczny
- 6. Pokrywa włazu sekcji roboczej
- 7. Gniazdo przyłączeniowe baterii słonecznych
- 8. Sekcja robocza
- 9. Panele słoneczne
- 10. Antena naprowadzania
- 11. Antena telemetryczna
- 12. Przedział sypialny (tzw. kajutka)
- 13. Antena systemu naprowadzania Igła
- 14. Sekcja transferu
- 15. Antena komunikacyjna
- 16. Sekcja higieny
- 17. Rufowy port cumowniczy
- 18. Silnik główny
- 19. Światło naprowadzające
- 20. Właz cumowniczy
- 21. Sekcja transferu
- 22. Bieżnia do ćwiczeń
- 23. Silniczki orientacyjne
- 24. Zbiorniki paliwa
- 25. Stół jadalny i do pracy
- 26. Rower do ćwiczeń
- 27. Panel sterowania komputerami pokładowymi
- 28. Okno obserwacyjne
- 29. Adapter cumowniczy
- 30. Horyzontalny port cumowniczy
- 31. Gniazdo na manipulator
- 32. Chwytniki ułatwiające spacer kosmiczny
- 33. Okno obserwacyjne
Wnętrze
Wnętrze adaptera cumowniczego stacji Mir
Pora obiadowa na stacji Mir
Wnętrze modułu DOS-7
Święta bożonarodzeniowe na stacji Mir w 1997
Następca
Na bazie modułu DOS-7 został zbudowany DOS-8 (znany pod nazwą Zwiezda), planowany jako zapasowy moduł główny Mira lub moduł bazowy stacji Mir-2, od 2000 roku pełni funkcję modułu serwisowego Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS)[3].
Przypisy
- ↑ Mir Hardware Heritage. [dostęp 2012-08-10].
- ↑ Mir Space Station Reentry Page. [dostęp 2012-08-10].
- ↑ ISS Zvezda, www.astronautix.com [dostęp 2022-07-11].
Linki zewnętrzne
| Moduły |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Podsystemy | |||||
| Pojazdy załogowe i zaopatrzeniowe | |||||
| Artykuły powiązane |
- † – elementy anulowane
Media użyte na tej stronie
Figure 2-11. Mir base block. The multiport node at the station’s forward end (left) has one longitudinal docking port and four lateral berthing ports.
The Mir space station is the centerpiece of the Russian manned space program. Its base block (figure 2-11)
has been in orbit for 9 years.Russia's Mir space station is backdropped over the blue and white planet Earth in this medium range photograph recorded during the final fly-around of the members of the fleet of NASA's shuttles. Seven crew members, including Andrew S.W. Thomas, were aboard the Space Shuttle Discovery when the photo was taken; and two of his former cosmonaut crewmates remained aboard Mir. Thomas ended up spending 141 days in space on this journey, including time aboard Space Shuttles Endeavour and Discovery, which transported him to and from Mir.
STS076-344-034 (22-31 March 1996) --- Cosmonaut Yury I. Onufrienko, commander for the Mir-21 mission, floats through the Base Block Module on Russia's Mir Space Station. The photograph was taken with a 35mm camera by one of the STS-76 Space Shuttle Atlantis crew members, aboard Mir for a brief visit following the delivery of astronaut Shannon W. Lucid, cosmonaut guest researcher, during the third docking mission.
View taken during the Christmas holiday onboard the Mir Space Station during NASA 6. View is of Mir 24 crewmembers Flight Engineer Pavel Vinogradov and Commander Anatoly Solovyev posing with a santa doll in a Orlan spacesuit, small tree, decked boughs, and floating presents.
Mission Specialists Jerry Linenger, John Blaha and Jeff Wisoff gather around the wardroom table, sampling Russian food.
A view of the interior of the docking node of the Russian space station Mir's core module, showing the hatches leading to the station's various modules and the cables and hoses trailing through them.
Full views of the Russian Mir space station taken from the space shuttle Atlantis during the STS-71 mission.
A diagram showing the initial orbital configuration of the core module (or 'base block') of the Soviet/Russian space station Mir, along with a docked Soyuz spacecraft.