Dach hełmowy

Hełm kościoła św. Marcina w Dzikowcu

Dach hełmowy, hełm (niem. Helm) – zwieńczenie wieży (dach) o konstrukcji drewnianej, rzadziej murowanej z cegły lub kamienia, zwykle o ozdobnym kształcie[1].

Drewniane hełmy, których konstrukcja stanowi specyficzny rodzaj więźby dachowej, kryte były blachą (zwykle ołowianą lub miedzianą), niekiedy gontem lub dachówką, współcześnie stosuje się najczęściej niepalną konstrukcję stalową.

Formy dachu hełmowego

W różnych epokach historycznych i regionach dachy hełmowe przyjmowały różne formy. W okresie średniowiecza miały formę stożka lub ostrosłupa. W późnym gotyku były ozdabiane dodatkowo galeryjką, lukarnami, sterczynami czy szczytami. Bardziej skomplikowane formy, składające się z kilku brył, pojawiły się w renesansie. W baroku miały szczególnie ozdobne kształty (hełm baniasty, cebulasty, gruszkowy), składające się z powierzchni wypukłych, rozszerzający się powyżej podstawy dachu, zbudowane na krążynach. Takie hełmy charakterystyczne są również dla architektury cerkiewnej. W okresie klasycyzmu popularne były hełmy o kształcie obelisku[2].

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 149. ISBN 83-01-12365-6.
  2. Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1975, s. 128.

Media użyte na tej stronie

Bystrzyca Kłodzka, Brama Wodna, 10.JPG
Autor: Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Bystrzyca Kłodzka, Brama Wodna, XIV
2014 Kościół św. Marcina w Dzikowcu, 11.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID
2019 Kościół św. Jadwigi w Przedborowej 6.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID
2014 Bożków, kościół śś. Piotra i Pawła 22.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Bożków, kościół par. pw. śś. Piotra i Pawła, XVII, 1708
Simeons Kirke Copenhagen steeple.jpg

Simeons Kirke, Copenhagen, Denmark.

Steeple
Bydgoszcz Sąd Wieża.jpg
Wieża Sądu Okręgowego w Bydgoszczy
2019 Kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jana w Henrykowie 3.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Henryków, kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jana, 1230-1270, p. XIV