Dadaj (jezioro)

Dadaj

Jezioro Dadaj od strony miejscowości Ramsowo
Położenie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Miejscowości nadbrzeżne	Biskupiec, Ramsowo, Wipsowo, Wilimy, Najdymowo
Wysokość lustra	123 m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	10,02 km²
Wymiary • max długość • max szerokość	8,5 km 1,15 km
Głębokość • maksymalna	39,8 m
Hydrologia
Rzeki wypływające	Dadaj
Rodzaj jeziora	morenowe
Położenie na mapie gminy Biskupiec Dadaj
Położenie na mapie Polski Dadaj
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dadaj
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego Dadaj
53°52′25″N 20°51′35″E/53,873611 20,859722

Dadaj – jezioro morenowe na Pojezierzu Olsztyńskim w województwie warmińsko-mazurskim, w dorzeczu Łyny (Dymer – Pisa – Łyna – Pregoła), 4 km od Biskupca.

• powierzchnia: 1002 ha (w tym 15 wysp, największa Ostrów o powierzchni 10 ha)
• długość: 8,5 km
• szerokość średnia: 1,15 km
• szerokość maksymalna: 2,8 km
• maksymalna głębokość: 39,8 m

Jezioro rynnowe o wydłużonym z północy na południe i mocno rozczłonkowanym kształcie, w części północno-zachodniej leży duża zatoka o długości 1,4 km. Piętnaście wysp, w większości zadrzewione, o łącznej powierzchni ok. 25,3 ha (największa ok. 10 ha)^[1]. Dno faliste o licznych wzniesieniach, piaszczysto-żwirowe, w zatokach muliste. Południowa odnoga zlewni jest znacznie płytsza od pozostałych jego części i jej głębokość nie przekracza 10 m, rynna o długości 4,5 km.

Linia brzegowa bardzo dobrze rozwinięta, brzegi są łagodnie wyniesione, miejscami wysokie i strome, porośnięte kępami drzew, ale przeważnie bezleśne. Tylko w środkowej partii zachodniego brzegu rośnie las, z pozostałych stron jezioro otaczają pola uprawne i łąki. Od południa duży półwysep z dwoma cyplami, na jednym z nich grodzisko staropruskie.

Do jeziora Dadaj wpływają Biesowa Struga, Czerwonka i Dymer, wypływa natomiast rzeka Dadaj, kierująca się do Jeziora Tumiańskiego i jeziora Pisz.

Roślinność

• roślinność wynurzona w strefie przybrzeżnej występuje nierównomiernie, niewielkimi skupiskami – trzcina pospolita, pałka wąskolistna
• w południowej części zatoki – grzybienie białe i grążel żółty
• roślinność zanurzona – wywłócznik, moczarka kanadyjska.

W kulturze

Jezioro Dadaj pojawia się w twórczości Artura Beckera, polskiego pisarza tworzącego w języku niemieckim. Macondo odnalazł nawet nie w rodzinnych Bartoszycach, skąd w 1985 roku wyruszał do Niemiec, ale nad mazurskim jeziorem Dadaj, gdzie jako dziecko spędzał z rodzicami wakacje. Ów Dadaj jest w jego twórczości nie tylko epicentrum świata, ale przede wszystkim jakimś duchem sprawczym, ożywioną istotą, która rządzi rzeczywistością żywych i martwych. Zwłaszcza martwych, ożywających pod jego piórem w chłodnych odmętach jeziora i na kartach książek. Trudno nie dostrzec w tym pisaniu z jednej strony tradycji mickiewiczowskiej „Świtezi”, z drugiej odległego (a może nie całkiem odległego) echa „Der Erlkönig” Goethego^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Wojeński: Przewodnik wędkarski po jeziorach Warmii i Mazur. Wyd. 3. Warszawa: Sport i Turystyka, 1987, s. 95-98. ISBN 83-217-2479-5.
• Artur Becker: Der Dadajsee. Powieść, Bremen: Stint Verlag, 1997, ISBN 3-928346-13-X.
• Artur Becker: Wodka und Messer. Lied vom Ertrinken. Powieść, Frankfurt n. Menem: Weissbooks.w, 2008, ISBN 978-3-940888-28-0.
• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7 s. 65