Dagor Bragollach
| Data | 455 rok Pierwszej Ery | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Wynik | sukces wojsk Morgotha | ||
| Walczące strony | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Portal  Śródziemie | |||
Dagor Bragollach (sind. Bitwa Nagłego Płomienia[1]) – bitwa ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia. Czwarta z sześciu wielkich batalii stoczonych pomiędzy siłami elfów i ludzi a armiami Władcy Ciemności, Morgotha. Jej przebieg opisano w jedynym z rozdziałów Silmarillionu. Wspomina się o niej również w Niedokończonych opowieściach.
Rozegrała się w 455 roku Pierwszej Ery[2], w okresie od zimy do nadejścia wiosny. Plan jej przebiegu przedstawiła na jednej z map Karen Wynn Fonstad w swoim Atlasie Śródziemia[3].
- W angielskim oryginale – Dagor Bragollach / Battle of the Sudden Flame
- Przekład Marii Skibniewskiej – Dagor Bragollach / Bitwa Nagłego Płomienia
- Przekład Pauliny Braiter i Agnieszki Sylwanowicz – Dagor Bragollach
- Przekład Radosława Kota – Dagor Bragollach
Dagor Bragollach rozpoczęła się nagle, w jedną z zimowych nocy. Niespodziewanie Morgoth wysłał z Thangorodrimu olbrzymie rzeki ognia, posuwające się niezwykle szybko. Zniszczyły one całą równinę Ard-galen i zatrzymały się dopiero pod górami Ered Wethrin i wyżyną Dorthonionu. W tych straszliwych pożarach zginęła większość elfów i ludzi z oddziałów strzegących Angbandu, twierdzy Morgotha.
Za morzem ognia nacierały olbrzymie hordy orków, poprzedzane przez Balrogów i potężnego smoka Glaurunga. Siły te bez większego trudu rozbiły linie oblężnicze wokół siedziby Władcy Ciemności i zniszczyły wszelakie napotkane oddziały przeciwnika. Uderzenie to całkowicie zaskoczyło Ñoldorów i ich sojuszników – ponieśli wielkie straty, wielu ich najdzielniejszych wojowników poległo w tym pierwszym starciu, a komunikacja między nimi została zerwana.
Dalszy atak najsilniej spadł na Dorthonion – tamtejsi władcy, Angrod i Aegnor (synowie Finarfin), polegli, a u ich boku zginął Bregolas, wódz Pierwszego Rodu Edainów, wraz z większością swoich ludzi. Przeżył jednak jego brat Barahir, walczący dalej na zachodzie, w pobliżu Przełomu Sirionu. W tym to kierunku zbliżała się armia Nargothrondu pod wodzą Finroda Felagunda, lecz sam monarcha (razem z garstką wojowników) został otoczony przez orków na moczarach Serech. Od śmierci czy niewoli uratował go Barahir, który ze swymi ludźmi, wyrąbał mu drogę odwrotu wśród orków. Finrod musiał wycofać się do swej siedziby, natomiast Barahir nadal walczył w Dorthonionie, lecz większość tamtejszych mieszkańców uciekła.
Dalej na zachodzie potężne siły Morgotha uderzyły na wojska Fingolfina i Fingona, które (z wielkimi stratami) cofnęły się od warowni w Ered Wethrin. Elfowie i ludzie musieli zmobilizować wszystkich zdolnych do noszenia broni, by odeprzeć wroga. Szczególnie zacięte walki toczyły się o Barad Eithel, pod murami której padł Hador, władca Dor-lóminu. Ostatecznie, dzięki męstwu obrońców, kraina Hithlum nie została zdobyta, lecz Fingolfin nie mógł wesprzeć swoich sojuszników, oddzielony od nich wrogimi siłami.
Na wschodzie wojska Morgotha odniosły większe sukcesy, pokonując synów Fëanora. Mimo wielkich strat przedarły się przez przełęcz Aglon i pobiły oddziały Celegorma oraz Curufina. Obaj bracia, z resztkami żołnierzy, uciekli wzdłuż granic Doriath do Nargothrondu. Kolejne fortece Ñoldorów padały, jedynie Maedhros obronił się w twierdzy na wzgórzu Himring. Konnica elfów została zniszczona na równinie Lothlann, gdzie pojawił się Glaurung. Straszliwy smok przedarł się przez Szczerbę Maglora i całkowicie spustoszył tereny między odnogami Gelionu. Tymczasem orkowie zdobyli fortecę na górze Rerir, a następnie zniszczyli Thargelion i okolice jeziora Helevorn. Stamtąd zapuścili się w głąb Beleriandu Wschodniego. Pokonani przez żołdaków Morgotha Caranthir, Amrod i Amras, cofnęli się na wzgórze Amon Ereb. Maglor zaś, wypędzony ze swego terytorium, przyłączył się do Maedhrosa.
Gdy do Hithlumu doszły wieści o tych wydarzeniach, Fingolfin uznał, że to już ostateczny upadek Ñoldorów, klęska wszystkich książęcych rodów, z której nigdy się już nie podniosą[4]. Ogarnięty rozpaczą i gniewem, ruszył sam pod Thangorodrim i wyzwał Władcę Ciemności na pojedynek. Choć mężnie walczył, zginął.
Dagor Bragollach przyniosła kres Oblężeniu Angbandu i Długiemu Pokojowi. Odtąd wojna na stałe zagościła w Beleriandzie i nigdy już nie ustała na dłuższy czas. Wojska Władcy Ciemności odniosły spore sukcesy. Wypędziły większość synów Fëanora z ich księstw i zajęły Dorthonion (choć nadal bronił się tam Barahir). Mimo to zwycięstwo Morgotha nie było pewne, bowiem zaatakował on wcześniej niż zebrał wszystkie swe siły – nienawiść wzięła w jego umyśle górę nad rozumem, gdyby bowiem poczekał dłużej, aż ukończy wszystkie przygotowania, Ñoldorowie wyginęliby do ostatniego. Morgoth jednak nie doceniał męstwa elfów, a ludzi w tej epoce w ogóle nie brał w rachubę[5].
Miano Dagor Bragollach bitwa ta otrzymała od rzek płomieni, niespodziewanie wysłanych przez Morgotha, na samym początku batalii. Zwano ją też w skrócie Bragollach.
Przypisy
- ↑ Tłumaczenie nazwy podano za: J.R.R. Tolkien, Silmarillion, przeł. Maria Skibniewska, Warszawa 2004, s. 287.
- ↑ Datę podano za hipotetyczną chronologią Pierwszej Ery autorstwa Roberta Fostera, opracowaną tylko na podstawie Silmarillionu, patrz: R. Foster, Encyklopedia Śródziemia, Warszawa 2003, s. 309-313.
- ↑ Patrz: K.W. Fonstad, Atlas Śródziemia, przeł. Tadeusz A. Olszański, Warszawa 2007, s. 31.
- ↑ J.R.R. Tolkien, op. cit., s. 146 (tekst Quenta Silmarillion, rozdział 18).
- ↑ J.R.R. Tolkien, op. cit., s. 143-144 (tekst Quenta Silmarillion, rozdział 18).
Bibliografia
- Tolkien J.R.R., Silmarillion, wyd. 10, przeł. Maria Skibniewska, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2004, ISBN 83-241-1515-3
- Foster Robert, Encyklopedia Śródziemia, przeł. Andrzej Kowalski, Tadeusz A. Olszański, Agnieszka Sylwanowicz, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2003, ISBN 83-241-0200-0
- Fonstad Karen Wynn, Atlas Śródziemia, wyd. 2, przeł. Tadeusz A. Olszański, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2007, ISBN 978-83-241-2845-7
Linki zewnętrzne
- Plan bitwy według Atlasu Śródziemia Karen Wynn Fonstad. home.comcast.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-30)].
