Damaskin (Cedryk)

Damaskin
Dmytro Cedryk
Biskup starodubski
Ilustracja
Kraj działaniaZSRR
Data i miejsce urodzenia29 października 1878
Majaki
Data i miejsce śmierci15 września 1937
Karłag
Biskup starodubski
Okres sprawowania1928
Wyznanieprawosławie
KościółRosyjski Kościół Prawosławny
Śluby zakonne1902
Diakonat9 czerwca 1902
Prezbiterat30 czerwca 1902
Chirotonia biskupia18 listopada 1923
Sukcesja apostolska
Data konsekracji18 listopada 1923
KonsekratorTichon

Damaskin, imię świeckie Dmitrij Dmitrijewicz Cedryk, (ur. 29 października 1878 w Majakach, zm. 15 września 1937 w Karłagu) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Był synem urzędnika pocztowego, jego brat także został prawosławnym duchownym. W 1893 podjął naukę w seminarium duchownym w Odessie, jednak po dwóch latach przeszedł do seminarium nauczycielskiego w Chersoniu. W 1902 ukończył kursy dla misjonarzy przy Kazańskiej Akademii Duchownej. W tym samym roku złożył wieczyste śluby mnisze z imieniem Damaskin. 9 czerwca 1902 został wyświęcony na hierodiakona, zaś 30 czerwca tego samego roku - na hieromnicha. Od 1902 do 1903 kierował szkołą misjonarską w Czicie; od listopada 1903 do końca roku pracował jako misjonarz w guberni czyckiej. Następnie przez rok służył w analogicznym charakterze w eparchii zabajkalskiej. Od 1905 służył we Władywostoku. Był słuchaczem Instytutu Wschodniego we Władywostoku, nauczycielem śpiewu i katechetą miejscowego gimnazjum męskiego, służył w cerkwiach przy Instytucie Wschodnim oraz w cerkwi w Siedance. Od 1908 do 1909 obsługiwał także cerkiew domową gimnazjum męskiego. Od 1910 do 1911 służył jako misjonarz w eparchii astrachańskiej, zaś od 1911 do 1915 - w eparchii dońskiej, wśród Kałmuków.

Od 1915 do 1917 służył na froncie kaukaskim w charakterze kierownika lekarskiego oddziału Czerwonego Krzyża, zaś od 1916 do 1917 także oddziału ds. walki z chorobami zakaźnymi. W 1917 przeniesiony do 10. pułku rezerwy w charakterze kapelana i sanitariusza. Służbę zakończył w maju 1918. W tym samym roku został aresztowany przez bolszewików w Orle i skazany na śmierć przez rozstrzelanie. Przed wykonaniem wyroku zdołał zbiec. Dotarł do Kijowa, gdzie rozpoczął wyższe studia w Kijowskiej Akademii Duchownej i zamieszkał w Monasterze św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach. W 1919 wyjechał razem z wycofującymi się wojskami gen. Denikina na Krym. W 1920 arcybiskup taurydzki Dymitr nadał mu godność archimandryty i wyznaczył na przełożonego monasteru św. Jerzego w Bałakławie. W 1922 aresztowany w Symferopolu, jesienią tego roku został zwolniony i w 1923 aresztowany po raz drugi. Uznany za winnego czynnego sprzeciwu przeciw akcji konfiskaty kosztowności cerkiewnych, po dziewięciomiesięcznym uwięzieniu został zmuszony do wyjazdu z Krymu. Udał się do Moskwy i zamieszkał w Monasterze Daniłowskim.

18 listopada 1923 patriarcha moskiewski i całej Rusi Tichon wyświęcił go na biskupa głuchowskiego, wikariusza eparchii czernihowskiej, zgodnie z wcześniejszą prośbą wiernych z Głuchowa. Biskup Damaskin przybył do Głuchowa w styczniu 1924. We wrześniu tego samego roku został aresztowany w Nieżynie i oskarżony o nielegalną organizację struktur cerkiewnych, publiczną krytykę Żywej Cerkwi i modlitwy w intencji biskupów przebywających w więzieniach. W maju 1925 został jednak zwolniony z powodu braku dowodów winy. W lipcu 1925 aresztowany ponownie pod zarzutem prowadzenia propagandy kontrrewolucyjnej, został zwolniony z więzienia i zmuszony do wyjazdu do Moskwy bez prawa jej opuszczania. Ponownie zamieszkał w Monasterze Daniłowskim, jednak już w listopadzie 1925 został po raz kolejny uwięziony razem z locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego, metropolitą krutickim Piotrem i innymi biskupami. Skazany na trzyletnią zsyłkę do Kraju Turuchańskiego. Karę odbywał razem z arcybiskupem włodzimierskim Mikołajem oraz biskup czystopolskim Joazafem.

W 1927 zastępca locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego metropolita Sergiusz wydał deklarację o pełnej lojalności Kościoła prawosławnego wobec władz radzieckich. Biskup Damaskin nie zgodził się z jej założeniami. W grudniu 1928, po powrocie ze zsyłki, odbył osobistą rozmowę z Sergiuszem, by dokładnie poznać jego motywację. Nie zgodził się z nim, iż deklaracja przyniosła Kościołowi korzyści. W końcu tego samego roku biskup Damaskin wyjechał do Staroduba, gdzie służył w cerkwi św. Jana Chrzciciela. W kwietniu 1929 dołączył do nie wspominających. Wzywał metropolitę Sergiusza do odwołania deklaracji, twierdził, że metropolita - bez zgody soboru biskupów oraz przebywającego w więzieniu metropolity Piotra (Polańskiego) - nie miał prawa sam wydawać tak poważnego dokumentu. Od lata 1929 kontaktował się z metropolitą Piotrem i twierdził, że ustnie potępił on działalność zastępującego go Sergiusza. W październiku 1929 Damaskin ostatecznie zerwał łączność kanoniczną z Sergiuszem, chociaż nie twierdził, by sprawowane przez niego sakramenty były nieważne. Wiernych wzywał do "zejścia do katakumb".

W listopadzie 1929 aresztowany w Starodubie i skazany na dziesięć lat łagrów za "kierowanie kontrrewolucyjną organizacją cerkiewną". Przez rok więziony w Smoleńsku, trafił następnie do obozu w dawnym Monasterze Sołowieckim. W 1933 zwolniony z powodu całkowitego inwalidztwa. Wyjechał do Chersonia, następnie żył w okolicach Głuchowa i w Nieżynie. Utrzymywał kontakty z innymi hierarchami sprzeciwiającymi się działalności metropolity Sergiusza. W sierpniu 1934 aresztowany i skazany na trzy lata zsyłki do Kraju Północnego. W 1935 wywieziony do Archangielska. W marcu roku następnego został w Archangielsku aresztowany i skazany na pięć lat łagrów za "nielegalne kierowanie eparchią wiacką" i działalność kontrrewolucyjną. W lipcu 1936 osadzony w Karłagu, gdzie pracował jako księgowy. Rok później oskarżony o prowadzenie agitacji antyradzieckiej i organizację nielegalnych zgromadzeń (tj. świętowanie w obozie Wielkanocy), został skazany na śmierć i rozstrzelany.

W 2000 Sobór Biskupów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego zaliczył go do świętych nowomęczenników i wyznawców rosyjskich.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Bishop Damaskin Tsedrik.jpg
Епископ Дамаскин (Цедрик)