Damião de Góis

Damião de Góis
Ilustracja
Rysunek przedstawiający Damião de Góisa autorstwa Dürera
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1502
Alenquer

Data i miejsce śmierci

30 stycznia 1574
Alenquer

Narodowość

Portugalska

Język

portugalski

Dziedzina sztuki

kroniki

Epoka

renesans

Ważne dzieła

Kronika wielce szczęśliwego króla Dom Manuela

Faksymile

Damião de Góis (ur. 2 lutego 1502 w Alenquer, zm. 30 stycznia 1574 tamże) – portugalski humanista i filozof.

Życiorys

Damião de Góis urodził się 2 lutego 1502 w Alenquer[1]. Około 1518 roku znalazł się na dworze króla Manuela I Szczęśliwego. W 1523 roku Jan III Aviz wysłał go do Antwerpii w charakterze skarbnika i sekretarza tamtejszej portugalskiej faktorii[2]. Potem Damião de Góis wykonywał w latach 1528-1531 misje dyplomatyczne w innych krajach Europy[2]. W 1533 roku zrezygnował ze służby dla monarchy, aby móc całkowicie się poświęcić pracy pisarskiej. Zaprzyjaźnił się z Erazmem z Rotterdamu[2]. W latach 1534-38 studiował w Padwie, gdzie poznał Pietra Bemba i Lazzara Buonamica[2]. Wkrótce potem przeniósł się do Leuven, gdzie pozostał przez sześć lat[2]. Po francuskiej inwazji na Niderlandy dostał się do niewoli[2], z której uwolniła go interwencja króla Jana III[2]. W 1548 został kustoszem państwowego archiwum[2]. W 1558 zostało mu powierzone zadanie napisania kroniki o panowaniu króla Manuela[2]. Damião de Góis polecenie wykonał, kończąc pracę w 1567 roku[2]. Sposób ukazania możnych rodów portugalskich, nie odpowiadający ich oczekiwaniom, ściągnął jednak na autora poważne kłopoty[2]. W 1571 roku został on poddany śledztwu trybunału inkwizycyjnego.[2] Przez dwa lata był więziony i przesłuchiwany[2]. Oskarżano go o rozpowszechnianie idei erazmiańskich i protestanckich[3]. Opuszczony nawet przez rodzinę, zmarł najprawdopodobniej w swoim mieście Alenquer[2]. Współcześnie uważa się go za największego humanistę portugalskiego renesansu i jednego z najwybitniejszych twórców europejskich XVI wieku[3].

Twórczość

Jak przystało na renesansowego humanistę, Damião de Góis pisał zarówno w swoim rodzimym języku, jak i po łacinie. Najważniejszym jego dziełem jest Kronika wielce szczęśliwego króla Dom Manuela (Crónica do Felicíssimo Rei D. Manuel)[3]. Jego twórczość na język polski tłumaczyła Janina Z. Klawe.

Przypisy

  1. ↑ Damião de Góis. portaldaliteratura.com. [dostęp 2016-10-27]. (port.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Damião de Góis, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2016-10-27] (ang.).
  3. ↑ a b c Damião de Góis. Projecto Vercial. [dostęp 2016-10-27]. (port.).

Bibliografia

  • Damião de Góis, Kronika wielce szczęśliwego króla Dom Manuela (1495-1521), Wybór, przekład i słowo wstępne Janina Z. Klave, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989, ISBN 83-06-01719-6.
  • Elisabeth Feist Hirsch, Damião de Gois: The Life and Thought of a Portuguese Humanist, 1502–1574, Martinus Nijhoff, The Hague 1967.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Assinatura Damião de Góis.png
Signature of Damião de Góis (1502-1574).
Damian de gois.jpg
Bildnis eines Mannes (angeblich Damiao de Goes)