Damian Zimoń

Damian Zimoń

Praedicamus Christum Crucifixum Głosimy Chrystusa Ukrzyżowanego
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	25 października 1934 Niedobczyce
Biskup diecezjalny katowicki
Okres sprawowania	1985–2011 (od 1992 arcybiskup metropolita)
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	21 grudnia 1957
Nominacja biskupia	3 czerwca 1985
Sakra biskupia	29 czerwca 1985
Odznaczenia

Damian Zimoń (ur. 25 października 1934 w Niedobczycach) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych w zakresie liturgiki, biskup diecezjalny katowicki w latach 1985–2011 (od 1992 arcybiskup metropolita katowicki), od 2011 arcybiskup senior archidiecezji katowickiej.

Życiorys

Urodził się 25 października 1934 w Niedobczycach^[1]. W latach 1948–1952 kształcił się w Państwowym Liceum w Rybniku, uzyskując w 1952 świadectwo dojrzałości^[1][2]. W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie^[1][3]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 21 grudnia 1957 w Katowicach miejscowy biskup pomocniczy Juliusz Bieniek. Magisterium uzyskał w 1971 na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Licencjat z teologii w zakresie liturgiki otrzymał w 1973 na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie^[1]. Tamże w 1977 na podstawie dysertacji Uczestnictwo wiernych we Mszy św. na ziemiach polskich w XIX wieku w świetle modlitewników i podręczników liturgicznych. Studium historyczno-liturgiczne uzyskał doktorat z nauk teologicznych w zakresie liturgiki^[1][3].

Pracował jako wikariusz w parafiach: św. Marii Magdaleny w Tychach (1958–1962), Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie (1962–1966), Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach (1966–1967). W latach 1967–1969 był wikariuszem adiutorem, a w latach 1975–1985 proboszczem w parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach. Równocześnie w latach 1975–1982 pełnił funkcję dziekana dekanatu Katowice-Północ^[3]. W 1970 został powołany w skład diecezjalnej rady pastoralnej, a w 1975 diecezjalnej komisji „Pro Disciplina Seminarii”. W latach 1976–1985 był przewodniczącym diecezjalnej komisji liturgicznej^[1]. Pełnił funkcję sekretarza diecezjalnej rady kapłańskiej^[2]. Brał udział w pracach I Synodu Diecezji Katowickiej (1972–1975), zasiadając w komisjach liturgicznej i doktrynalnej^[1][3]. Reprezentował diecezję katowicką na Synodzie Prowincjalnym Krakowskiej Prowincji Kościelnej. Został członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Środków Społecznego Przekazu i ds. Duchowieństwa. W 1974 wszedł w skład kolegium redakcyjnego „Gościa Niedzielnego”^[1].

W latach 1969–1975 sprawował urząd wicerektora Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie^[3]. Podjął wykłady z liturgiki i środków społecznego przekazu w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie oraz w Diecezjalnym Studium Pastoralnym, Diecezjalnym Studium Teologicznym i Diecezjalnym Studium Katechetycznym^[1]. Został również wykładowcą na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego^[2].

3 czerwca 1985 został prekonizowany biskupem diecezjalnym diecezji katowickiej. 18 czerwca 1985 kanonicznie objął diecezję. Święcenia biskupie otrzymał 29 czerwca 1985 w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach^[1]. Udzielił mu ich kardynał Józef Glemp, prymas Polski, w asyście kardynała Franciszka Macharskiego, arcybiskupa metropolity krakowskiego, Jerzego Stroby, arcybiskupa metropolity poznańskiego, i Józefa Kurpasa, biskupa pomocniczego katowickiego^[4]. 30 czerwca 1985 odbył ingres do kościoła katedralnego^[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Praedicamus Christum Crucifixum” (Głosimy Chrystusa Ukrzyżowanego)^[5]. 25 marca 1992, w związku z reorganizacją podziału administracyjnego Kościoła katolickiego w Polsce, w wyniku której utworzona została metropolia katowicka, został ustanowiony jej metropolitą. Paliusz metropolitalny odebrał 29 czerwca 1992 w bazylice św. Piotra w Rzymie. W 1993 założył Studium Katolickiej Nauki Społecznej i Archidiecezjalne Kolegium Teologiczne. W 1989 reaktywował diecezjalny oddział Caritas. Utworzył Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Radio Archidiecezji Katowickiej. W 1994 przeprowadził Archidiecezjalny Kongres Trzeźwości^[1]. Przyczynił się do założenia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego (został jego wielkim kanclerzem)^[6] oraz do przeniesienia seminarium duchownego z Krakowa do Katowic^[7]. Zaangażował się w wybudowanie Domu Świętego Józefa w Katowicach dla księży emerytów z archidiecezji katowickiej. Popierał ośrodki edukacji młodzieży Kana, a także utworzył system funduszu stypendialnego dla młodzieży^[6]. W 1994 ufundował doroczną nagrodę Lux ex Silesia^[8]. 29 października 2011 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków arcybiskupa metropolity katowickiego^[9][10].

W Konferencji Episkopatu Polski był członkiem Rady Głównej (od 1996 Rady Stałej)^[1][11]. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa Ogólnego (1989–2006), a także podjął obowiązki opiekuna Duszpasterstwa Głuchych w Polsce^[11]. Wszedł w skład Komisji ds. Duszpasterstwa Ludzi Pracy^[1], Komisji Duchowieństwa, Komisji ds. kontaktów z Episkopatem Niemiec i Rady ds. Ekumenizmu^[11]. Uczestniczył w pracach Komisji Głównej II Ogólnopolskiego Synodu Plenarnego i Krajowego Komitetu Obchodów Wielkiego Jubileuszu 2000^[11][3]. W 1994 z nominacji papieża Jana Pawła II brał udział w IX Synodzie Biskupów w Rzymie, obradującego nad sprawami życia konsekrowanego i jego posłannictwa w Kościele i świecie^[1][3].

Konsekrował biskupów pomocniczych katowickich: Gerarda Bernackiego (1988), Stefana Cichego (1998) i Józefa Kupnego (2006). Był współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego warszawskiego Józefa Zawitkowskiego (1990), biskupa diecezjalnego opolskiego Andrzeja Czai (2009) oraz biskupów pomocniczych katowickich: Marka Szkudły (2015), Adama Wodarczyka (2015) i Grzegorza Olszowskiego (2018)^[12].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2002 odebrał Wielki Krzyż Pro Piis Meritis zakonu maltańskiego^[13]. W zakonie bożogrobców otrzymał rangę Komandora z Gwiazdą^[14].

Przyznano mu honorowe obywatelstwo: Rybnika (2000)^[15], Chorzowa (2004)^[16], Tychów (2004)^[17], Piekar Śląskich (2005)^[18], Katowic (2011)^[19] i Rudy Śląskiej (2011)^[20]. W 2011 otrzymał Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego^[21].

W 2007 nadano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego^[22]. W 2017 otrzymał medal Bene Merenti Polskiego Towarzystwa Teologicznego^[23].

W 2003 został honorowym członkiem katowickiego Klubu Inteligencji Katolickiej^[24]. W 2008 otrzymał Honorowe Wyróżnienie „Niezawodnemu Przyjacielowi” Związku Harcerstwa Polskiego^[25], a w 2012 odznakę Adwokatura Zasłużonym^[26]. Został uhonorowany szeregiem regionalnych wyróżnień: Nagrodą im. Karola Miarki (1999)^[27], Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia (2002)^[28], tytułem Honorowego Ślązaka Roku (2003)^[29], Nagrodą im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski (2003)^[30], Śląskim Szmaragdem (2004)^[31], nagrodą Ślązaczki (2005)^[32], Złotą Lampką Górniczą (2009)^[33] i Nagrodą im. bł. ks. Emila Szramka (2011)^[34].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Nota biograficzna Damiana Zimonia na stronie archidiecezji katowickiej. [dostęp 2022-06-17].
• Damian Zimoń na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-02]
• Damian Zimoń w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2011-03-01]