Daniel Ernest Jabłoński

Ten artykuł od 2022-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Daniel Ernest Jabłoński

Daniel Ernst Jablonský

Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1660 Mokry Dwór
Data i miejsce śmierci	25 maja 1741 Berlin
Miejsce pochówku	?↗
Senior generalny
Okres sprawowania	Od 1699
Wyznanie	Jednota Braci Czeskich

Daniel Ernest Jabłoński, niem. Daniel Ernst Jablonski (ur. 26 listopada 1660 w Mokrym Dworze, zm. 25 maja 1741 w Berlinie) – duchowny protestancki, senior Jednoty Braci Czeskich, intelektualista i działacz religijny. Jego bratem był historyk Jan Teodor Jabłoński, a synem niemiecki lingwista i teolog Paweł Ernest Jabłoński.

Życiorys

Pochodził z rodziny duchownych czeskobraterskich, którzy opuścili Królestwo Czech w okresie wojny trzydziestoletniej. Był synem Piotra Figulusa i Elżbiety Komeńskiej a także wnukiem Jana Amosa Komeńskiego.

W latach 1677–1680 studiował teologię, filozofię i języki bliskowschodnie we Frankfurcie nad Odrą oraz w Oksfordzie.

Niedługo po odbyciu studiów został pastorem gminy ewangelicko-reformowanej w Magdeburgu. W latach 1686–1691 pełnił funkcję rektora gimnazjum protestanckiego w Lesznie. W 1699 roku został ordynowany senioriem braci czeskich. Od 1699 roku pełnił również funkcję seniora generalnego dla wyznawców kalwinizmu w Wielkim Księstwie Litewskim. W 1707 roku podczas wojny północnej opuścił Leszno i na stałe przeprowadził się do Berlina.

Od 1691 roku związany był z dworem elektora brandenburskiego. Pełnił funkcję nadwornego kaznodziei księcia-elektora Fryderyka I Hohenzollerna i opiekował się pruskimi ewangelikami-reformowanymi, którzy w 1718 roku wybrali go do swojego konsystorza, a w 1729 roku mianowali superintendentem.

Daniel Ernest Jabłoński był autorem wielu prac religijnych i politycznych. Wraz z Gottfriedem Leibnizem był współzałożycielem Pruskiej Akademii Nauk w Berlinie (1700).

Rzecznik unii kościelnej pomiędzy luteranami, kalwinami i braćmi czeskimi w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pomysłodawca niezrealizowanego planu stworzenia w Królestwie Prus kościoła episkopalnego na wzór angielski.

Pod koniec życia wspierał rozwój wspólnoty braci morawskich z Herrnhut. Ordynował na seniorów tej kongregacji Dawida Nitschmanna (1735) i Mikołaja von Zinzendorfa (1737).

Zobacz też

• Amica complanatio
• irenizm

Linki zewnętrzne

• Zbiory związane z D. E. Jabłońskim w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej
• Daniel Ernst Jablonski im Biographisch-Bibliographischen Kirchenlexikon. bautz.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-02)]. (niem.)
• Daniel Ernest Jabłoński – publikacje w bibliotece Polona