Daniel Zgliński

Daniel Zgliński
Ilustracja
Imię i nazwiskoDaniel Freudenson
Data i miejsce urodzenia15 grudnia 1847
Warszawa
Data i miejsce śmierci19 maja 1931
Warszawa
Zawódaktor, krytyk literacki, dramatopisarz

Daniel Zgliński, właśc. Daniel Freudenson (ur. 23 listopada 1847[1] lub 15 grudnia 1847[2] w Warszawie, zm. 19 maja 1931 tamże) – polski aktor teatralny, krytyk literatury, dramatopisarz i dziennikarz. Posługiwał się również pseudonimem Adam Sylf[3].

Pochodził z rodziny rzemieślniczej. W Warszawie ukończył szkołę średnią, po czym wyjechał do Krakowa, gdzie w okresie od 23 lutego do 4 kwietnia 1868 roku występował na deskach Teatru Krakowskiego. Grał m.in. postać Lorda Hastingsa w sztuce Ryszard III i postać Ludwika w Arcydziele nieznanym.

W 1868 roku wyjechał do Lipska na studia, których nie ukończył. Po powrocie do Warszawy pracował jako dziennikarz dla Przeglądu Tygodniowego Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych (objął w nim dział recenzji teatralnych), Bluszczu i Nowinek[3].

Działalność literacka

Jeszcze w okresie studiów w Lipsku napisał rozprawę „Von dem Geiste der polnischen Dichtkunst in der ersten Hälfte des XIX. Jahrhunderts” (Rostock 1873)[3]. Jest autorem dramatów pt. Jakub Warka (wyróżnionego na konkursie „Kuriera Warszawskiego” w 1892 i wystawiany później na różnych scenach teatralnych[3].), Szantaż, Mściciel Tommaso Valle: dramat w 3ch aktach (1876); powieści wydanej w Krakowie w 1875 roku Z pamiętników aktora teatru w Gawronowie, będącej satyrą dla sceny artystycznej Teatru Krakowskiego za rządów dyr. Stanisława Koźmiana[2] oraz rozpraw i studiów, m.in. Humor w Panu Tadeuszu (1883)[4] czy Wszechmoc wyobraźni twórczej: idee odległej przyszłości (1911).

Pisał eseje, felietony, prace o charakterze publicystycznym m.in. Felietony – Humoreski – Bajki (1901), Impertynencye i paradoksy: studya (1911)[5], Dekadencja nienawiści polskiej, zarys psychodziejowy (1918), Materializm – szakalizm i przyszły człowiek (1924)[3]; był jednym z czołowych krytyków pozytywistycznym, rzecznikiem naturalizmu[1]. W 1929 roku za sprawą Instytutu Wydawniczego „Bibljoteka Polska”, została wydana ostatnia jego praca: W labiryntach mądrości ludzkiej: impresje filozoficzne[6].

Pochowany został na cmentarzu żydowskim w Warszawie[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Zgliński Daniel, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-12-30].
  2. ↑ a b Daniel Zgliński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2016-12-30].
  3. ↑ a b c d e f Zofia Borzymińska: Freudenson Daniel. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2016-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-30)].
  4. ↑ Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa.
  5. ↑ Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych.
  6. ↑ WorldCAt.

Media użyte na tej stronie

Portret Daniela Zglińskiego (1847-1931), aktora (popiersie en face).jpg
Portret Daniela Zglińskiego (Daniela Freudensona).