Dapson
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C12H12N2O2S | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 248,30 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | biały krystaliczny proszek[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Stosowanie w ciąży | kategoria C[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dapson (łac. dapsonum), 4,4′-sulfonylodianilina – organiczny związek chemiczny z grupy sulfonów, zawierający 2 reszty aniliny przyłączone w pozycji para. Stosowany jako antybiotyk w leczeniu trądu, profilaktyce malarii, pneumocystozy oraz leczeniu choroby Dühringa, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz nawracającego zapalenia chrząstek.
Aktywność biologiczna
Dapson jest antybiotykiem bakteriostatycznym działającym na Mycobacterium leprae, zarodźce i Pneumocystis jiroveci[6]. Hamuje reduktazę dihydrofolianową (DHFR) i ma właściwości immunosupresyjne[7].
Zastosowanie
- trąd[7]
- choroba Dühringa[7]
- profilaktyka malarii w połączeniu z pirymetaminą[7]
- profilaktyka pneumocystozy u osób z zaburzeniami odporności komórkowej, szczególnie chorych na AIDS[7]
- choroba Leśniowskiego-Crohna[6]
- nawracające zapalenie chrząstek[6]
Dapson znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2019)[8].
Dapson nie jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2016)[9].
Działania niepożądane
Dapson może powodować następujące działania niepożądane[6][7]:
- anoreksja,
- nudności,
- wymioty,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- tachykardia,
- bezsenność,
- niedokrwistość,
- niedokrwistość hemolityczna,
- methemoglobinemia,
- nadwrażliwość,
- reakcja fotoalergiczna,
- świąd,
- zapalenie wątroby,
- agranulocytoza,
- zaburzenia psychiczne,
- zespół nadwrażliwości indukowanej lekami (w ciągu pierwszych 6 tygodni leczenia).
Przypisy
- ↑ a b c Dapsone, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 2955 (ang.).
- ↑ a b c Dapsone, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00250 (ang.).
- ↑ Dapsone (nr 46158) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2016-07-05]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej Dapsone SC-203023 (ang.). Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2016-07-05].
- ↑ Drugs and Supplements Dapsone (Oral Route) (ang.). Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2015-09-01. [dostęp 2016-07-05].
- ↑ a b c d e Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 1. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 188. ISBN 978-83-60135-94-5.
- ↑ a b c d e f g h i j Summary of Product Characteristics Dapsone 100mg Tablets (Charakterystyka Produktu Leczniczego) (ang.). Medicines & Healthcare products Regulatory Agency, 2012-12-17. [dostęp 2016-07-05].
- ↑ World Health Organization, Model List of Essential Medicines, 21st List, 2019 (ang.). Światowa Organizacja Zdrowia, 2019. s. 21. [dostęp 2020-06-19].
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 6 kwietnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2016-04-06. [dostęp 2016-07-05].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.