Dariusz Tomasz Lebioda

Dariusz Tomasz Lebioda
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 kwietnia 1958
Bydgoszcz

Narodowość

Polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Dziedzina sztuki

poezja, proza, esej, przekład

Ważne dzieła
  • Mickiewicz. Wyobraźnia i żywioł
  • Słowacki. Kosmogonia
  • Krasiński. Gigantomachia
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Dariusz Tomasz Lebioda (ur. 23 kwietnia 1958 w Bydgoszczy) – polski poeta i krytyk literacki[1].

Życiorys

Syn Władysława i Krystyny z d. Grzechowiak. Jest absolwentem V LO w Bydgoszczy (1978), w latach 1979–1984 studiował na WSP w Bydgoszczy (filologia polska), w 1994 obronił doktorat na Uniwersytecie Gdańskim[2][3][4][5]. W latach 1984–1985 pracował jako nauczyciel w I LO w Bydgoszczy, a później był wieloletnim wykładowcą literatury polskiej w Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. W 2002 w The State University of New York w Buffalo przebywał jako „visiting professor”. Wygłaszał wykłady na Uniwersytetach w Wilnie, Kijowie, Brnie, Fryburgu, w Fundacji Orensanza w Nowym Jorku, w Audytorium Daga Hammerskjölda w ONZ. Był uczestnikiem wymiany poetów europejskich i chińskich – Pekin 2009[6].

Jest członkiem Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, Towarzystwa Literackiego im. H. Sienkiewicza, Związku Literatów Polskich, Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). Laureat Nagrody Artystycznej Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego 1989. W 2014 otrzymał, za całokształt twórczości literackiej, nagrodę specjalną im. Ryszarda Milczewskiego-Bruno – Gaśnica terenowa.

Publikacje w Znad Wilii - piśmie, wydawanym po polsku na Litwie[7].

Został odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi RP[8]. 8 maja 2020 roku został odznaczony brązowym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[9].

Publikacje

Poezja

  • Samobójcy spod wielkiego wozu, Warszawa 1980 – Nagroda w konkursie Pokolenie, które wstępuje, Warszawa 1980
  • Maria, Bydgoszcz 1982
  • Zomowcy i gitowcy (wydanie nielegalne), Bydgoszcz 2016
  • Najnowszy testament, Bydgoszcz 1983 – Nagroda Imienia Andrzeja Bursy, Kraków 1984[10]
  • Na chwilę przed końcem świata, Warszawa 1988
  • Pole umierającej kraski, Kraków 1988 – Nagroda Imienia Klemensa Janickiego, Bydgoszcz 1988; Nagroda Artystyczna Młodych Imienia Stanisława Wyspiańskiego, Warszawa 1989
  • Piloci ultrafioletowych dali, Bydgoszcz 1990 – Nagroda w konkursie miesięcznika „Fantastyka”
  • Płacz, moje pokolenie. Wiersze wybrane, Bydgoszcz 1990 – Nagroda Za Najlepszą Książkę Poetycką Roku, Poznań 1990
  • Czarna kałuża, Bydgoszcz 1993
  • Kraina jaskółki, Bydgoszcz 1995
  • Poemat o gwiezdnym chłopcu, Bydgoszcz 1996
  • Krew jednorożca. Wiersze symboliczne, Bydgoszcz 1997
  • Czarny jedwab, Bydgoszcz 1999
  • Tren nowego czasu. Wiersze mistyczne 1979–1999, Bydgoszcz 1999
  • Cmentarz niebieskich aniołów. Wiersze generacyjne 1980–1999, Bydgoszcz 2000
  • Black Silk / Czarny jedwab, na ang. przeł. A. Szyper i S. H. Barkan, Nowy Jork / Kraków 2000
  • Wiersze o miłości i śmierci, Poznań 2001
  • Black Silk / Czarny jedwab, na ang. przeł. S. H. Barkan i A. Szyper, wyd. II, Nowy Jork / Kraków 2002 – Symboliczna Nagroda Imienia Ryszarda Milczewskiego–Bruna w Dziedzinie Poezji, Poznań 2002[11]
  • Czaszka Kartezjusza, Warszawa 2003 – Nagroda Światowego Dnia Poezji – UNESCO „Poezja Dzisiaj”, Warszawa 2003 (tłumaczenia: *Череп Картезія, Вибрані вірші 1980–2001, przeł. na ukraiński Н. І. Поклад, С. О. Шевченко, Kijów 2002; Descartova lebka, przeł. na czeski L. Martinek, Opava 2003; Kartezijeva lubanja. Izabrane pjesme 1980–2000, na chorwacki przeł. Jadranka Nemeth–Jajić, Split 2004; Descartes’ Schädel, na niem. przeł. Karl Grenzler, Köln 2005)
  • Psalmy świetlistej chwili, Bydgoszcz 2007
  • La Bailarina de la Reina Hatshepsut. Poemas selectos 1980-2005, na hiszp. przeł. R. Vasquez-Velasquez, D. Mucha, Madrid-Guatemala 2008[12]
  • Bulwar Singera, Wiersze amerykańskie, Bydgoszcz 2012
  • Sprzedawca skowronków, Wiersze chińskie, Bydgoszcz 2013
  • Żółty oleander, Wiersze arabskie, Bydgoszcz 2014
  • Последняя капля, Избранные стихотворения, przeł. Wladimir Sztokman, Плевен 2015
  • Ormiańska tancerka, Wiersze ormiańskie, Bydgoszcz 2015
  • Z wiarą spójrz na Ararat, na ormiański przeł. Gagik Davtyan, Erywań 2015.
  • Złota źrenica, Wiersze belgijskie, Bydgoszcz 2016
  • Zomowcy i gitowcy (reprint), Bydgoszcz 2016
  • Забраненият град, przeł. Vania Angelova, Плевен 2016

Proza

  • Chłopcy z cmentarza Świętej Trójcy, Bydgoszcz 1997 – Symboliczna Nagroda Imienia Ryszarda Milczewskiego–Bruna w Dziedzinie Prozy, Poznań 2013
  • Dziennik ze stanu wojennego, Bydgoszcz 2016
  • Aleja klonów, Bydgoszcz 2017

Studia – eseistyka

  • Mickiewicz wyobraźnia i żywioł, Bydgoszcz 1996 – Symboliczna Nagroda Imienia Ryszarda Milczewskiego–Bruna w Dziedzinie Eseistyki, Poznań 1999
  • Pragnienie śmierci, Bydgoszcz 1996
  • Przedsionek wieczności. Pośród pisarzy Pomorza, Kujaw i Wielkopolski, Bydgoszcz 1998
  • Ptaki Mickiewicza i inne artykuły romantyczne, Bydgoszcz 1998 – Nagroda Za Najlepszą Książkę Eseistyczną Roku 1998 w Polsce, Poznań 1998
  • Bryłka bursztynu. Literatura – Regiony – Pogranicza, Bydgoszcz 2001
  • Marmur i blask. Studia. Szkice. Artykuły o poezji polskiej od Mickiewicza do Miłosza, Bydgoszcz 2000, wyd. II 2002
  • Słowacki. Kosmogonia, Bydgoszcz 2004 – Laur Pogórza, Tarnów 2004
  • Mattes Gold. Essays und Sentenzen, na niem. przeł. Karl Grenzler, Köln 2007.
  • Krasiński. Gigantomachia, Bydgoszcz 2011 – Nagroda im. Witolda Hulewicza, Warszawa 2012; Medal Towarzystwa Hipolita Cegielskiego Labor Omnia Vincit, Poznań 2012; Statuetka Augusta Cieszkowskiego, Wierzenica 2013
  • Axis Mundi. Romantyzm – Wiek XX – Nowy czas, Bydgoszcz 2013 – Literacka Nagroda roku 2013 „Strzała Łuczniczki”
  • Odwieczny ogień Życie i twórczość Jidiego Majii, Bydgoszcz 2019

Faktografia

  • Tajemnice życia Karola Wojtyły, Bydgoszcz 1991
  • Tajemnica papieża, Bydgoszcz 1997 (tłumaczenia: Papina tajna, na chorwacki przeł. Jadranka Nemeth–Jajić, Split 2000; Таємниця Папи, na ukraiński przeł. Н. І. Поклад, С. О. Шевченко, Kijów 2001; Tajemstvi papeze, na czeski przeł. Libor Martinek, Praha 2005)

Antologie

  • Droga do Ashramu. Antologia poezji kontrkulturowej, Bydgoszcz 1998
  • Klejnoty poezji polskiej. Od Mickiewicza do Herberta, I wyd.Poznań 2001.

Przekład

  • Robert M. Giannetti, Wizja w zimie/Winter Vision, Bydgoszcz 2011.
  • Jidi Majia, Ryty wieczności, Bydgoszcz 2016
  • Jidi Majia, Śnieżna pantera, Bydgoszcz 2017
  • Jidi Majia, Czerń i cisza, Bydgoszcz 2018

Przypisy

  1. ↑ L. M. Bartelski, Polscy pisarze współcześni, Warszawa 1995; Współcześni polscy pisarze i badacze literatury pod red. J. Czachowskiej i A. Szałagan, t. 5, Warszawa 1997; A. Hutnikiewicz (red.), LEBIODA Dariusz Tomasz, [w:] Literatura polska XX wieku Warszawa 2000; Dariusz Tomasz Lebioda, [w:] Leksykon współczesnych pisarzy polskich XX /XXI wiek, Toruń 2004.
  2. ↑ Z. Mrozek, Mały słownik pisarzy Kujaw i Pomorza (1920–1991), Bydgoszcz 1992.
  3. ↑ Słownik pisarzy województwa bydgoskiego: bio-bibliografia, Bydgoszcz 1993.
  4. ↑ Słownik pisarzy regionu bydgoskiego pod red. J. Pszennej i A. Walukiewicz, Bydgoszcz 2008.
  5. ↑ Litera Antologia, Bydgoszcz 2012.
  6. ↑ Darius Thomas Lebioda – Kampf gegen die Gleichgültigkeit, „Illustrierte Neue Welt”, Wiedeń 2001, nr 8– 9.
  7. ↑ Kresy, Znad Wilii - pismo, wydawane po polsku na Litwie, 7 sierpnia 2009.
  8. ↑ Najnowszy testament. O autorze, Gandalf, 2011 [dostęp 2020-08-18].
  9. ↑ MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis, mkidn.gov.pl [dostęp 2020-09-02].
  10. ↑ P. Kuncewicz, Dariusz Tomasz Lebioda, [w:] Agonia i nadzieja. Poezja polska od 1956, t. III, Warszawa 1993; P. Kuncewicz, Dariusz Tomasz Lebioda, [w:] Leksykon polskich pisarzy współczesnych, Warszawa 1995.
  11. ↑ A. Szyper, Forword, [w:] D. T. Lebioda, Black Silk, New York / Kraków 2002; B. Rusk, Author, UB Professor Lebioda writing biography of Isaac Bashevis Singer, „Buffalo Jewish Rewiew” 2002, vol. 92, nr 41.
  12. ↑ Literatura polska w przekładach 1981–2004, Warszawa 2005.

Media użyte na tej stronie