Darnków

Darnków

wieś
Zbiornik wodny w Darnkowie i fragment wsi
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Lewin Kłodzki
Sołectwo	Gołaczów
Wysokość	500-550 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	47[1]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-343[2]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853240
Położenie na mapie gminy Lewin Kłodzki Darnków
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Darnków
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Darnków
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Darnków
50°26′41″N 16°18′45″E/50,444722 16,312500

Gompa w ośrodku buddyjskim w Darnkowie

Leśniczówka „Tarnówka”

Kamienny drogowskaz z 1892 roku

Darnków (dawniej czes. Drnkow, Drukow, Divinka, Dernka, niem. Trnckau, Dörnickau, Dörnikau, po 1945 również Tarnówka) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lewin Kłodzki, w dolinie Dańczówka^[3]. W obręb Darnkowa wliczony jest przysiółek Kociołek, obecnie wyludniony, dawniej stanowiący samodzielną wieś.

Przynależność państwowa i administracyjna

Kolejne zmiany:

• w XIV w. przypuszczalnie w składzie państwa homolskiego,
• do 1477 r. w czeskim królestwie Luksemburgów,
• od połowy XVIII w. w hrabstwie kłodzkim, w Królestwie Pruskim Hohenzollernów,
• do 1945 r. w Kreis Glatz (powiecie kłodzkim), w Rzeszy Niemieckiej,
• do 1973 r. w gromadzie Jeleniów w powiecie kłodzkim w województwie wrocławskim, w Polsce,
• do 1975 r. w gminie Lewin Kłodzki w województwie wrocławskim,
• do 1976 r. w gminie Lewin Kłodzki w województwie wałbrzyskim,
• do 1998 r. w gminie Kudowa-Zdrój w województwie wałbrzyskim,
• współcześnie w gminie Lewin Kłodzki, w powiecie kłodzkim, w województwie dolnośląskim.

Środowisko naturalne

Wieś leży na wysokości 500–550 m n.p.m. w głębokiej dolinie rzeki Dańczówki i jej lewego, bezimiennego dopływu^[4]. Wieś otaczają strome zbocza Darnkowskich Wzgórz w Górach Stołowych^[4]. Zabudowane parcele i tereny uprawne skupione są w dolinie i na bezpośrednio przylegających partiach stoków^[4]. W okolicy występują granitowe skałki, szczególnie na stoku Kruczej Kopy (721 m n.p.m.)^[4]. Pod szczytem tej samej góry ponad wierzchołki drzew wystaje wielki krzyż górujący nad okolicą^[3].

Otoczenie wsi stanowią świerkowe lasy regla dolnego domieszkowane bukiem^[4]. Sąsiaduje z Parkiem Narodowym Gór Stołowych znajdując się w jego otulinie^[4]. Dawniej wieś leżała w całości na terenie Stołowogórskiego Parku Krajobrazowego. W środkowej części wsi znajduje się pomnikowy okaz cisa pospolitego Taxus baccata L. o pierśnicy 1,1 m i wysokości ponad 8 m^[3].

Historia

Początki wsi datuje się na XIV w. Powstała prawdopodobnie w obrębie niewielkiego feudalnego państwa homolskiego, do którego wówczas należała dolina Dańczówki^[3]. Trudno dostępne rejony doliny powyżej wsi służyły za schronienie dla mieszkańców Lewina Kłodzkiego i okolicznych wsi podczas wojen husyckich i wojny trzydziestoletniej^[3]. Po likwidacji państwa homolskiego i powstaniu hrabstwa kłodzkiego, Darnków w roku 1477 został włączony do dóbr kameralnych korony czeskiej^[3].

Z przekazów wiadomo, że w roku 1765 mieszkało tu 30 chałupników trudniących się głównie tkactwem^[3]. W roku 1787 odnotowano 18 zagrodników i chałupników, wśród których znajdowało się 11 płócienników^[3]. We wsi funkcjonowała gorzelnia i królewski dworek myśliwski, a od roku 1873 była tam też wiejska szkoła^[3].

W XIX w. powstały dwa przysiółki wsi, które nie zachowały się do czasów współczesnych. W roku 1840 działały: młyn wodny, gorzelnia oraz 10 rzemieślniczych warsztatów bawełnianych. Nieco później powstała królewska leśniczówka i szkoła. Pod koniec tego stulecia w Darnkowie uruchomiono gospodę obsługującą turystów i kuracjuszy z pobliskiej Kudowy-Zdroju podróżujących tędy licznie. Trasa z Lewina Kłodzkiego do Karłowa przez Darnków była polecana przez ówczesne przewodniki turystyczne jako bardzo malownicza.

Po roku 1945 przez kilka lat w Darnkowie działał ośrodek YMCA, przekształcony po likwidacji tej organizacji w zakładowy dom wczasowy.

Zabudowa

Wieś

Wieś ma układ łańcuchowy, choć mocno przerzedzony. Zajmuje obszar 344 ha, z czego 98 ha to użytki rolne, a 230 ha to tereny leśne. W dolnej części wsi wybudowany jest zbiornik wody pitnej dla pobliskiej Kudowy-Zdroju, a cały teren wsi stanowi obszar bezpośredniej ochrony wodnej. W latach 90. XX wieku czynnych było we wsi zaledwie 8 gospodarstw rolnych, a tylko 25% mieszkańców pracowało w rolnictwie. Działał też zakładowy ośrodek wczasowy. Zachowało się kilka starych domów murowanych i murowano-drewnianych z XIX w. Do najciekawszych z nich należą domy nr 11, 11a, 14, 17, 21 i 25.

Leśniczówka

Pod numerem 21, we wschodniej części wsi znajduje się leśniczówka „Tarnówka” mieszcząca się w pochodzącym z początku XX w. drewnianym domu z kamienną podmurówką. Przy domu również drewniano-kamienne zabudowania gospodarcze, stary sad oraz zabytkowa kapliczka w formie żeliwnego krzyża. Nieco poniżej leśniczówki na rozstaju dróg stoi kamienny drogowskaz datowany na rok 1892

Ośrodek buddyjski

W roku 1995 dwóch członków sanghi podarowało j. św. Czime Rigdzinowi rinpocze 7,2 ha ziemi w najwyższym punkcie wsi, w miejscu zrujnowanych zabudowań. Od roku 1994 funkcjonuje tam Związek Buddyjski Khordong w Polsce, prowadząc ośrodek i centrum odosobnień rozwijające tradycje Dziangter i Khordong^[3]. Przez kilkanaście lat na tym terenie powstało dormitorium, gompa, biuro, budynki zaplecza mieszkalnego i sanitarnego dla gości oraz pole namiotowe. Organizowane są tam regularne kursy z nauczycielami buddyzmu tybetańskiego, gdzie możliwa jest praktyka grupowa i indywidualna, tłumaczy się, wydaje i przechowuje buddyjskie teksty. Od roku 1997 w Darnkowie corocznie odbywa się ceremonia ofiarowania lampek maślanych, podczas której 111 111 lampek płonie w intencji pokoju na świecie.

Szlaki turystyczne

• Kulin Kłodzki – Kulin Kłodzki (przystanek kolejowy) – Gołaczów – Żyznów – Cisowa – Darnków – Pod Kruczą Kopą – Dańczów – Lewin Kłodzki (stacja kolejowa) – Jarków – Pod Ptasznicą PL/CZ – Česká Čermná – Česká Čermná CZ/PL – Brzozowie – Źródło Marii – Kudowa-Zdrój^[5]
• z Kudowy-Zdroju przez Kruczą Kopę na Rozdroże pod Lelkową.
  

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, ISBN 83-7005-301-7.
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .

Linki zewnętrzne

• Opis wycieczki z Kudowy-Zdroju do Darnkowa. kudowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-10)].