Darzbór

Darzbór[1] – tradycyjne powitanie leśników i myśliwych, którzy witają się, żegnają się lub życzą sobie powodzenia na polowaniu: „niech cię bór obdarza, niech przynosi ci dary”. Mimo swej archaicznej formy, powstało w latach 20. XX wieku.

Twórcą zawołania jest Stanisław Wyrwiński – były inspektor w Dyrekcji Lasów w Poznaniu (obecnej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu). Autor, kierując się chęcią integracji polskich leśników i myśliwych oraz wyeliminowania pozostałych po zaborach pozdrowień niemieckich, napisał na Walny Zjazd Leśników Wielkopolski i Pomorza, odbywający się w dniach 31.10–1.11.1920, tekst Hasło Leśników Polskich do melodii Pierwszej Brygady. Powstały utwór można traktować jako hymn polskich leśników:

Stajemy dziś razem zbratani,
Jak jeden mąż – jak jeden mur,
Obronie puszcz i kniei oddani,
Od morza fal, do szczytów gór;
My borów władarze
Stajem przy sztandarze.
Darz Bór! – tak hasło brzmi,
Gra hejnał chór -
Darz Bór! – Darz Bór!
Do pracy więc w zgodnej gromadzie,
Bo wielki trud – bo pilny czas,
Wspierajmy się w znoju i radzie,
My Leśna Brać – o polski las;
My borów władarze
Stajem przy sztandarze.
Darz Bór! – tak hasło brzmi,
Gra hejnał chór -
Darz Bór! – Darz Bór!

Wyjaśnienie pisowni

W pozdrowieniu darzbór[2] nie chodzi o formę trybu rozkazującego 2. osoby darz, lecz o starą formę rozkaźnika 3. osoby i nie odpowiada ono dzisiejszemu darz nam, borze, lecz niech ci bór darzy, czyli niech cię obdarza, przynosi dary. Powiedzenie darz bór! jest tak samo zbudowane jak formułki: Tak mi dopomóż Bóg czy Bóg zapłać. Nie należy ich uwspółcześniać i zamieniać na Tak mi dopomóż, Boże i Boże, zapłać (czyli wprowadzać formy wołacza Boże), ponieważ człony dopomóż i zapłać nie są rozkaźnikami 2. osoby czasowników dopomagać oraz zapłacić; to także dawne formy 3. osoby trybu rozkazującego, a całość owych powiedzeń odczytuje się następująco: niech mi Bóg dopomoże; niech ci Bóg zapłaci.

Przypisy

  1. ↑ Darzbór w sjp.pwn.pl
  2. ↑ Darzbór - Poradnia językowa PWN, sjp.pwn.pl [dostęp 2021-11-08] (pol.).

Bibliografia

  • „Sylwan”, seria B, nr l, 1936 r.
  • „Łowiec Polski”, nr 11, 1998 r.
  • „Przegląd Leśniczy”, nr 1, 2003 r.
  • Bogusław Kreja, Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie t. I, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2000 r.

Linki zewnętrzne