Dasiphora

*Dasiphora*
	; Pięciornik krzewiasty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	Dasiphora
	Nazwa systematyczna
	Dasiphora Rafinesque; Aut. Bot. 167. 1840
	Typ nomenklatoryczny
	D. fruticosa (Linnaeus) Rydberg
Synonimy
	Comocarpa Rydb.;
	Comocarpa Rydb.;

Dasiphora davurica

Dasiphora – rodzaj krzewów z rodziny różowatych. Obejmuje od 4^[5] do około 12 gatunków^[6]. Jeden gatunek rośnie w Ameryce Północnej (pięciornik krzewiasty D. fruticosa), a pozostałe w Azji^[6]. Tradycyjnie przez długi czas zaliczane tu rośliny włączane były do rodzaju pięciornik Potentilla, ale ze względu na różne pochodzenie, specyficzną formę wzrostu i budowę liści oraz pylników – wyodrębnione zostały jako odrębny rodzaj, czego zasadność potwierdziły badania molekularne^[6]. Gatunek pięciornik krzewiasty jest rozpowszechniony jako roślina ozdobna.

Morfologia

Pokrój: Krzewy osiągające do 100 cm, rzadko nawet do 160 cm wysokości. Korzeń palowy. Pędy liczne, podnoszące się lub wyprostowane, z krótkopędami, pozbawione cierni. Pędy owłosione są w pierwszym roku, później łysieją^[6].
Liście: Skrętoległe, nieparzystopierzasto złożone z 5 listków, czasem pozornie dłoniaste (listki skupione u nasady najdalszego). U nasady liści trwałe, całobrzegie przylistki przyrastające do ogonka liściowego. Całobrzegie listki, których zwykle jest 5, rzadko 3, 7 lub 9 osiągają do 2,6 cm długości i mają kształt równowąski do eliptycznego. Blaszka liścia może być naga lub owłosiona^[6].
Kwiaty: Wyrastają na bocznych pędach pojedynczo lub skupione po kilka, rzadko do 30. Przysadki podobne do liści. Kwiaty osiągają średnicę od 1,5 do 3 cm i wsparte są u nasady 5 działkami kieliszka. Jajowate działki kielicha, których także jest 5, są szeroko rozpostarte. Hypancjum (o szerokości do 2 mm i długości do 5 mm) jest owłosione. Płatki żółte, rzadziej białe, zwykle dłuższe od działek kielicha. Pręciki są liczne (20–25), krótsze od płatków. Zalążnia górna z licznymi (od 30 do 100), owłosionymi owocolistkami^[6].
Owoce: Liczne, owłosione, jednonasienne niełupki odpadające pojedynczo, o długości od 1,4 do 2 mm^[6].

Systematyka

Rodzaj wyodrębniony w wyniku stwierdzenia w analizach morfologicznych i molekularnych odrębności zaliczanych tu roślin, tradycyjnie ujmowanych jako należące do rodzaju pięciornik (Potentilla)^[6].

Jeden z rodzajów podplemienia Fragariinae, do którego należą m.in. przywrotnik (Alchemilla), poziomka (Fragaria) i sybaldia (Sibbaldia). Grupa ta jest siostrzana dla rodzaju pięciornik (Potentilla), wraz z którym tworzy plemię Potentilleae z podrodziny Rosoideae w obrębie różowatych (Rosaceae). Rodzina ta z kolei jest kladem bazalnym w obrębie rzędu różowców (Rosales)^[2]^[5].

Pozycja na drzewie filogenetycznym plemienia^[7]

Potentilleae

Potentillinae

	Potentilla – pięciornik

	Argentina

Fragariinae

Fragaria – poziomka

	Potaninia

	Dasiphora

Chamaecallis

	Drymocallis

	Chamaerhodos

	Sibbaldia – sybaldia

	Sibbaldianthe

	Alchemilla – przywrotnik

	Comarum – siedmiopalecznik

Wykaz gatunków^[4]

Dasiphora arbuscula (D.Don) Soják
Dasiphora dryadanthoides Juz.
Dasiphora fruticosa (L.) Rydb. – pięciornik krzewiasty
Dasiphora galantha (Soják) Soják
Dasiphora glabra (G.Lodd.) Soják
Dasiphora glabrata (Willd. ex Schltdl.) Soják
Dasiphora mandshurica (Maxim.) Juz.
Dasiphora parvifolia (Fisch. ex Lehm.) Juz.
Dasiphora phyllocalyx Juz.
Dasiphora spectabilis (Businský & Soják) Businský & Soják

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-20] (ang.).
↑ ^a ^b [C Drymocallis]. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-09-20].
↑ ^a ^b Dasiphora Raf.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-19].
↑ ^a ^b Genus: Dasiphora Raf.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-09-20].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Barbara Ertter, James L. Reveal: Dasiphora Rafinesque. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-09-20].
↑ TorstenT. Eriksson TorstenT., Nannie L.N.L. Persson Nannie L.N.L., Jenny E.E.J.E.E. Smedmark Jenny E.E.J.E.E., What is Potentilla? A phylogeny-based taxonomy for Potentillinae (Rosaceae), „Taxon”, 71 (3), 2022, s. 493-505, DOI: 10.1002/tax.12679 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-20] (ang.).

[ing-3] [C Drymocallis]. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-09-20].

[powo-4] Dasiphora Raf.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-19].

[grin-5] Genus: Dasiphora Raf.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-09-20].

[america-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Barbara Ertter, James L. Reveal: Dasiphora Rafinesque. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-09-20].

[torsten-7] TorstenT. Eriksson TorstenT., Nannie L.N.L. Persson Nannie L.N.L., Jenny E.E.J.E.E. Smedmark Jenny E.E.J.E.E., What is Potentilla? A phylogeny-based taxonomy for Potentillinae (Rosaceae), „Taxon”, 71 (3), 2022, s. 493-505, DOI: 10.1002/tax.12679 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Dasiphora

Morfologia

Systematyka

Przypisy

Media użyte na tej stronie