Dassault Super Étendard
.jpg) | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | myśliwsko-szturmowy |
| Konstrukcja | półskorupowa metalowa |
| Załoga | 1 pilot |
| Historia | |
| Data oblotu | 28 października 1974 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 1 × SNECMA Atar 8K-50, turboodrzutowy |
| Ciąg | 49 kN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 9,60 m |
| Długość | 14,31 m |
| Wysokość | 3,85 m |
| Powierzchnia nośna | 29 m² |
| Masa | |
| Własna | 6460 kg |
| Startowa | 11500 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | 1180 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 100 m/s |
| Pułap | 13700 m |
| Zasięg | 3400 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 2 × działko DEFA kal. 30 mm 2100 kg bomb (w tym atomowych AN-52) lub pocisków przeciwokrętowych, m.in. AM39 Exocet, AS30L Laser, ASMP (z głowicą atomową) | |
| Użytkownicy | |
 Marine nationale, Armada de la República Argentina, IQAF (samoloty francuskie 1983-1985) | |
| Rzuty | |
 | |
Dassault Super Étendard (étendard – fr. sztandar, chorągiew[1]) – francuski pokładowy samolot myśliwsko-szturmowy zaprojektowany przez Dassault Aviation jako wersja rozwojowa myśliwca Dassault Étendard IVM.
Samolot powstał jako odpowiedź Dassault Aviation na potrzebę wymiany wcześniejszej wersji Étendard IVM po nieudanej próbie przystosowania do tego celu samolotu SEPECAT Jaguar. Prototyp maszyny został oblatany 28 października 1974 roku, a zaraz później lotnictwo francuskiej marynarki wojennej (Aéronavale) zamówiło 60 egzemplarzy seryjnych, których dostawy rozpoczęto w czerwcu 1978 roku. Samolotem zainteresowała się także Argentyna, która zamówiła 14 egzemplarzy wyposażonych w opracowany w tym samym czasie przeciwokrętowy pocisk rakietowy Exocet wystrzeliwany z platform powietrznych.
Pięć Super Étendardów zostało w 1983 roku wypożyczone Irakowi, który użytkował je do momentu rozpoczęcia dostaw zamówionych wcześniej myśliwców Dassault Mirage F1EQ-5 (uzbrojonych w Exocety)[2].
W latach 90. samoloty Super Étendard poddano modernizacji, mającej na celu przystosowanie ich do używania precyzyjnej, naprowadzanej laserowo, broni najnowszej generacji (pociski AS30L Laser). Maszyny zdolne do jej używania oznaczono jako Super Étendard Modernisé lub w skrócie SEM. Modernizacja była przeprowadzona w kilku etapach. W ramach standardu 4 w 2004 roku samoloty przystosowano do przenoszenia optoelektronicznych zasobników obserwacyjno-celowniczych z kamerą termowizyjną Damocles M. W latach 2008-2010 pozostałe około 35 samolotów zmodernizowano do standardu 5, ulepszając środki łączności i przystosowując do przenoszenia bomb kierowanych (GBU-58 113 kg i GBU-49 227 kg)[3].
Użycie bojowe samolotów Super Étendard
Podczas wojny o Falklandy-Malwiny Argentyna użyła pięciu samolotów Super Étendard wyposażonych w pociski Exocet, atakując brytyjskie jednostki pływające. Wszystkie pięć dostarczonych z samolotami pocisków Exocet zostało użyte do zatopienia niszczyciela HMS „Sheffield” (głowica bojowa wprawdzie nie detonowała, ale „Sheffielda” zniszczył pożar paliwa Exoceta[1]) i okrętu transportowego „Atlantic Conveyor”. Trzeci trafiony Exocetem okręt brytyjski, HMS „Glamorgan”, został ostrzelany przy użyciu pocisku w wersji odpalanej z platformy naziemnej.
Wypożyczone Irakowi samoloty Super Étendard uzbrojone w pociski Exocet użyto w 34 atakach na irańskie tankowce podczas wojny iracko-irańskiej w latach 1984-1985. Przynajmniej jeden z nich został zestrzelony w pobliżu Chark przez irańskiego F-14 Tomcata lub F-4 Phantoma II, pozostałe zwrócono Francji w 1985 roku.
W służbie francuskiej zmodernizowane samoloty Super Étendard Modernisé (SEM) były używane w operacji Allied Force w Kosowie w 1999 roku wykonując ponad 400 misji. W 2001 samolotów tego typu używano także w operacji Enduring Freedom w Afganistanie. Ostatnia tura służby operacyjnej francuskich Super Étendardów dobiegła końca w marcu 2016 roku; ich ostateczne wycofanie ze stanu francuskiej marynarki wojennej nastąpiło w lipcu tego samego roku[4][5].
Przypisy
- ↑ a b Łukasz Golowanow: Pocisk, który nie wybuchł – czyli zatopienie HMS Sheffield. konflikty.pl, 4 maja 2012. [dostęp 2017-05-21].
- ↑ Iran responds to threat of Iraqi Exocets with a warning to all Gulf oil states. 26 lipca 1983 (ang.)
- ↑ Sean Wilson. Ćwiczenie „Agapanthe 2010”. „Lotnictwo”. XIV (121), s. 65, kwiecień 2011. Magnum-X. ISSN 1732-5323. 4/2011.
- ↑ Maciej Hypś: Francja wycofuje Super Étendardy. Konflikty.pl, 22 marca 2016.
- ↑ Les Super Etendard français retirés du service (fr.). Mer et Marine, 13 lipca 2016.
| Samoloty myśliwskie | |
|---|---|
| Samoloty bombowe | |
| Samoloty szturmowe | |
| Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych | |
| Samoloty szkolno-treningowe | |
| Samoloty transportowe | |
| Śmigłowce i pionowzloty | |
| Bezzałogowe | |
| Konstrukcje doświadczalne i prototypy |
.svg)
Media użyte na tej stronie
U.S. Navy A-6E Intruder (Bu No 155592) using a belly mounted 'buddy' pack, performs in-flight refueling with a French Navy Super Etendard (right) while operating in the western Mediterranean Sea, June 19, 1996. The Intruder was flying from the deck of the aircraft carrier USS George Washington (CVN 73), while the Super Etendards were operating from the French aircraft carrier Clemenceau (R 98). The two carriers and their aircraft used the opportunity to practiced underway replenishment and in-flight refueling respectively. The Intruder is attached to Attack Squadron 34 'Blue Blasters', of Naval Air Station Oceana, Virginia USA.
Marine Nationale and French merchant ensign. Used from 1794 to 1814/1815, and from 1848 to present.
Notice that its proportions differ from those of the French civil flag. (ensign : 30:33:37, civil : 1/3,1/3,1/3)
Autor: Tim Felce (Airwolfhound), Licencja: CC BY-SA 2.0
Super Etendard - RIAT 2007