Dataria Apostolska

Dataria Apostolska (także Dataria rzymska (łac. Dataria romana)) – w przeszłości jeden z najważniejszych urzędów Kurii Rzymskiej. Największe znaczenie zdobyła w XVII wieku. Urzędem kierował prałat – Datariusz Jego Świątobliwości, gdy urząd pełnił natomiast kardynał – Prodatariusz Jego Świątobliwości. Duchowny ten nazywany był okiem papieża. Została zniesiony przez papieża Pawła VI 15 sierpnia 1967 roku na mocy konstytucji apostolskiej Regimini Ecclesiae Universae.

Historia i kompetencje na przestrzeni lat

Dataria Apostolska powstała w końcu XIV wieku jako samodzielny urząd w ramach Kancelarii Apostolskiej dla załatwiania spraw z zakresu prawno-zewnętrznego (forum externum), dotyczących dyspens, indultów, przywilejów i zarezerwowanych beneficjów, oraz sporządzania odpowiednich dokumentów opatrzonych datą, od której zależała ich skuteczność prawna, a także ustalania i ściągania opłat za przydzielone urzędy. Papież Sykstus V w wydanym 5 kwietnia 1588 brewe Decet Romanům Pontificem przydzielił jej sprawy dyspens od przeszkód małżeńskich i do święceń kapłańskich oraz wyodrębnił z Kancelarii Apostolskiej. Papież Benedykt XIV w konstytucji Gravissimum Ecclesiae z 26 listopada 1745 włączył do jej kompetencji beneficja niekonsystorskie zastrzeżone dla Stolicy Apostolskiej i określił szczegółowiej tryb wysyłania pism urzędowych. W 1901 Leon XIII podzielił ją na trzy sekcje: do spraw beneficjów, dyspens małżeńskich i święceń kapłańskich oraz spraw administracyjno-gospodarczych. Papież Pius X konstytucją Sapienti Consilio z 29 czerwca 1908 ograniczył zakres jej działania jedynie do beneficjów niekonsystorskich. Papież Paweł VI, po zniesieniu datarii, powierzył funkcje wysyłania pism papieskich specjalnej instytucji w Sekretariacie Stanu Stolicy apostolskiej.

Lista datariuszy i prodatariuszy Jego Świątobliwości[1]

Datariusze

Kardynałowie prodatariusze

Kardynałowie datariusze

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Źródło dla okresu 1627–1721: Christoph Weber: Die ältesten päpstlichen Staatshandbücher: Elenchus congregationum, tribunalium et Collegiorum urbis 1629–1714. Rzym – Fryburg Bryzgowijski – Wiedeń: Herder, 1991, s. 168. ISBN 978-3451216534.; dla okresu od 1721: The Cardinals of the Holy Roman Church: Apostolic Datary.

Bibliografia

  • Hierarchia rzymska – Czesław Stryjewski, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1963
Dykasterie w Kurii Rzymskiej
Obecne
Byłe
Datariusze Jego Świątobliwości
Datariusze apostolscy
Kardynałowie prodatariusze