David Rohl
David Rohl (ur. 12 września 1950 w Manchesterze) – brytyjski egiptolog i historyk narodowości żydowskiej, znany z kontrowersyjnych poglądów na temat chronologii starożytnej.
Kariera zawodowa
Rohl swoją karierę zawodową zaczynał jako muzyk rockowy, zakładając w 1968 roku zespół pod nazwą Mandalaband. Nagrał dwie płyty. W połowie lat siedemdziesiątych Rohl zaczął pracować jako inżynier dźwięku, zanim nie zainteresował się starożytnym Egiptem.
W latach osiemdziesiątych zaczął studiować na Uniwersytecie Londyńskim. W 1988 roku zdobył dyplom z historii starożytnej i egiptologii.
Teorie naukowe
David Rohl opracował tzw. Nową Chronologię, którą opublikował w 1995 w pracy „A test of Time: The Bible – from Myth to History”. Jest to znacząca rewizja dotychczas uznawanej chronologii Bliskiego Wschodu przed 664 r. p.n.e. (czyli złupieniem Teb przez asyryjskiego króla Aszurbanipala).
Najważniejsze tezy to:
- Identyfikacja biblijnego faraona Sziszaka, jako Szeszonka I jest błędna, a tym faraonem był Ramzes II[1].
- Papirus Ebersa został źle odczytany i ma być dowodem reformy kalendarza egipskiego.
- Brak pochówków świętych byków w Sakkarze między 1070 r. p.n.e. a 850 r. p.n.e. ma być dowodem na to, że XXI dynastia i XXII dynastia panowały równocześnie, a Egipt w ich czasach był podzielony na dwa państwa. Kolejnym dowodem na poparcie tego faktu ma być wspólny grobowiec faraonów Osorkona II z XXII dynastii i Psusennesa I z XXI dynastii w Tanis[1].
- Faraon Amenemhat III jest tym faraonem, u którego Józef był wezyrem.
- „Nowy król, który nie znał Józefa” (Wj. 1:8) został zidentyfikowany jako Sobekhotep III lub Neferhotep I.
- Labayu, władca opisany w Listach z Amarny, ma być Saulem.
- Dadau, również opisany w Listach z Amarny, według Rohla to król Dawid.
Eden
W książce Legend: The Genesis of Civilisation wydanej w 1998 r. Rohl umiejscowił Eden w północno-zachodnim Iranie. Zidentyfikował też rzeki Piszon i Gichon jako Araks i Qizil Uzun.
Krytyka
Zdecydowana większość egiptologów odrzuca teorie Rohla. Kenneth Kitchen, profesor Uniwersytetu w Liverpoolu i zaciekły krytyk Rohla, twierdzi, że Rohl celowo pomija fakty, które przeczą jego teorii. Egiptolodzy podkreślają, że żaden inny faraon niż Szeszonk I, nie pasuje do opisu biblijnego faraona.
Dzieła naukowe
Oryginalne:
- A Test of Time: The Bible – from Myth to History (1995)
- Legend: The Genesis of Civilisation (1998)
- The Lost Testament: The Story of the Children of Yahweh, 2002; Paperback edition: From Eden to Exile: The Epic History of the People of the Bible (2003)
- The Lords of Avaris: Uncovering the Legendary Origins of Western Civilisation (2007)
Polskie tłumaczenia:
- Faraonowie i królowie. Próba czasu. Tom I. Biblia – Od mitu do historii. Wyd. Amber, Warszawa 1996, ss. 425. Seria: Tajemnice Wszechświata. ISBN 83-7169-175-0
- Legenda o powstaniu cywilizacji. Próba czasu. Wyd. Panteon, Wrocław 2004, ss. 463. ISBN 83-88925-27-X
Przypisy
- ↑ a b J.G. van der Land, Pharaohs and the Bible. David Rohl's chronology untenable. [dostęp 2008-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-02)].