Dawid Frankfurter

Dawid Frankfurter w Tel Awiwie, 1945 r.

David Frankfurter (ur. 9 czerwca 1909 w Daruvarze, zm. 19 lipca 1982 w Tel Awiwie) – żydowski zamachowiec, który w Davos zabił niemieckiego narodowego socjalistę Wilhelma Gustloffa.

David Frankfurter, syn rabina Mosze Frankfurtera, studiował medycynę w Wiedniu, Lipsku, a od 1933 r. w Bernie. Cierpiał na zakażenie szpiku kostnego, które uszkodziło jego system nerwowy; ponadto stan jego psychiki pogorszył zgon matki, z którą był związany[1]. Stał się znany z powodu przeprowadzenia zamachu na wysokiego działacza szwajcarskiego oddziału NSDAP Wilhelma Gustloffa, którego zastrzelił 4 lutego 1936 roku około 20:00 w hotelu w Davos[2] w akcie protestu przeciw demonstrowanemu przez Gustloffa antysemityzmowi i nazizmowi. Nie mogąc dokonać zamierzanego samobójstwa, oddał się następnie w ręce policji. Czyn Frankfurtera wywołał wściekłość niemieckich nazistów, natomiast Szwajcarzy odczuwali w stosunku do niego pewną sympatię, traktując go jako sympatycznego, zbłąkanego młodzieńca, swego rodzaju nowe wcielenie Wilhelma Tella i – ku oburzeniu Niemców – ukrócili działalność ruchu nazistowskiego na swoim terytorium. Sam zabójca w czasie procesu stwierdził, że jego celem nie był sam Gustloff jako osoba, a despotyczny reżim hitlerowski[3]. Frankfurter został skazany przez szwajcarski sąd w Chur na 18 lat więzienia. Po dziewięciu latach, 1 czerwca 1945 roku został ułaskawiony i zmuszony do wyjazdu ze Szwajcarii. Osiedlił się w Tel Awiwie w ówczesnym Brytyjskim Terytorium Mandatowym Palestyny. Pracował w izraelskim Ministerstwie Obrony. W roku 1950 opublikował swoje pamiętniki.

W roku 1969 rząd kantonu Gryzonii cofnął zakaz przyjazdu nałożony na Dawida Frankfurtera. W tym samym roku nakręcony został film o Frankfurterze i Gustloffie pt. Dawid i Goliat.

Nabyty w Bernie rewolwer kal. 6,35 mm – pierwsza broń w życiu, którą posiadał Frankfurter – przechowywana jest obecnie w Muzeum Policji Szwajcarskiej.

Przypisy

  1. Stephen Halbrook Szwajcaria i naziści. Jak alpejska republika przetrwała w cieniu III Rzeszy, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2015, s. 311.
  2. Syn rabina zamordował przywódcę hitlerowców szwajcarskich. „Orędownik”, s. 1, nr 31 z 7 lutego 1936. 
  3. Halbrook, s. 313–314.

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Davidfrankfurter.jpg
דוד פרנקפורטר מדבר במסיבת עיתונאים בתל אביב, עם עלייתו לארץ, 1945.