Dawid Ogrodnik

Dawid Ogrodnik

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0 Dawid Ogrodnik (2016)
Data i miejsce urodzenia	15 czerwca 1986 Wągrowiec
Zawód	aktor
Lata aktywności	od 2007
Zespół artystyczny
Teatr Rozmaitości w Warszawie

Dawid Ogrodnik (ur. 15 czerwca 1986 w Wągrowcu) – polski aktor filmowy, teatralny i telewizyjny.

Dwukrotny laureat nagrody za główną rolę męską (2017, 2019) i dwukrotny laureat nagrody za drugoplanową rolę męską (2012, 2014) na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz dwukrotny laureat Polskiej Nagrody Filmowej, Orzeł w kategorii: najlepsza główna rola męska (2014, 2018). Zdobywca nagrody Paszport „Polityki” w kategorii „Film” (2014)^[1] i Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego (2018). W 2013 dostał przyznawaną przez władze powiatu wągrowieckiego „Złotą Pieczęć”.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się i dorastał w Wągrowcu^[2], gdzie jako dziecko rozpoczął naukę gry na klarnecie w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia^[3][4], a w domu słuchał jazzmanów: Joshui Redmana, Benny’ego Goodmana, Keitha Jarreta i Milesa Daviesa^[5]. Jego starsza siostra Aneta grała na fortepianie, a młodsza na skrzypcach^[5]. W 1998 wygrał ogólnopolski konkurs muzyczny w Szczecinie, po czym otrzymał stypendium od ministra kultury^[6]. Z rodzinnego miasta wyjechał w wieku 13 lat do Poznania^[7][8], gdzie kontynuował edukację w Liceum Muzycznym^[9][10]. Jako licealista zainteresował się teatrem dzięki ówczesnej wychowawczyni Annie Szymańskiej^[11], która prowadziła grupę teatralną, a potem założyła poznański Teatr Castingowy MplusM, w którym grał Ogrodnik^[5]. W tym czasie grał również w katolickim zespole muzycznym Czerwone Światło dla Halucynacji^[12].

Po maturze wrócił do rodzinnego Wągrowca, gdzie wraz z przyjacielem prowadził agencję muzyczną „David & Martin Art Management”, a żeby ją utrzymać, założył i prowadził chór dziecięcy w Gminnym Ośrodku Kultury w Łeknie^[13]. Przez kilka miesięcy prowadził również chór przy kościele św. Wojciecha w Wągrowcu^[14]. Dwukrotnie próbował dostać się na studia do warszawskiej Akademii Teatralnej^[15], poza tym uczył się w prywatnej szkole aktorskiej Lart studiO w Krakowie^[16]. By zarobić na czesne, pracował jako aktor i host w agencji eventowej^[17]. Następnie został przyjęty do łódzkiej PWSFTviT, lecz przez swoje zaniedbanie (brak podpisanej deklaracji studenckiej) został skreślony z listy studentów^[18]. Ostatecznie rozpoczął studia w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego^[19], którą ukończył w 2012^[20]. Stwierdził, że na studiach doświadczał „psychicznego mobbingu”^[21], głównie ze strony Beaty Fudalej^[22].

Kariera

Film i telewizja

Początkowo występował gościnnie w serialach emitowanych na antenie TVN, w tym paradokumentalnym z gatunku docu-crime Detektywi (2007)^[23], dokumentalno-fabularyzowanym Żołnierze wyklęci (2008), telenoweli Majka (2009) i serialu prawniczym Prawo Agaty (2012), a także w dramacie telewizyjnym Sławomira Pstronga Cisza (2010).

Za debiutancką kreację kinową Sebastiana „Rahima” Salberta w dramacie Leszka Dawida Jesteś Bogiem (2012) – wespół z Tomaszem Schuchardtem – zdobył nagrodę za drugoplanową rolę męską na 37. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni^[24] oraz nominację do Polskiej Nagrody Filmowej, Orzeł za najlepszą drugoplanową rolę męska. W dramacie psychologicznym Pawła Pawlikowskiego Ida (2013), który podczas 38. Gdynia – Festiwal Filmowy zdobył aż cztery nagrody, został obsadzony w roli „Lisa”, saksofonisty w zespole grającym na urodzinach miasta Szydłowa.

Kolejną kreacją kinową była postać chorego na czterokończynowe mózgowe porażenie dziecięce Mateusza Rosińskiego w dramacie Macieja Pieprzycy Chce się żyć (2013) opartym na prawdziwych wydarzeniach, za którą został uhonorowany wieloma nagrodami, w tym Kryształową Gwiazdą Elle, statuetką ufundowaną przez Apart i przyznawaną przez magazyn „Elle”, nagrodą „Złotego Szczeniaka” za pierwszoplanową kreację aktorską męską na pierwszej edycji Festiwalu Aktorstwa Filmowego we Wrocławiu, nagrodę aktorską na Festiwalu Filmowym w Gijón, Polską Nagrodą Filmową Orzeł za najlepszą główną rolę męską oraz nagrodą im. Elżbiety Czyżewskiej dla najlepszego aktora na X Nowojorskim Festiwalu Filmów Polskich. Po sukcesie filmu na Festiwalu Filmowym w Montrealu, gdzie Chce się żyć zdobył nagrodę publiczności, nagrodę jury i nagrodę dla najlepszego filmu, światowe media porównywały Ogrodnika do Daniela Day-Lewisa w roli niepełnosprawnego Christyego Browna w Mojej lewej stopie i Dustina Hoffmana jako autystycznego Raymonda Babbitta w Rain Manie^[25].

Po udziale w polsko-duńskim dramacie psychologicznym dla młodzieży Anny Kazejak Obietnica (2014) jako Daniel, partner Sylwii (Magdalena Popławska), zagrał kuriera-narkomana w filmie sensacyjnym Jerzego Skolimowskiego 11 minut (2015) i wystąpił w głównej roli Tomka w ekscentrycznej komedii Macieja Bochniaka Disco polo (2015). Wcielił się w rolę tłumacza i radiowca Tomasza Beksińskiego, syna Zdzisława (Andrzej Seweryn) w filmie biograficznym Jana P. Matuszyńskiego Ostatnia rodzina (2016), za którą otrzymał nagrodę Onetu „Odkrycie Festiwalu” na 41. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych i nagrodę aktorską na Festiwalu Młodego Kina Wschodnioeuropejskiego w Cottbus.

W 2018 wykreował postać dziennikarza Piotra Zarzyckiego, jednego z głównych bohaterów serialu Rojst^[26]. Zagrał także w serialach stacji AXN: Rysa (2021) i Układ (od 2021)^[26].

Teatr

W 2010 zadebiutował na profesjonalnej scenie warszawskiego Teatru Dramatycznego w roli studenta w przedstawieniu Klub Polski w reżyserii Pawła Miśkiewicza^[27]. W 2011 obronił dyplom aktorski dzięki występowi w sztuce Elfriede Jelinek Babel 2 w reżyserii Mai Kleczewskiej, a za rolę otrzymał nagrodę (także dla zespołu aktorskiego i realizatorów) na XXIX Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi. W tym samym roku wystąpił w Teatrze Starym w Krakowie jako Eyolf w przedstawieniu Henrika Ibsena Brand miasto wybrani (2011) w reż. Michała Borczucha, a także w Teatrze Rozmaitości w spektaklu Nosferatu (2011) w reż. Grzegorza Jarzyny^[28]. W 2012 miał zagrać główną rolę w sztuce Tak powiedział Michael J. wystawianej w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku^[29], jednak po sporze z reżyserem Wiktorem Rubinem zerwał współpracę nad tytułem na dwa dni przed zaplanowaną premierą^[30], jednak w oficjalnym komunikacie podano informację o przesunięcie premiery widowiska z powodu kontuzji aktora^[31].

W latach 2013–2017 był związany z warszawskim Teatrem Rozmaitości, w którym odniósł sukces rolą Łukasza, chorego na porażenie mózgowe mistrza origami w widowisku Johanna Straussa Nietoperz albo mój cmentarzyk (2012) w reż. Kornéla Mundruczó; rola przyniosła mu Grand Prix za kreację aktorską na 53. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych i Feliksa Warszawskiego 2013 w kategorii początkujący aktor lub reżyser^[32]. W kolejnych latach zagrał w kolejnych sztukach TR w reż. Jarzyny: Druga kobieta (2014) Johna Cassavetesa jako Heartbreakers i Męczennicy (2015) Mariusa von Mayenburga jako Frank^[33], a także w spektaklach: Jezioro (2016) Michaiła Durnienkowa w reż. Yany Ross i Robert Robur (2016) w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego. W 2017 rozwiązał umowę z teatrem, niezadowolony z przebiegu współpracy z Jarzyną^[34].

W Teatrze Telewizji grał w Skutkach ubocznych (2013) w reż. Leszka Dawida u boku Krzysztofa Stroińskiego jako Hanka, Branczu (2014) Juliusza Machulskiego jako Olaf, narzeczony Neli (Alicja Juszkiewicz), Wizycie (2015) Agnieszki Maskovic jako Jurek, który udaje się w podróż w rodzinne strony po kilku latach nieobecności i komedii kryminalnej Rybka Canero (2015) Juliusza Machulskiego jako Zenon Vogel, syn Ignacego (Andrzej Zieliński). Za rolę Patryka w spektaklu Teatru Telewizji Bezdech (2013) w reż. Andrzeja Barta zdobył wyróżnienie aktorskie na sopockim Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”.

W 2017 na scenie krakowskiego Teatru Barakah zagrał w sztuce Christiane F. Dzieci z dworca ZOO w reż. Sebastiana Oberca.

Kontrowersje

W marcu 2021 został oskarżony przez byłego studenta Aleksandra Kurzaka o mobbing, gdy – pracując jako asystent Adama Nawojczyka na AST w 2017 – miał znęcać się nad studentami I roku. Kurzak we wpisie na Facebooku napisał: Pamiętam, jak mi przerwałeś moją etiudę, krzycząc: „Co to kur** ma być, ja pier****, co ty kur** w cyrku jesteś”. Byłeś wtedy bardzo agresywny. Właściwie zostałem zdeptany w ziemię. W tym momencie pokazałeś mi, że jestem gó**em, że jestem nikim i tak też się czułem^[35]. Ogrodnik w rozmowie z „Newsweekiem” powiedział, że opisana przez Kurzaka sytuacja miała miejsce, gdy poczuł bezradność i bezsilność, kiedy obserwował wykonanie zadania aktorskiego, co przypominało pantomimę i zestaw min. Bezsilność, bezradność i złość wyraziłem poprzez krzyk. Nie oceniałem studenta jako człowieka, tylko to, co robi – stwierdził, obiecując, że zadzwoni do Kurzaka, by wyjaśnić sprawę^[36]. W swojej książce autobiograficznej pt. „Koniec gry” z 2022 zapewnił, że skontaktował się z Kurzakiem i przeprosił go za swoje zachowanie^[37].

Życie prywatne

W okresie licealnym był molestowany seksualnie przez ks. Arkadiusza R., menedżera zespołu Czerwone Światło dla Halucynacji, w którym grał Ogrodnik^[38].

Deklaruje się jako osoba wierząca w Boga^[39], przynależy do protestanckiej Społeczności Chrześcijańskiej Północ^[40].

Był związany z Martą Nieradkiewicz, z którą ma córkę Jaśminę (ur. 2018)^[41].

Filmografia

Spektakle telewizyjne

• 2013: Skutki uboczne jako Hanka
• 2013: Bezdech jako Patryk
• 2014: Brancz jako Olaf, narzeczony Neli
• 2015: Wizyta jako Jurek
• 2015: Rybka Canero jako Zenon Vogel, syn Ignacego

Nagrody i wyróżnienia

• 2012 – Nagroda za drugoplanową rolę męską w filmie Jesteś Bogiem na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
• 2013 – Kryształowa Gwiazda Elle za rolę w filmie Chce się żyć na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
• 2013 – nominacja do Polskiej Nagrody Filmowej, Orzeł za najlepszą drugoplanową rolę męska w filmie Jesteś Bogiem
• 2013 – wyróżnienie aktorskie na Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru TV „Dwa Teatry” w Sopocie za rolę w spektaklu Bezdech
• 2013 – „Złoty Szczeniak” za pierwszoplanową kreację aktorską męską w filmie Chce się żyć na Festiwalu Aktorstwa Filmowego im. Tadeusza Szymkowa we Wrocławiu
• 2014 – Nagroda za drugoplanową rolę męską w filmie Obietnica na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
• 2014 – Polska Nagroda Filmowa, Orzeł za najlepszą główną rolę męską w filmie Chce się żyć
• 2014 – Paszport „Polityki” w kategorii „Film”
• 2014 – Grand Prix na Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru TV „Dwa Teatry” w Sopocie za rolę w spektaklu Skutki uboczne
• 2017 – Nagroda za główną rolę męską w filmie Cicha noc na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
• 2017 – nominacja do Polskiej Nagrody Filmowej, Orzeł za najlepszą drugoplanową rolę męska w filmie Ostatnia rodzina
• 2018 – Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego za rolę w filmie Cicha noc
• 2018 – Polska Nagroda Filmowa, Orzeł za najlepszą główną rolę męską w filmie Cicha noc
• 2019 – Nagroda za pierwszoplanową rolę męską w filmie Ikar. Legenda Mietka Kosza na 44. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni^[43]
• 2019 – Nominacja za pierwszoplanową rolę męską w filmie Ikar. Legenda Mietka Kosza na Festiwalu Aktorstwa Filmowego im. Tadeusza Szymkowa^[44]

Przypisy

Bibliografia

• DawidD. Ogrodnik DawidD., DamianD. Jankowski DamianD., Koniec gry, Wydawnictwo Mando, 2022, ISBN 978-83-277-3079-4 .

Linki zewnętrzne

• Dawid Ogrodnik w bazie filmpolski.pl
• Dawid Ogrodnik w bazie IMDb (ang.)
• Dawid Ogrodnik w bazie Filmweb