Dawidowicze

Dawidowicze

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
Gmina	Zabłudów
Liczba ludności (2011)	65[1][2]
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	16-060[3]
Tablice rejestracyjne	BIA
SIMC	0044457[4]
Położenie na mapie gminy Zabłudów Dawidowicze
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dawidowicze
Położenie na mapie województwa podlaskiego Dawidowicze
Położenie na mapie powiatu białostockiego Dawidowicze
52°56′28″N 23°21′30″E/52,941111 23,358333

Prawosławne krzyże epidemiczne w lesie nieopodal wsi

Dawidowicze (białorus. Давідо́вічы, w miejsc. gwarze Davídovci, Strylciế^[5]) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Zabłudów^[4][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego

Historia

Według Powszechnego Spisu Ludności przeprowadzonego w 1921 roku wieś liczyła 20 domostw, które zamieszkiwało 112 osób. Wszyscy mieszkańcy Dawidowicz zadeklarowali wówczas białoruską przynależność narodową oraz wyznanie prawosławne^[7].

Przez okolice Dawidowicz przebiegał front II wojny światowej. Do dziś w pobliskim lesie są ślady po okopach.

Dnia 19 lipca 2015 r. przez wieś Dawidowicze i jej najbliższe okolice przeszła potężna nawałnica wyrządzająca ogromne spustoszenia. Wiatr, który osiągał prędkość ponad 100 km/h, powalił wiele drzew oraz poważnie uszkodził i pokaźną liczbę budynków mieszkalnych i gospodarczych, zaś intensywne opady spowodowały lokalne podtopienia^[8].

Dnia 8 sierpnia 2015 r. odsłonięto we wsi pomnik upamiętniający tragedię bieżeństwa z 1915 r., kiedy to wszyscy mieszkańcy wsi zostali zmuszeni do ewakuacji w głąb Imperium Rosyjskiego. Powrócili oni dopiero w okresie międzywojnia. Z tułaczki po Rosji wróciło zaledwie 60% mieszkańców Dawidowicz^[9].

Język

W Dawidowiczach występuje ukraińska gwara podlaska (dialekt zachodniopoleski języka ukraińskiego)^[10][11]. Pod względem etnograficznym wieś Dawidowicze (obok Soc czy Trześcianki) to jedna z najdalej wysuniętych na północ, a tym samym jedna z niewielu położonych na północ od rzeki Narew, miejscowości na mapie ziem ukraińskiego kręgu językowo-kulturowego^[10]. Sąsiednie Ostrówki przynależą już do białoruskiego kręgu językowego, gdyż gwara tej wsi nosi cechy typowo białoruskie^[11]. Przebiegająca nieopodal Dawidowicz granica językowa pomiędzy gwarami białoruskimi i ukraińskimi ukształtowała się jeszcze w XII w., kiedy to wschodnie Podlasie od północy zasiedlała ludność ruska wywodząca się znad Niemna, zaś od południa ludność ruska z terenów Wołynia^[12]. Z racji położenia geograficznego mieszkańcy Dawidowicz nigdy jednak nie wykształcili ukraińskiej świadomości narodowej i określają się jako Białorusini^[7]. Współcześnie ukraińska gwara mieszkańców Dawidowicz jest używana jedynie przez starsze pokolenie mieszkańców wsi i nie jest przekazywana młodszym pokoleniom, w związku z czym przewiduje się jej całkowite wymarcie w najbliższej przyszłości.

Związani z Dawidowiczami

• Irena Matus - profesor nadzwyczajna Uniwersytetu w Białymstoku, doktor nauk humanistycznych i doktor habilitowana, autor monografii wsi pod tytułem Wieś Strzelce-Dawidowicze w tradycji historycznej^[10].

Inne

Prawosławni mieszkańcy wsi przynależą do parafii pw. Opieki Matki Bożej w pobliskich Puchłach, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Narwi^[13].

Wieś oraz jej mieszkańcy są bohaterami reportażu Alicji Grzechowiak pt. "Halimony", zrealizowanego w 2019 r. w ramach cyklu Białostockiej Szkoły Reportażu i wyemitowanego przez TVP3 Białystok^[14].

Przypisy