Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim

Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim
Symbol zabytku nr rej. 799/J z 24.08.1983
Ilustracja
Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Lwówek Śląski

Adres

ul. Kościelna 29

Typ budynku

dawny klasztor

Styl architektoniczny

barok

Kondygnacje

3

Rozpoczęcie budowy

renesans

Ukończenie budowy

1728

Ważniejsze przebudowy

1752, 1782

Zniszczono

nie

Położenie na mapie Lwówka Śląskiego
Mapa konturowa Lwówka Śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim”
Ziemia51°06′40,4352″N 15°34′56,4326″E/51,111232 15,582342

Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim (Dom Parafialny Ośrodek Kolonijno-Szkoleniowy „Caritas, daw. Szpital świętej Jadwigi) – zabytkowa komandoria joannitów w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w Lwówku Śląskim przy ul. Kościelnej 29. Obiekt został wybudowany w 1728 r. w barokowym stylu przez miejscowego komtura zakonu, hr. Jana Józefa von Götzen w miejscu poprzedniej, renesansowej komandorii, o czym świadczy barokowy portal z kartuszem herbowym z 1728 r.[1]

Historia

Portal i herb zakonu

Historia powstania zakonu joannitów, zwani też kawalerami maltańskimi lub szpitalnikami, sięga XI wieku. Pierwotnie było to bractwo świeckie zajmujące się chorymi pielgrzymami w hospicjum w Jerozolimie, które później przekształciło się w regularny zakon rycerski, wzorujący się na templariuszach. Joannici swoje domy zakonne nazywali komandoriami, termin ten odnosił się również do dóbr do nich należących. Okres między XVI i końcem XVIII w. to czas dynamicznego rozwoju zakonu. Według szacunków, w tamtym okresie joannici posiadali kilka tysięcy domów zakonnych w całej Europie[2].

W 1281 roku joannitów ze Strzegomia do Lwówka Śląskiego sprowadził władca księstwa lwóweckiegoBernard Zwinny. To dzięki jego działaniom zakonnicy otrzymali pod opiekę tworzące się uzdrowisko w Cieplicach, leżące w obrębie księstwa[3].

Data wybudowania komandorii w Lwówku Śląskim nie jest dokładnie znana, wiadome natomiast są daty przebudowy tego budynku, a informacji o tym dostarczają kartusze herbowe. Pierwszej przebudowy klasztoru dokonano w 1728 r. z inicjatywy miejscowego komandora zakonu hrabiego Jana Józefa von Götzen. Po pożarze w 1752 r. wznowiono prowadzenie prac, jednak obecny, barokowy wygląd budowla zawdzięcza remontowi z 1782 r. upamiętnionego znajdującym się nad oknem I piętra kartusza hrabiego Józefa Wengerskiego, składającego się z herbu, krzyża i orderu joannitów.

Wielokrotne przebudowy budynku zagłuszyły renesansowe pochodzenie komandorii. Budowla oraz przyległe dobra znajdowały się w posiadaniu joannitów właściwie od momentu powstania aż do 1810 r., czyli do kasaty tego zakonu i sekularyzacji Prus – kasacji dóbr zakonnych. Niedługo po tych wydarzeniach, komisarz pruski sprzedał majątek i nowym właścicielem dawnej komandorii stał się kupiec żydowski Dawid Meier Löwenberg.

W czasie wojen napoleońskich, 23 maja 1813 r., w budynku dawnej komandorii kwaterował car Rosji Aleksander I. W tym okresie, w budynku przebywali także generałowie i oficerowie sztabowi wojsk napoleońskich. Od 1860 r. budynek zakonu służył jako Szpital św. Jadwigi w którym pracowały siostry Boromeuszki sprowadzone z Trzebnicy. Na początku XX w. budynek odrestaurowano i przekształcono w katolickie przedszkole istniejące aż do 1945 r. Po wojnie ten dawny dom zakonny wykorzystywany był przez parafię Wniebowzięcia NMP m.in. do prowadzenia lekcji religii. Obecnie mieści się tu Ośrodek Kolonijno-Szkoleniowy „Caritas” oraz jest to siedziba Urzędu Dziekańskiego Dekanatu Lwówek Śląski[2]. Do wczesnych lat powojennych w budynku istniała kaplica[4].

Do 2017 r. w komandorii mieściła się kawiarnia „Cafe Paris”[5]. Obecne w części budynku funkcjonuje pierogarnia „U Joanny”[6].

Zobacz też

Przypisy

Media użyte na tej stronie

Lwówek Śląski location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lwówek Śląski, Poland, location maps
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Obiekt zabytkowy.svg
Ikona ze wzoru znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
Coat of arms of the Sovereign Military Order of Malta (variant).svg
Autor: Mathieu CHAINE, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of arms of the Sovereign Military Order of Malta
Lwówek Ślaski Komandoria2.JPG
Komandoria Joanitów. Kartusze herbowe.
Lwówek Śląski, ul. Kościelna 28, widok od pd..JPG
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Lwówek Śląski, komandoria joannitów, ob. dom mieszkalny, 1728, 1760