Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim
 | Ten artykuł od 2019-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
 nr rej. 799/J z 24.08.1983 | |
 Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Kościelna 29 |
| Typ budynku | dawny klasztor |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje | 3 |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ukończenie budowy | 1728 |
| Ważniejsze przebudowy | 1752, 1782 |
| Zniszczono | nie |
Położenie na mapie Lwówka Śląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Lwówek Śląski") | |
 51°06′40,4352″N 15°34′56,4326″E/51,111232 15,582342 | |
Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim (Dom Parafialny Ośrodek Kolonijno-Szkoleniowy „Caritas”, daw. Szpital świętej Jadwigi) – zabytkowa komandoria joannitów w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w Lwówku Śląskim przy ul. Kościelnej 29. Obiekt został wybudowany w 1728 r. w barokowym stylu przez miejscowego komtura zakonu, hr. Jana Józefa von Götzen w miejscu poprzedniej, renesansowej komandorii, o czym świadczy barokowy portal z kartuszem herbowym z 1728 r.[1]
Historia
Historia powstania zakonu joannitów, zwani też kawalerami maltańskimi lub szpitalnikami, sięga XI wieku. Pierwotnie było to bractwo świeckie zajmujące się chorymi pielgrzymami w hospicjum w Jerozolimie, które później przekształciło się w regularny zakon rycerski, wzorujący się na templariuszach. Joannici swoje domy zakonne nazywali komandoriami, termin ten odnosił się również do dóbr do nich należących. Okres między XVI i końcem XVIII w. to czas dynamicznego rozwoju zakonu. Według szacunków, w tamtym okresie joannici posiadali kilka tysięcy domów zakonnych w całej Europie[2].
W 1281 roku joannitów ze Strzegomia do Lwówka Śląskiego sprowadził władca księstwa lwóweckiego – Bernard Zwinny. To dzięki jego działaniom zakonnicy otrzymali pod opiekę tworzące się uzdrowisko w Cieplicach, leżące w obrębie księstwa[3].
Data wybudowania komandorii w Lwówku Śląskim nie jest dokładnie znana, wiadome natomiast są daty przebudowy tego budynku, a informacji o tym dostarczają kartusze herbowe. Pierwszej przebudowy klasztoru dokonano w 1728 r. z inicjatywy miejscowego komandora zakonu hrabiego Jana Józefa von Götzen. Po pożarze w 1752 r. wznowiono prowadzenie prac, jednak obecny, barokowy wygląd budowla zawdzięcza remontowi z 1782 r. upamiętnionego znajdującym się nad oknem I piętra kartusza hrabiego Józefa Wengerskiego, składającego się z herbu, krzyża i orderu joannitów.
Wielokrotne przebudowy budynku zagłuszyły renesansowe pochodzenie komandorii. Budowla oraz przyległe dobra znajdowały się w posiadaniu joannitów właściwie od momentu powstania aż do 1810 r., czyli do kasaty tego zakonu i sekularyzacji Prus – kasacji dóbr zakonnych. Niedługo po tych wydarzeniach, komisarz pruski sprzedał majątek i nowym właścicielem dawnej komandorii stał się kupiec żydowski Dawid Meier Löwenberg.
W czasie wojen napoleońskich, 23 maja 1813 r., w budynku dawnej komandorii kwaterował car Rosji Aleksander I. W tym okresie, w budynku przebywali także generałowie i oficerowie sztabowi wojsk napoleońskich. Od 1860 r. budynek zakonu służył jako Szpital św. Jadwigi w którym pracowały siostry Boromeuszki sprowadzone z Trzebnicy. Na początku XX w. budynek odrestaurowano i przekształcono w katolickie przedszkole istniejące aż do 1945 r. Po wojnie ten dawny dom zakonny wykorzystywany był przez parafię Wniebowzięcia NMP m.in. do prowadzenia lekcji religii. Obecnie mieści się tu Ośrodek Kolonijno-Szkoleniowy „Caritas” oraz jest to siedziba Urzędu Dziekańskiego Dekanatu Lwówek Śląski[2]. Do wczesnych lat powojennych w budynku istniała kaplica[4].
Do 2017 r. w komandorii mieściła się kawiarnia „Cafe Paris”[5]. Obecne w części budynku funkcjonuje pierogarnia „U Joanny”[6].
Zobacz też
- Klasztor Franciszkanów w Lwówku Śląskim
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lwówku Śląskim
- Kaplica św. Krzyża w Lwówku Śląskim
Przypisy
- ↑ Dom Parafialny (dawna komandoria Joannitów), ul. Kościelna, Lwówek Śląski – polska-org.pl, polska-org.pl [dostęp 2019-07-18].
- ↑ a b Lwówek Śląski – Barokowa, dawna komandoria joannitów (1728). Atrakcje turystyczne Lwówka Śląskiego. Ciekawe miejsca Lwówka Śląskiego, polskaniezwykla.pl [dostęp 2019-07-18].
- ↑ Schaffgotschowie w Zakonie Maltańskim, Jelonka.com [dostęp 2019-07-18] (pol.).
- ↑ Żebracy i pielęgniarze, legnica.gosc.pl [dostęp 2019-07-18].
- ↑ Cafe Paris | Lwówek Śląski, Smaki Dolnego Śląska [dostęp 2019-07-18].
- ↑ Pierogarnia U Joanny Joanna Kuźniarz, Lwówek Śląski ✦ Restauracje ✦ Panorama Firm, panoramafirm.pl [dostęp 2019-07-18] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lwówek Śląski, Poland, location maps
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa dolnośląskiego
Ikona ze wzoru znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
.svg)
Autor: Mathieu CHAINE, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of arms of the Sovereign Military Order of Malta
Komandoria Joanitów. Kartusze herbowe.
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Lwówek Śląski, komandoria joannitów, ob. dom mieszkalny, 1728, 1760