De Grote Donorshow

De Grote Donorshow
Gatunek

Reality show

Kraj produkcji

Holandia

Oryginalny język

niderlandzki

Produkcja
Produkcja

Endemol

Pierwsza emisja
Data premiery

1 czerwca 2007

Stacja telewizyjna

BNN

De Grote Donorshow (Wielki Show Dawcy) – reality show, wyemitowany w Holandii 1 czerwca 2007 roku, w którym widzowie mogli głosować za pomocą SMS-ów (dochód z nich miał być przeznaczony na Holenderski Instytut Nerek[1]), komu śmiertelnie chora 37-letnia kobieta powinna oddać swoją nerkę do przeszczepu. Program ten, emitowany w publicznej holenderskiej stacji BNN, okazał się mistyfikacją (pod koniec programu prezenter Patrick Lodiers przyznał, że chora na raka jest aktorką, chociaż oczekujący na organy uczestnicy są rzeczywiście chorzy i wiedzieli, że dawczyni jest aktorką[2]), przez co wywołał ogromne kontrowersje[3][4], w jego sprawie protestowała nawet Komisja Europejska[5]. Według telewizji BNN program miał zwrócić uwagę na problem niedoboru organów do przeszczepów[2].

Pochodzenie

Bart de Graaff (zm. 2002), założyciel telewizji BNN, zmarł w wieku 35 lat z powodu nowotworu nerki, po bezskutecznym rocznym oczekiwaniu na przeszczep. W studiu, w którym odbył się program, znajdowały się jego zdjęcia (Zobacz zdjęcie), co wskazuje, iż był on inspiracją dla powstania programu.

Krytyka i reakcje

Przed emisją programu

Już przed emisją program wzbudził ogromne kontrowersje. Premier Holandii, Jan Peter Balkenende, stwierdził, że program jest nieetyczny i zaszkodzi transplantologii oraz wizerunkowi kraju za granicą[2][6]. Joop Atsma, członek Tweede Kamer (odpowiednik polskiego sejmu) z ramienia partii Christen-Democratisch Appèl starał się o zakaz emisji programu, jednak bezskutecznie[7]. Minister kultury Holandii, Ronald Plasterk, twierdził iż z powodu elementu konkurencji program jest nieetyczny, mimo to, cytując holenderskie prawo, stwierdził, iż emisja programu nie może być zakazana[8]. Przed emisją De Grote Donorshow Holenderski Instytut Nerek stwierdził, że program uwydatni problem niedoboru organów, ale zdaje sobie sprawę, że jego charakter nie znajdzie zastosowania w praktyce[9]. W oświadczeniu prasowym Instytut zaapelował do telewizji BNN o nieużywanie ich logo w logo programu (zamiast litery O w logo programu znajduje się rysunek nerki, zobacz logo), tym bardziej, że BNN nie zapytało nigdy o zgodę na to[10].

Laurens Drillich, w tamtym czasie prezes BNN, bronił programu i twierdził, że telewizja chce zaszokować ludzi i zwrócić uwagę na problem niedoboru organów do przeszczepów.

Oczywiście zgadzamy się, że to ma zły smak, ale uważamy, że rzeczywistość ma jeszcze gorszy smak. Mam na myśli to, że w Holandii jest coraz gorzej z dawstwem organów. My - BNN - mieliśmy kogoś, kto założył tę stację, potrzebował nerki, był na liście biorców i wkrótce potem, w wieku 35 lat, zmarł. Miało to miejsce pięć lat temu, a od tamtego czasu sytuacja w Holandii wygląda jeszcze gorzej,[11]

Po emisji programu

W oświadczeniu prasowym po programie dyrektor Endemol, Paul Römer, powiedział:

Nie chcemy być źle zrozumiani, nigdy nie zrobiłbym programu takiego jak De Grote Donorshow w rzeczywistości. Bardzo dobrze rozumiem masowe oburzenie, ale mam również nadzieję, że ludzie zrozumieją, dlaczego to zrobiliśmy. Było to konieczne, aby problem niedoboru dawców znalazł się na politycznej agendzie. Wzywam wszystkich do [...] wypełnienia formularza dawcy[12].

Ronald Plasterk powiedział prasie, że teraz uważa, iż program był fantastycznym pomysłem i wielkim osiągnięciem[13]. Joop Atsma nazwał program "pozbawionym smaku" i oznajmił, że nie uważa, by pomógł on w rozwiązaniu problemu[14].

Już kilka godzin po zakończeniu emisji telewizja BNN otrzymała SMS-y od ponad 12000 widzów, którzy zadeklarowali się im, że wypełnią formularz dawcy. Po dniu od emisji w całej Holandii wypełniono około 30000 formularzy, po dwóch - 50000, a oczekuje się, że będzie ich jeszcze więcej. Miesiąc po emisji programu zarejestrowano jeszcze 7300 nowych dawców[15].

Moment roku w telewizji holenderskiej

12 stycznia 2008 roku scena, podczas której Patrick Lodiers ogłasza, że program był mistyfikacją, została wybrana momentem roku 2007 w telewizji holenderskiej. Podczas komunikatu Laurens Drillich powiedział:

Program był wyemitowany w czerwcu, dziś jest styczeń. Holenderscy politycy obiecali, że sprawa niedoboru dawców znajdzie się na agendzie. Ciągle czekamy na reakcję[16].

Przypisy

Linki zewnętrzne