Deborah Kerr

Deborah Kerr

Deborah Kerr (1973)
Imię i nazwisko	Deborah Jane Trimmer
Data i miejsce urodzenia	30 września 1921 Glasgow
Data i miejsce śmierci	16 października 2007 Botesdale
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Tony Bartley (1945–1959; rozwód) Peter Viertel (1960–2007; jej śmierć)
Lata aktywności	1937–1986

Deborah Kerr (właśc. Deborah Jane Trimmer; ur. 30 września 1921 w Glasgow, zm. 16 października 2007 w Botesdale) – szkocka aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna. Odniosła sukces w Hollywood, gdzie była jedną z większych gwiazd lat 50. i 60. XX wieku, występując m.in. u boku Clarka Gable’a, Spencera Tracy’ego, Cary’ego Granta czy Roberta Mitchuma.

Do historii kina przeszła jej miłosna scena na plaży z Burtem Lancasterem z filmu Stąd do wieczności (1953) Freda Zinnemanna. Pamiętana jest również z roli Ligii w hollywoodzkiej wersji Quo Vadis (1951) Mervyna LeRoya oraz z postaci guwernantki dzieci króla Syjamu z musicalu Król i ja (1956) Waltera Langa^[1]. Sześciokrotnie nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki. Laureatka Honorowego Oscara za całokształt twórczości artystycznej (1994)^[2].

Życiorys

Młodość

Urodziła się 30 września 1921 w Glasgow jako jedyna córka Kathleen Rose (z domu Smale) i kpt. Arthura Charlesa Kerr Trimmera, architekta marynarki wojennej, inżyniera budownictwa oraz weterana i pilota I wojny światowej, podczas której stracił nogę. Trimmer i Smale pobrali się 21 sierpnia 1919 w Lydney, rodzinnym mieście Smale^[3]. Utrata nogi podczas bitwy nad Sommą odbiła się na zdrowiu mężczyzny, prowadząc do gruźlicy i jego śmierci w 1937^[4].

Pierwsze dwa lata swojego życia Deborah spędziła w mieście Helensburgh, gdzie jej rodzice mieszkali z dziadkami. Kerr miała młodszego brata Edmunda, który został dziennikarzem. Zmarł w wypadku drogowym w 2004 roku. Miał wówczas 78 lat^[3][5].

W wieku siedmiu lat została zapisana do przedszkola z internatem St. Martha's Kindergarten w Bramley. Ze względu na dużą odległość od miejsca zamieszkania, do domu wracała tylko na weekendy. W 1932 rozpoczęła naukę w Northumberland House Boarding School w Bristolu, gdzie jej ciotka Phyllis Jane Smale uczyła aktorstwa i dykcji^[6]. W 1937 Phyllis Jane, wówczas aktorka radiowa w Bristol's Broadcasting Service, wraz ze swoją przyjaciółką Lally Cuthbert-Hicks założyły Hicks-Smale Drama School w Bristolu, do której uczęszczała Deborah. Dziewczyna mieszkała wówczas z matką, bratem i babcią w domu w Weston-super-Mare, pokonując w drodze do szkoły 20 mil dziennie. Tam, oprócz aktorstwa, uczyła się baletu, dykcji i uczęszczała na lekcje dobrego wychowania^[7].

Teatr i wczesna kariera aktorska

Debiut sceniczny zanotowała w tym samym roku w pantomimie Harlequin and Columbine w reżyserii Phyllis Jane, odgrywając rolę tytułowej Harlequin. Po przedstawieniu w teatrze Knightstone Pavilion w Weston-Super-Mare, została zarekomendowana przez jednego z widzów Ninette de Valois, kierującej szkołą baletową w Sadler's Wells Theatre. Deborah została przyjęta do szkoły zdobywając stypendium. Po kilku tygodniach zdała sobie sprawę, że bycie profesjonalną tancerką nie jest tym, czego oczekiwała^[7]. Pomimo tego w marcu 1938 zadebiutowała w Sadler's Wells Theatre jako członkini corps de ballet w przedstawieniu Prometheus^[8].

W 1938 zrezygnowała z kariery baletnicy na rzecz aktorstwa argumentując, że to aktorska część baletu jest jej najbliższa^[9]. Po rekomendacji przyjaciela z powodzeniem wzięła udział w przesłuchaniu do Open Air Theatre w Regent’s Park i wkrótce zagrała małą rolę taneczną w produkcji Much Ado about Nothing z 1939. Podczas przedstawienia Pericles w 1939 została zauważona przez agenta filmowego Johna Gliddona. Po wybuchu II wojny światowej i zamknięciu teatru była zmuszona do powrotu do matki w Weston-super-Mare. Po ponownym przybyciu do Londynu, zachęcona przez dyrektora Open Air Theatre Roberta Atkinsa, zgodziła się na 5-letni kontrakt, w którego trakcie miała wystąpić w 2 filmach rocznie a jej agentem został Gliddon^[10].

Na dużym ekranie zadebiutowała rolą dziewczyny sprzedającej papierosy w jednej scenie filmu Contraband (1940) w reżyserii Michaela Powella, ostatecznie wyciętej ze względów ekonomicznych^[10]. Do rozjaśnienia włosów naturalnie ciemnorudą Deborah namówiła Sonia Carol, pracownica Gliddona, motywując to preferencjami agentów castingowych. Do nowej serii zdjęć reklamowych pozowała już z jasnorudymi włosami^[11].

W 1941 otrzymała angaż w filmie Major Barbara (1941) Gabriela Pascala, węgierskiego producenta filmowego i reżysera. Istnieją dwie prawdopodobne wersje opisujące pierwsze spotkanie Deborah i Pascala. Według pierwszej, opowiedzianej przez samą Deborah, poznali się w Mayfair Hotel, przy okazji lunchu aktorki z Sonią Carol. Przy sąsiednim stole siedział wpatrzony w Deborah Pascal. W pewnym momencie podszedł do kobiet, zapytał Kerr, czy ta jest aktorką i zasugerował, że powinna nosić rozpuszczone włosy: „powinnaś nosić włosy opadające na ramiona. Tak upięte sprawiają, że ​​wyglądasz jak kokota!”. Gdy ta pospiesznie je rozpinała, reżyser zebrał dane kontaktowe od Carol^[11].

Druga wersja opowiedziana przez żonę Pascala zmienia miejsce spotkania na Savoy Grill, modną restaurację w hotelu Savoy, gdzie Pascal był na lunchu ze swoim przyjacielem Richardem Nortonem. W trakcie rozmowy powiedział Nortonowi, że potrzebuje niewinnej dziewczyny o uduchowionej twarzy do zagrania roli młodej pracowniczki Armii Zbawienia w jego kolejnym filmie. Rozejrzawszy się po jadalni, zauważył Kerr i podszedł do jej stolika. W trakcie rozmowy poprosił Deborah o wyrecytowanie Ojcze nasz. Będąc pod wrażeniem, zaprosił ją na przesłuchanie do najnowszego filmu^[12].

Aby przygotować się do roli, zgłosiła się anonimowo na ochotnika do Armii Zbawienia. Jak wspominała po latach, to doświadczenie pomogło jej w ukształtowaniu postaci nieśmiałej, ale szczerej Jenny Hill^[13]. Film miał premierę w Nassau na Bahamach, gdzie Pascal chciał stworzyć studio filmowe. Ekstrawagancja i temperament reżysera oraz niemiecki blitz przeciągnęły czas produkcji z planowanych 10 tygodni do 6 miesięcy oraz podwoiły koszty produkcji. Film otrzymał mieszane oceny od krytyków i przyniósł stratę^[14].

Status gwiazdy

Do Hollywood przeniosła się w 1947. Zawarła tam kontrakt z wytwórnią MGM. Pierwszą nominację do Oscara zdobyła za rolę alkoholiczki w filmie Edward, mój syn (1949). Grała również w teatrach na nowojorskim Broadwayu.

Pod koniec lat 60. zrezygnowała z aktorstwa kinowego. Stwierdziła, że jest w nim za dużo seksu i przemocy. Po tej deklaracji raz tylko pojawiła się w filmie kinowym. Występowała jedynie w teatrze i w telewizji.

W 1997 uzyskała tytuł szlachecki Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego. Przez lata mieszkała w Szwajcarii oraz w hiszpańskiej Marbelli. Gdy wykryto u niej chorobę Parkinsona^[15], a jej stan zaczął się pogarszać, powróciła do Anglii^[16].

Życie prywatne

Była dwukrotnie zamężna. Pierwszy raz z pilotem RAFu i producentem filmowym Tonym Bartleyem (ślub 28 listopada 1945; rozwód w 1959), z którym miała dwie córki: Melanie Jane (ur. 27 grudnia 1947) i Francescę Ann (ur. 20 grudnia 1951). Kolejne małżeństwo zawarła 23 lipca 1960 z pisarzem i scenarzystą Peterem Viertelem, z którym była aż do śmierci. Miała troje wnucząt.

Zmarła w wieku 86 lat w Botesdale w hrabstwie Suffolk. Pochowano ją na wiejskim cmentarzu w Alfold w hrabstwie Surrey.

Filmografia

Deborah Kerr w filmie Juliusz Cezar (1953)

• 1941 – Major Barbara jako Jenny Hill
• 1941 – Love on the Dole jako Sally Hardcastle
• 1942 – Penn of Pennsylvania jako Guglielma Springelt
• 1942 – Hatter’s Castle jako Mary Brodie
• 1942 – The Day Will Dawn jako Kari Alstead
• 1943 – Życie i śmierć pułkownika Blimpa jako Edith Hunter
• 1945 – Perfect Strangers jako Catherine Wilson
• 1946 – Tajemniczy nieznajomy jako Bridie Quilty
• 1947 – Czarny narcyz jako siostra Clodagh
• 1947 – Handlarze jako Kay (Francis X.) Dorrance
• 1947 – If Winter Comes jako Nona Tyber
• 1949 – Mój syn Edward jako Evelyn Boult
• 1950 – Kopalnie króla Salomona jako Elizabeth Curtis
• 1950 – Uwierz mi, proszę jako Alison Kirbe
• 1951 – Quo Vadis jako Ligia
• 1952 – Więzień Zendy jako Flavia
• 1952 – Thunder in the East jako Joan Willoughby
• 1953 – Stąd do wieczności jako Karen Holmes
• 1953 – Juliusz Cezar jako Portia
• 1953 – Młoda Bess jako Catherine Parr
• 1953 – Żona moich marzeń jako Priscilla
• 1955 – Koniec romansu jako Sarah Miles
• 1956 – Herbata i współczucie (Tea and Sympathy) jako Laura Reynolds
• 1956 – The Proud and Profane jako Lee Ashley
• 1956 – Król i ja jako Anna Leonowens
• 1957 – Urlop na lądzie jako Gwinneth Livingston
• 1957 – Bóg jeden wie, panie Allison jako siostra Angela
• 1957 – Niezapomniany romans jako Terry McKay
• 1958 – Witaj, smutku jako Anne Larson
• 1958 – Osobne stoliki jako Sibyl Rayton Bell
• 1959 – Count Your Blessings jako Grace Allingham
• 1959 – Ukochany niewierny jako Sheilah Graham
• 1959 – Podróż jako lady Diana Ashmore
• 1960 – Cudze chwalicie jako Hilary Rhyall
• 1960 – Obieżyświaty jako Ida Carmody
• 1961 – Nagie ostrze jako Martha Radcliffe
• 1961 – W kleszczach lęku jako pani Giddens
• 1964 – Noc iguany jako Hanna Jelkes
• 1964 – The Chalk Garden jako panna Madrigal
• 1965 – La verifica incerta
• 1965 – Małżeństwo na rozdrożu jako Valerie Edwards
• 1966 – Oko diabła jako Catherine de Montfaucon
• 1967 – Casino Royale jako agent Mimi (znana jako lady Fiona McTarry)
• 1968 – Prudence and the Pill jako Prudence
• 1969 – Cyrk straceńców jako Elizabeth Brandon
• 1969 – Układ jako Florence Anderson
• 1982 – Świadek oskarżenia jako siostra Plimsoll
• 1984 – Kariera Emmy Harte jako Emma Harte
• 1985 – Spotkanie po latach jako Sally Wells
• 1985 – The Asam Garden jako Helen
• 1986 – Spadkobiercy Emmy Harte jako Emma Harth

Nagrody

• Złoty Glob 1957: Król i ja (najlepsza aktorka w komedii lub musicalu)

Przypisy

Bibliografia

• Michelangelo Capua: Deborah Kerr: A Biography. Jefferson: McFarland, 2014. ISBN 978-0-7864-5882-0. (ang.).
• Sarah Street: Deborah Kerr. British Film Institute, 2018. ISBN 978-1844576753. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Deborah Kerr w bazie IMDb (ang.)
• Deborah Kerr w bazie Filmweb