Dekanat Karwina
 Dekanat na mapie diecezji | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dziekan | ks. Martin Pastrňák |
| Dane statystyczne (2011) | |
| Liczba parafii | 21 |
Dekanat Karwina – jeden z 11 dekanatów tworzących diecezję ostrawsko-opawską Kościoła łacińskiego w Czechach.
Obejmuje 21 parafii i w części z nich prowadzone są msze w języku polskim dla polskiej mniejszości[1]. Obowiązki dziekana pełni (2011) ks. Martin Pastrňák, proboszcz parafii w Orłowej.
Historia
Powstał w 1769 na terenie diecezji wrocławskiej z połączenia parafii w Karwinie i Orłowej z dekanatu Frysztat, Szonowa, Polskiej Ostrawy i Racimowa z dekanatu Frydek oraz Cierlicka z dekanatu Cieszyn[2]. W 1770 wszedł w skład wikariatu cieszyńskiego.
Według schematyzmów kościelnych z 1847 i 1848 na dekanat Jabłonków składało 7 parafii i 2 lokalie: Błedowice (z filią w Szumbarku), Karwina (filie w Stonawie i Olbrachcicach), Orłowa (z kaplicą zamkową w Dąbrowie), Polska Ostrawa (z kościołami w Gruszowie i Herzmanicach), Piotrowice (lokalia), Racimów (z filią w Rzepiszczu), Szonów (z lokalią w Pietwałdzie), Sucha (lokalia, z kaplicą w Suchej Górnej i kaplicą zamkową w Suchej Średniej), Cierlicko (z filią w Kościelcu)[3]. Większość parafii była polskojęzyczna, językiem czeskim posługiwano się w Polskiej Ostrawie i Racimowie a charakter mieszany miała lokalia w Pietwałdzie[4].
W 1919 dekanat posiadał 13 parafii i 2 lokalie[5]: Błędowice, Herzmanice, Gruszów, Karwina, Michałkowice, Sucha Średnia (lokalia), Sucha Górna, Orłowa, Pietwałd, Polska Ostrawa, Radwanice, Racimów, Szonów, Stonawa (lokalia), Cierlicko.
Po I wojnie światowej i polsko-czechosłowackim konflikcie granicznym obszar dekanatu znalazł się w granicach Czechosłowacji. Wciąż jednak podległy był diecezji wrocławskiej, pod zarządem nowej instytucji Książęco-Biskupiego Komisariatu dla Czeskiego Śląska (cz. Knížebiskupský komisariát niský a těšínský[6], nazywanym także Komisariatem Wschodniośląskim. Jego siedziba znajdowała się w Karwinie, a pierwszym komisarzem został ks. Stanislav Weissmann (1866-1946) z Morawki, który w 1922 przeprowadził się do Karwiny aby objąć funkcję dziekana[7].
W 1928 parafie Herzmanice, Gruszów, Michałkowice, Pietwałd, Radwanice, Racimów, Śląska Ostrawa i Szonów zostały przejęte przez nowo utworzony dekanat śląskoostrawski[8]. Tym samym w 1938 dekanat posiadał już tylko 7 parafii[9]: Błędowice, Sucha Górna, Karwina, Orłowa, Sucha Średnia, Stonawa, Cierlicko.
Kiedy Polska dokonała aneksji tzw. Zaolzia w październiku 1938 powyższe parafie włączono do diecezji katowickiej, a w 1940 z powrotem diecezji wrocławskiej. W międzyczasie przyłączono parafię Pietwałd z dekanatu śląskoostrawskiego oraz Domasłowice z dekanatu frydeckiego, tak więc dekanat karwiński w 1940 składał się z 9 parafii[10]: Błędowice, Domasłowice, Karwina, Sucha Średnia, Sucha Górna, Orłowa, Pietwałd, Stonawa, Cierlicko. W 1947 obszar ten wyjęto ostatecznie spod władzy biskupów wrocławskich i utworzono Apostolską Administraturę w Czeskim Cieszynie podległą Watykanowi. W 1963 r. do dekanatu włączono kolejne parafie dawnego dekanatu Frysztat w tym należącą wcześniej do dekanatu wodzisławskiego parafię w Boguminie. W 1978 obszar Administratury podporządkowany został archidiecezji ołomunieckiej. W 1996 powstała diecezja ostrawsko-opawska, do której odtąd należy dekanat karwiński.
Parafie
Na terenie dekanatu znajdują się następujące parafie[1]:
- Nowy Bogumin: Parafia Najświętszego Serca Pana
- Stary Bogumin: Parafia Narodzenia Panny Maryi
- Cierlicko: Parafia św. Wawrzyńca
- Czeski Cieszyn: Parafia Boskiego Serca Pana
- Dziećmorowice: Parafia św. Marii Magdaleny
- Lutynia Dolna: Parafia św. Jana Chrzciciela
- Dąbrowa: Parafia św. Jadwigi
- Hawierzów: Parafia św. Anny
- Hawierzów - Błędowice: Parafia św. Małgorzaty
- Hawierzów - Sucha Średnia: Parafia św. Jana Chrzciciela
- Hawierzów - Szumbark: Parafia św. Jana Bosko
- Karwina: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
- Karwina - Doły: Parafia św. Piotra
- Łąki: Parafia św. Barbary
- Olbrachcice: Parafia Świętych Piotra i Pawła
- Orłowa: Parafia Narodzenia Maryi Panny
- Piotrowice koło Karwiny: Parafia św. Marcina Biskupa
- Pietwałd: Parafia św. Henryka
- Rychwałd: Parafia św. Anny
- Stonawa: Parafia św. Marii Magdaleny
- Sucha Górna: Parafia św. Józefa
Przypisy
- ↑ a b Děkanát Karviná. [dostęp 2012-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)].
- ↑ Janusz Spyra: Śląsk Cieszyński w okresie 1653-1848. Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2012, s. 301. ISBN 978-83-935147-1-7.
- ↑ J. Spyra, 2012, s. 309
- ↑ Schematismus der Geistlichkeit des Bisthumb Breslau k. k. Oesterreichischen Antheils für das Jahr 1847. Teschen: Karl Prochaska, s. 33. (niem.).
- ↑ Handbuch des Bistums Breslau und seines Delegaturbezirks für das Jahr 1919. Breslau: Fürstbischöfliche Geheime Kanzlei, 1919, s. 135-137. (niem.).
- ↑ Frýdecká farnost v kontextu církevně-správního vývoje Slezska. svatojanskavez.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)]. (cz.)
- ↑ Józef Szymeczek: Życie religijne. W: Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945. Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2015, s. 401. ISBN 978-83-935147-5-5.
- ↑ Handbuch des Bistums Breslau und seines Delegaturbezirks für das Jahr 1928. Breslau: Fürstbischöfliche Geheime Kanzlei, 1928, s. 142-143. (niem.).
- ↑ Handbuch des Erzbistums Breslau für das Jahr 1938. Breslau: Kanzlei der Erzbischöflichen Kurie, 1938, s. 129. (niem.).
- ↑ Handbuch des Erzbistums Breslau für das Jahr 1940. Breslau: Fürstbischöfliche Geheime Kanzlei, 1940, s. 82-83. (niem.).
Media użyte na tej stronie
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Diecezja ostrawsko-opawska - dekanat Karwina
Autor: Richard Zoban, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Coat of arms of Ostrava-Opava Diocese, Czech Republic