Dekret Temistoklesa

Stela z dekretem Temistoklesa

Dekret Temistoklesa – starożytna inskrypcja odnoszącą się do wydarzeń wojny grecko-perskiej w roku 480 p.n.e., znajdująca się na odnalezionej w 1959 roku marmurowej steli.

Stelę odkrył w 1959 roku w Trojzenie na Peloponezie, kilka kilometrów od wybrzeża Zatoki Sarońskiej, profesor University of Pennsylvania Michael Jameson. Została ona wykopana kilka lat wcześniej z ziemi przez miejscowego rolnika, który użył jej do budowy progu. W 1960 roku Jameson opublikował tekst inskrypcji wraz z tłumaczeniem i opracowaniem[1]. Obecnie zabytek znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Archeologicznego w Atenach.

Inskrypcja zawiera treść dekretu w sprawie ewakuacji Attyki i mobilizacji floty w obliczu nadciągającej armii perskiej[2]. Autentyczność steli od chwili jej odkrycia budzi poważne zastrzeżenia wśród badaczy, przypuszczalnie nie jest to oryginalny dokument z czasów wojny perskiej, lecz jego o wiele późniejsza przeróbka bądź swobodne nawiązanie. Zgodnie ze świadectwem Demostenesa, dekret wydany przez Temistoklesa przywołał w jednej ze swoich mów wygłoszonych w 347 roku p.n.e. Ajschines. Język inskrypcji jest jednak zdaniem filologów bardziej charakterystyczny dla IV/III niż V wieku. Jej treść częściowo kłóci się z relacją Herodota na temat ateńskiej strategii (VII, 144). Ponadto w czasach wojny perskiej nie było jeszcze zwyczaju spisywania tego typu dokumentów na marmurze. Zdaniem krytyków stela z Trojzeny jest najprawdopodobniej późniejszym nawiązaniem do oryginalnego dokumentu, poddanym obróbce literackiej lub w ogóle zafałszowanym w stosunku do rzeczywistego przebiegu wydarzeń[1][3].

Przypisy

  1. a b John V. A. Fine: The Ancient Greeks. A Critical History. Cambridge: Harvard University Press, 1983, s. 305-308.
  2. Ancient Greece. From the Archaic Period to the Death of Alexander the Great. edited by Kathleen Kuiper. New York: Britannica Educational Publishing, 2011, s. 76-77.
  3. Oswyn Murray: Narodziny Grecji. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 382-386.

Media użyte na tej stronie

EPMA-13330-Themistocle decree-2.JPG
Autor:
NieznanyUnknown artist
, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Decree of Themistocles found in Damalas of Trezene concerning the evacuation of the Athenians and the naval defense of the city before the Battle of Salamis in 480 BC. B.C. Copy of the 3rd century BC. B.C.