Delejów

Delejów
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Rejon

halicki

Powierzchnia

11,326 km²

Populacja (2001)
• liczba ludności
• gęstość


473
41,76 os./km²

Nr kierunkowy

+380 03431

Kod pocztowy

77173

Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Delejów”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia49°06′21″N 24°52′01″E/49,105833 24,866944
Portal Ukraina

Delejów (ukr. Делієве, czyt.Delijewe) – wieś w rejonie halickim obwodu iwanofrankiwskiego.

Wieś położona była w ziemi halickiej, należała do klucza marjampolskiego księżnej Anny Jabłonowskiej[1]. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Delejów w powiecie stanisławowskim województwa stanisławowskiego. Wieś liczy 473 mieszkańców.

Historia

W 1427 właściciel wsi Jan Koła (lub Kola), stolnik królowej Zofii Holszańskiej, przyszły kasztelan halicki ufundował i uposażył tutaj kościół parafialny[2]. Według rejestru podatkowego w 1515 we wsi znajdowały się: kościół, młyn i 6 pół (ok. 150 ha) ziemi uprawnej[3].

Miały tutaj miejsce zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na polskiej ludności cywilnej w okresie II wojny światowej. W kwietniu 1944 nacjonaliści ukraińscy obrabowali i spalili dwór i około 290 gospodarstw polskich oraz zamordowali 48 Polaków[4].

Wygląd wsi przed II wojną światową

Delejów nie posiadał ulic jako takich. Główna ulica to gościniec, przy którym znajdowały się domostwa, a zmierzając w kierunku południowym znajdowała się cerkiew, dalej dwór właściciela ziemskiego Rafała Cywińskiego. Za dworem droga wiodła do Łan, a dalej do Mariampola. Nieco na południowy zachód – Jezupol. W kierunku północno-zachodnim droga wiodła na Winniki, a dalej do Dubowiec gdzie znajdowała się stacja kolejowa.

Kościół rzymskokatolicki znajdował się w dolnej części Delejowa, na początku Dorosile, tuż nad potokiem Gniłym po jego prawej stronie. Plebania umiejscowiona była na Kolonii, położonej na zachód od dworu. Za kościołem znajdowały się „skały” gdzie wydobywano kamień[5].

Dom Ludowy

Budowę Domu Ludowego zakończono w latach 1936-37. W roku 1944 został spalony, a jego pozostałości zostały rozebrane na początku XXIw[5]. Na parterze: po lewej znajdował się sklep towarów mieszanych należący do Kółka Rolniczego; po prawej mieściła się mleczarnia. W mleczarni prowadzono skup i przetwórstwo mleka. Z tyłu znajdowała się chłodnia, w której zimą gromadzono lód wykuwany z Dniestru. Na parterze była też remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, do której należała znaczna liczba mieszkańców. Na wyposażeniu był sprzęt gaśniczy łącznie z ręczną pompą, odbywały się ćwiczenia. Na pierwszym piętrze znajdowały się biura Urzędu Gminy Zbiorowej. Z uwagi na urząd, zgodnie z przepisami na budynku musiała być na stałe wywieszona flaga Polski. Na drugim piętrze znajdował się posterunek policji. W Domu Ludowym były organizowane zabawy i imprezy kulturalne. Z inicjatywy Rafała Cywińskiego i ks. Arwońskiego powstał amatorski teatr pantomimiczny prezentujący swoje spektakle. Istniała orkiestra, odbywało się szereg konkursów[5].

Współczesność

We wsi znajduje się chlewnia ukraińsko-duńskiej firmy «Даноша» (Danosha). W 2015 pogłowie świń wynosiło 15 tysięcy, w tym w chlewni w Delejowie 4 tysiące macior. Danosha jest w grupie trzech największych producentów wieprzowiny na Ukrainie[6].

Przypisy

  1. Janina Berger-Mayerowa, Księżna Pani na Kocku i Siemiatyczach : (działalność gospodarcza i społeczna Anny z Sapiehów Jabłonowskiej), w: Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Wydział 2, Historyczno-Filozoficzny. Tom 18, Zeszyt 1, Lwów 1937, s. 336.
  2. Felix Kiryk: Kola (Colo, Koła, Koło) Jan z Dalejowa h. Junosza (zm. 1438). [W:] Polski Słownik Biograficzny. T. ХІІІ/2, zeszyt 57. Wrocław — Warszawa — Kraków, 1967, s. 285.
  3. Zródla dziejowe. T. XVIII : Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Cz. I: Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Warszawa: Skład główny u Gerberta i Wolfa, 1902, s. 172.
  4. Stanisław Żurek: 70 rocznica ludobójstwa – kwiecień 1944 (pol.). isakowicz.pl, 2014-04-12. [dostęp 2017-06-16].
  5. a b c Wieści zasłyszane od mieszkańca Delejowa (pol.). 15 stycznia 2007. [dostęp 2017-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-06)].
  6. «Даноша» увійшло до трійки найпотужніших виробників свинини в Україні

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Ivano-Frankivsk Oblast.svg
Flag of Ivano-Frankivsk Oblast, (Ukraine)
Ivano-Frankivsk location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Ивано-Франковской области с 17 июля 2020 года