Delfinek

Delfinek
Stenella[1]
J.E. Gray, 1866[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – delfinek wysmukły (S. attenuata)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

Cetartiodactyla

Podrząd

Whippomorpha

Infrarząd

walenie

Parvordo

zębowce

Nadrodzina

Delphinoidea

Rodzina

delfinowate

Rodzaj

delfinek

Typ nomenklatoryczny

Steno attenuatus J.E. Gray, 1846

Synonimy
  • Clymene J.E. Gray, 1864[3]
  • Euphrosyne J. E. Gray, 1866[4]
  • Micropia J. E. Gray, 1868[5]
  • Clymenia[a] J.E. Gray, 1868[5]
  • Prodelphinus Gervais, 1880[6]
  • Fretidelphis Iredale & Troughton, 1934[7]
Gatunki

6 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Delfinek[8] (Stenella) – rodzaj ssaka z rodziny delfinowatych (Delphinidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące we wszystkich oceanach świata[9][10][11].

Morfologia

Długość ciała dorosłych 138–280 cm, noworodków 50–120 cm; masa ciała dorosłych 63–156 kg, noworodków 5–15 kg[10]

Systematyka

Etymologia

  • Clymene (Clymenia): w mitologii greckiej Kilmene (gr. Κλυμενη Klymenē, łac. Clymene), była jedna z okeanid, córką Okeanosa i Tetydy[12]. Gatunek typowy: Delphinus euphrosyne J.E. Gray, 1846 (= Delphinus coeruleo-albus Meyen, 1833); młodszy homonim Clymene Oken, 1807 (Polychaeta).
  • Stenella: rodzaj Steno J.E. Gray, 1846 (steno); łac. przyrostek zdrabniający -ella[13].
  • Euphrosyne: w mitologii greckiej Eufrozyna (gr. Ευφροσυνη Euphrosunē) była jedną z trzech Charyt, która przewodniczyła urokowi i blaskowi życia[14]. Gatunek typowy: Delphinus euphrosyne J.E. Gray, 1846 (= Delphinus coeruleo-albus Meyen, 1833); młodszy homonim Euphrosyne Meigen, 1800 (Diptera).
  • Micropia: epitet gatunkowy Delphinus microps J.E. Gray, 1846; gr. μικρος mikros „mały”; ωψ ōps, ωπος ōpos „wygląd, oblicze”[15]. Gatunek typowy: Delphinus stenorhynchus J.E. Gray, 1866 (= Delphinus longirostris J.E. Gray, 1828).
  • Prodelphinus: łac. pro „przed”; rodzaj Delphinus Linnaeus, 1758[16]. Nowa nazwa dla Clymene J.E. Gray, 1864.
  • Fretidelphis: łac. fretum, freti „cieśnina”[17]; gr. δελφις delphis, δελφινος delphinos „delfin”[18]. Gatunek typowy: Delphinus roseiventris Wagner, 1846 (= Delphinus longirostris J.E. Gray, 1828).

Podział systematyczny

Stenella jest parafiletyczna w stosunku do Delphinus, Tursiops i Lagenodelphis co sugeruje konieczność dokładnej analizy tego kladu[9]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[9][8]:

oraz gatunek wymarły[19]:

  • Stenella rayi Whitmore & Kaltenbach, 2008

Uwagi

  1. ↑ Niepoprawna poprawka Clymene J.E. Gray, 1864.

Przypisy

  1. ↑ Stenella, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ Gray 1866 ↓, s. 213.
  3. ↑ J.E. Gray. On the Cetacea which have been observed in the seas surrounding the British Islands. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 237, 1864. (ang.). 
  4. ↑ Gray 1866 ↓, s. 214.
  5. ↑ a b J.E. Gray: Synopsis of the species of whales and dolphins in the collection of the British Museum. London: B. Quaritch, 1868, s. 6. (ang.).
  6. ↑ P. Gervais: Genre Prodelphinus. W: M. Van Beneden & P. Gervais: Ostéographie des cétacés vivants et fossiles, comprenant la description et l’iconographie du squelette et du système dentaire de ces animaux, ainsi que des documents relatifs à leur histoire naturelle. Paris: A. Bertrand, 1880, s. 604. (fr.).
  7. ↑ T. Iredale & E.L.G. Troughton. A check-list of the Mammals recorded from Australia. „The Australian Museum Memoir”. 6, s. 65, 1934. (ang.). 
  8. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 189. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  9. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 298–300. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  10. ↑ a b J. Wang, K. Riehl & S. Dungan: Family Delphinidae (Ocean Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 509. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
  11. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Stenella. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-04]. (ang.).
  12. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 192.
  13. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 644.
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 278.
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 422.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 568.
  17. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 92.
  18. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 69.
  19. ↑ F.C. Whitmore Jr. & J.A. Kaltenbach. Neogene Cetacea of the Lee Creek Phosphate Mine, North Carolina. „Virginia Museum of Natural History Special Publication”. 14, s. 223, 2008. (ang.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.