Della Scala

Herb rodu della Scala

Della Scala, albo Scaligeri – ród magnacki, który panował w Weronie przez sto dwadzieścia pięć lat, od 1262 do 1387. Za czasów Mastino I della Scala forma rządów w Weronie przeszła od komuny średniowiecznej do signorii, chociaż właściwe przejęcie władzy nastąpiło za jego brata, Alberto. Czasy Cangrande I to okres największej świetności i potęgi Werony. Panowanie rodu della Scala w Weronie zbiegło się z konfliktem między Gwelfami i Gibelinami. Władcy Werony starali się wykorzystać go do osiągnięcia swoich celów, dlatego sprzymierzali się zazwyczaj z Gibelinami, a Cangrande I uznawany był nawet za przywódcę Ligi Gibelinów.

Historia

Najdalszy zasięg posiadłości rodu della Scala. (1336)

Pierwsi della Scala, którzy mieszkali w Weronie już w XI w., wywodzili się być może od rodu szlacheckiego z Scalemburga, albo, co bardziej prawdopodobne, od Jacopo Fico, rzemieślnika wyrabiającego drabiny. To tłumaczyłoby etymologię nazwiska (wł. la scala - drabina). Bardziej pewne informacje istnieją dopiero w odniesieniu do Jacopino della Scala, kupca handlującego wełną, ojca Mastino I. Jego syn, Mastino, nie był ani szczególnie bogaty, ani nie posiadał tytułu szlacheckiego, ale był zręczny w polityce, wiarygodny i przede wszystkim zabiegał o pokój. Było to ważne dla Werończyków, którzy dopiero co doświadczyli krótkiej lecz krwawej walki za czasów władzy Ezzelino III da Romano. Za zgodą Ezzelino został on podestą Cerei, a w 1259 podestą Werony. W 1262 Mastino został mianowany Capitano del popolo (Kapitanem Ludu)[1]. W rzeczywistości stał się faktycznym władcą Werony. Jego następcą został brat Alberto. Szczyt swej potęgi osiągnęła Werona za panowania Cangrande I della Scala, który rządził od 1308 do 1311 wraz z bratem Alboino, a od 1308 do 1329 sam. Za zdobyczami terytorialnymi i bogactwami napłynęły do miasta również wartości kulturalne. Stało się ono siedzibą artystów, naukowców oraz polityków, którzy szukali tu azylu. Gościł tu między innymi Dante, gdy został wygnany z Florencji. W XVII pieśni Boskiej komedii poświęcił on wzmiankę władcy Werony, z którym wiązał nadzieję na zjednoczenie Włoch. Następcy Cangrande - Alboino II i Mastino II poprzez złe posunięcia polityczne weszli w konflikt z Wenecją, co przyczyniło się do osłabienia Werony. Następnie państwo Scaligerich dostało się pod wpływ Mediolanu rządzonego wówczas przez Bernabò Viscontiego, a konflikt z koalicją Viscontich, Carraresich, d’Este i Gonzagów położył kres władzy rodu della Scala. W 1387 rządzący Mediolanem Gian Galeazzo Visconti zajął dużą część terytorium rządzonego przez Scaligerich, a ostatni z nich, Antonio, został wygnany z Werony i musiał szukać schronienia w Ferrarze u swego teścia. Skończył się okres panowania rodu della Scala. W 1406 Wenecja definitywnie zawładnęła Weroną[2]. Większość członków panującej dotąd rodziny uciekła do Bawarii, gdzie nazwisko ich zostało zmienione, a właściwie przetłumaczone na niemiecki. Odtąd nazywali się Von Der Leiter. Ta gałąź rodu wymarła ok. 1580. Nieliczni Della Scala, którzy pozostali w Italii, przetrwali do XVII w. 10 października 1598 zmarł Giovanni Teodorico della Scala, a na jego grobie umieszczono napis: ostatni z potomków panów della Scala zmarł w wieku 27 lat nie pozostawiwszy żadnego dziedzica[3].

Genealogia rodu

Jacopino (†1215)
│
├─>Mastino I (†1277), podesta Cerei i Werony, Kapitan Ludu, a następnie władca Werony
│
└─>Alberto (†1301), podesta, później władca Werony (1277-1301)
   │
   ├─>Bartolomeo (†1304), władca Werony i Vicenzy 
   │
   ├─>Alboino (1306-1352), władca Werony i Wicenzy
   │  │
   │  ├─>Alboino II (1306-1352), władca Werony i Vicenzy (wraz z bratem)
   │  │ 
   │  └─>Mastino II (1308-1351), władca Werony i Vicenzy (wraz z bratem)
   │     │
   │     ├─>Beatrice Regina (1333-1384), żona Bernabò Viscontiego, władcy Mediolanu
   │     │
   │     ├─>Cangrande II (1332-1359), władca Werony i Vicenzy (wraz z bratem)
   │     │
   │     ├─>Cansignorio (1340-1375), władca Werony i Vicenzy (wraz z bratem)
   │     │  │
   │     │  ├─>Bartolomeo II, władca Werony i Vicenzy
   │     │  │ 
   │     │  └─>Antonio, ostatni władca Werony i Vicenzy
   │     │
   │     ├─>Paolo Alboino (1343-1375), władca Werony i Vicenzy
   │     │ 
   │     └─>Verde (†1394), żona Mikołaja II d’Este, władcy Ferrary
   │
   └─>Cangrande I (1291-1329), władca Werony i Vicenzy

Przypisy

Media użyte na tej stronie

Stemma della Scala.svg
Stemma della casata degli Scaligeri, versione normale
Scaligeri1336.png
Territori controllati dalla Signoria veronese degli Scaligeri nel 1336, nel momento di massima espansione.