Delosperma
Delosperma cooperi | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | delosperma |
Nazwa systematyczna | |
Delosperma N. E. Brown Gard. Chron. ser. 3. 78: 412. 21 Nov 1925 |
Delosperma[3] (Delosperma N. E. Brown) – rodzaj roślin należący do rodziny pryszczyrnicowatych (przypołudnikowatych). Obejmuje 170 gatunków występujących w południowej i wschodniej Afryce, na Madagaskarze i na Półwyspie Arabskim, jako rośliny zawleczone i zdziczałe rosną na obszarach o ciepłym klimacie[4].
Systematyka
Należy do rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae), rzędu goździkowców (Caryophyllales) w obrębie dwuliściennych właściwych. W obrębie goździkowatych należy do podrodziny Ruschioideae plemienia Ruschiae[5].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), rodzina pryszczyrnicowate (Aizoaceae F. Rudolphi), rodzaj (Delosperma N. E. Brown[6].
- Wykaz gatunków[4]
- Delosperma abbottii van Jaarsv.
- Delosperma aberdeenense (L.Bolus) L.Bolus – delosperma aberdeńska[3]
- Delosperma abyssinicum (Regel) Schwantes – delosperma abisyńska[3]
- Delosperma acocksii L.Bolus
- Delosperma acuminatum L.Bolus
- Delosperma adamantinum Niederle
- Delosperma adelaidense Lavis
- Delosperma aereum (L.Bolus) L.Bolus
- Delosperma affine Lavis
- Delosperma algoense L.Bolus
- Delosperma aliwalense L.Bolus
- Delosperma alpinum (N.E.Br.) S.A.Hammer & A.P.Dold
- Delosperma alticola L.Bolus
- Delosperma angustifolium L.Bolus
- Delosperma angustipetalum Lavis
- Delosperma annulare L.Bolus
- Delosperma appressum L.Bolus
- Delosperma ashtonii L.Bolus
- Delosperma asperulum (Salm-Dyck) L.Bolus
- Delosperma badspoortense (van Jaarsv.) Klak
- Delosperma basuticum L.Bolus
- Delosperma bosserianum Marais
- Delosperma brevipetalum L.Bolus
- Delosperma brevisepalum L.Bolus
- Delosperma britteniae L.Bolus
- Delosperma brunnthaleri (A.Berger) Schwantes ex H.Jacobsen
- Delosperma burtoniae L.Bolus
- Delosperma caespitosum L.Bolus
- Delosperma calitzdorpense L.Bolus
- Delosperma calycinum L.Bolus
- Delosperma carolinense N.E.Br.
- Delosperma carterae L.Bolus
- Delosperma clavipes Lavis
- Delosperma cloeteae Lavis
- Delosperma concavum L.Bolus
- Delosperma congestum L.Bolus
- Delosperma cooperi (Hook.f.) L.Bolus – delosperma Coopera[7]
- Delosperma crassuloides (Haw.) L.Bolus
- Delosperma crassum L.Bolus
- Delosperma cronemeyerianum (A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann
- Delosperma davyi N.E.Br.
- Delosperma deilanthoides S.A.Hammer
- Delosperma deleeuwiae Lavis
- Delosperma dolomitica van Jaarsv. & A.E.van Wyk
- Delosperma dunense L.Bolus
- Delosperma dyeri L.Bolus
- Delosperma echinatum (Lam.) Schwantes – delosperma jeżowata[3]
- Delosperma ecklonis (Salm-Dyck) Schwantes – delosperma przylądkowa[3]
- Delosperma erectum L.Bolus
- Delosperma esterhuyseniae L.Bolus
- Delosperma ficksbergense Lavis
- Delosperma floribundum L.Bolus
- Delosperma fredericii Lavis
- Delosperma frutescens L.Bolus
- Delosperma galpinii L.Bolus
- Delosperma gautengense H.E.K.Hartmann
- Delosperma gerstneri L.Bolus
- Delosperma giffenii Lavis
- Delosperma gracile L.Bolus
- Delosperma gracillimum L.Bolus
- Delosperma gramineum L.Bolus
- Delosperma grantiae L.Bolus
- Delosperma gratiae L.Bolus
- Delosperma guthriei Lavis
- Delosperma harazianum (Deflers) Poppend. & Ihlenf.
- Delosperma heidihartmanniae L.E.Newton & Liede
- Delosperma herbeum (N.E.Br.) N.E.Br.
- Delosperma hirtum (N.E.Br.) Schwantes – delosperma owłosiona[3]
- Delosperma hollandii L.Bolus
- Delosperma holzbecherorum Niederle
- Delosperma imbricatum L.Bolus
- Delosperma inaequale L.Bolus
- Delosperma incomptum (Haw.) L.Bolus
- Delosperma inconspicuum L.Bolus
- Delosperma intonsum L.Bolus
- Delosperma invalidum (N.E.Br.) H.E.K.Hartmann
- Delosperma jansei N.E.Br.
- Delosperma karrooicum L.Bolus
- Delosperma katbergense L.Bolus
- Delosperma klinghardtianum (Dinter) Dinter & Schwantes
- Delosperma knox-daviesii Lavis
- Delosperma kofleri Lavis
- Delosperma lavisiae L.Bolus – delosperma kalaharyjska[3]
- Delosperma laxipetalum L.Bolus
- Delosperma lebomboense (L.Bolus) Lavis
- Delosperma leendertziae N.E.Br.
- Delosperma lehmannii (Eckl. & Zeyh.) Schwantes ex H.Jacobsen – delosperma Lehmanna[3]
- Delosperma leightoniae Lavis
- Delosperma liebenbergii L.Bolus
- Delosperma lineare L.Bolus – delosperma wąskolistna[7]
- Delosperma litorale (Kensit) L.Bolus
- Delosperma lootsbergense Lavis
- Delosperma luckhoffii L.Bolus
- Delosperma luteum L.Bolus
- Delosperma lydenburgense L.Bolus
- Delosperma macellum (N.E.Br.) N.E.Br. – delosperma transwalska[3]
- Delosperma macrostigma L.Bolus
- Delosperma mahonii (N.E.Br.) N.E.Br. – delosperma rodezyjska[3]
- Delosperma mariae L.Bolus
- Delosperma maxwellii L.Bolus
- Delosperma melepoense L.E.Newton & Liede
- Delosperma minimum Lavis
- Delosperma muirii L.Bolus
- Delosperma multiflorum L.Bolus
- Delosperma nakurense (Engl.) Herre
- Delosperma napiforme (N.E.Br.) Schwantes
- Delosperma neethlingiae (L.Bolus) Schwantes
- Delosperma nelii L.Bolus
- Delosperma nubigenum (Schltr.) L.Bolus – delosperma wysokogórska[7]
- Delosperma obtusum L.Bolus
- Delosperma oehleri (Engl.) Herre
- Delosperma ornatulum N.E.Br. ex Stapf
- Delosperma pachyrhizum L.Bolus
- Delosperma pageanum (L.Bolus) Schwantes
- Delosperma pallidum L.Bolus
- Delosperma parentum Niederle
- Delosperma parviflorum L.Bolus
- Delosperma patersoniae (L.Bolus) L.Bolus
- Delosperma peersii Lavis
- Delosperma peglerae L.Bolus
- Delosperma pilosulum L.Bolus
- Delosperma platysepalum L.Bolus
- Delosperma pondoense L.Bolus
- Delosperma pontii L.Bolus
- Delosperma pottsii (L.Bolus) L.Bolus
- Delosperma prasinum L.Bolus
- Delosperma purpureum H.E.K.Hartmann
- Delosperma repens L.Bolus
- Delosperma reynoldsii Lavis
- Delosperma rileyi L.Bolus
- Delosperma robustum L.Bolus
- Delosperma rogersii (Schönland & A.Berger) L.Bolus
- Delosperma roseopurpureum Lavis
- Delosperma saturatum L.Bolus
- Delosperma sawdahense H.E.K.Hartmann
- Delosperma saxicola Lavis
- Delosperma scabripes L.Bolus
- Delosperma schimperi (Engl.) H.E.K.Hartmann & Niesler
- Delosperma seanii-hoganii Niederle
- Delosperma smythae L.Bolus
- Delosperma sphalmanthoides S.A.Hammer
- Delosperma stenandrum L.Bolus
- Delosperma steytlerae L.Bolus
- Delosperma subclavatum L.Bolus
- Delosperma subincanum (Haw.) Schwantes
- Delosperma subpetiolatum L.Bolus
- Delosperma sulcatum L.Bolus
- Delosperma sutherlandii (Hook.f.) N.E.Br.
- Delosperma suttoniae Lavis
- Delosperma taylorii (N.E.Br.) Schwantes
- Delosperma testaceum (Haw.) Schwantes
- Delosperma tradescantioides (A.Berger) L.Bolus – delosperma trzykrotkowata[3]
- Delosperma truteri Lavis
- Delosperma uitenhagense L.Bolus
- Delosperma uncinatum L.Bolus
- Delosperma uniflorum L.Bolus
- Delosperma vandermerwei L.Bolus
- Delosperma velutinum L.Bolus
- Delosperma verecundum L.Bolus
- Delosperma vernicolor L.Bolus
- Delosperma versicolor L.Bolus
- Delosperma vinaceum (L.Bolus) L.Bolus
- Delosperma virens L.Bolus
- Delosperma waterbergense L.Bolus
- Delosperma wethamae L.Bolus
- Delosperma wilmaniae Lavis
- Delosperma wiumii Lavis
- Delosperma zeederbergii L.Bolus
- Delosperma zoeae L.Bolus
- Delosperma zoutpansbergense L.Bolus
Zastosowanie
Ze względu na efektowne, gruboszowate liście i często piękne kwiaty przedstawiciele tego rodzaju są uprawiane jako rośliny ozdobne.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 95.
- ↑ a b Delosperma N.E.Br.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-28].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Delosperma (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-09].
- ↑ a b c Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 67. ISBN 978-83-925110-5-2.
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: 阿橋 HQ, Licencja: CC BY-SA 2.0
雷童 Delosperma echinatum [新加坡濱海灣花園 Gardens by the Bay, Singapore]
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Delosperma bosseranum in Botanical Garden of the University of Debrecen
Autor: Photo by David J. Stang, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location taken: Behnke Nurseries, Beltsville, MD USA. Names: Delosperma floribundum 'Starburst' , Ice Plant, Starburst Hardy Ice Plant, Starburst Ice Plan Classification: Plantae > Tracheophyta > Spermatopsida > Caryophyllales > Aizoaceae > Delosperma > Delosperma floribundum 'Starburst'.
Autor: 阿橋 HQ, Licencja: CC BY-SA 2.0
沙座蘭屬 Delosperma aberdeenense [維也納大學植物園 Vienna University Botanical Garden]
Autor: Dick Culbert from Gibsons, B.C., Canada, Licencja: CC BY 2.0
Native to southeastern Africa, but widely planted and naturalized as the Hardy Yellow Iceplant. University of B.C. Gardens, Vancouver.
Autor: Philippe Giabbanelli, Licencja: CC BY 3.0
Plant "Delosperma cooperi" from South Africa
Autor: Salicyna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Delosperma litorale, Botanischer Garten Berlin.